Creatief klungelen: met een mooie omweg naar je doel

Als je een project begint om je idee uit te voeren, is de weg zelden glad en voorspelbaar. Maar als je speelt met de extra meters die je onderweg aflegt, wordt die reis een stuk aangenamer.

Het afgelopen jaar had ik nogal wat projecten die onderweg spaak liepen, of zelfs niet uit de startblokken kwamen. Gelukkig zijn diverse andere projecten wel goed geslaagd (en meer dan dat :), maar het zette me wel aan het denken. 

Waarom liepen die andere projecten vast? Kon ik hieruit lering trekken om een volgende keer een soortgelijk project soepeler te laten verlopen? En zo ja, hoe dan? 

Ik ging op zoek naar werkzame manieren om ideeën in teamverband uit te voeren en kwam op een prachtige term uit: creatief klungelen. 

En hoe meer ik me hierin verdiepte, hoe duidelijker het me werd dat hierin waardevolle aanknopingspunten zitten. Ook zag ik hoe een samenwerkingsverband eigenlijk een verhaal is, waarvan 'falen en opstaan' vaste onderdelen zijn...  

Wat is creatief klungelen?

Klungelen heeft vaak een slechte naam. 

Het staat voor aanmodderen, lukraak wat doen en teutebellen. 

Met creatief klungelen bedoel ik iets constructiefs ondernemen, maar wel op een lichte manier. Met nieuwsgierigheid en speelsheid als belangrijkste ingrediënten. Stel dat je met een aantal mensen samen gaat werken om iets van de grond te krijgen: een evenement, een actie voor een goed doel of iets anders in je persoonlijke leven. 

Maar het kan ook een project in een organisatie zijn: de herinrichting van een organisatie, de invoering van een nieuwe werkwijze of het opzetten van een nieuwe afdeling. 

Als je dan creatief klungelt, dan werk je met error en trial (en niet zoals gebruikelijk met trial en error). De vergissingen komen eerst: juist door falen, conflicten en vreemde mengsels komen mensen tot nieuwe ontdekkingen. Vervolgens ga je die uitproberen (trial) en optimaliseren.    

Een project is eigenlijk een verhaal, waarin de volgende dramatische verhaallijn in te ontwaren valt:

1. Voorbereiden: bepaal je intentie

Bij de uitvoering van een idee met een team bepaal je allereerst de gezamenlijke intentie: wat willen we samen voor elkaar krijgen? En wanneer is het geslaagd? Deze fase van voorbereiding kan behoorlijk veel tijd in beslag nemen, maar is wel belangrijk voor het uiteindelijke succes.

• Wie zijn de beslissers en medebeslissers?
• Zitten alle belangrijke mensen aan tafel?
• Wat willen deelnemers echt bereiken?
• Waar worden zij blij van?
• Wanneer heb jij je doel bereikt?

2. Beginnen: doe die eerste stap

Mensen werken veel beter samen als ze samen een klik voelen. Voel of er energie in zit. Hoe bereik je meer impact? Hoe kun je zo veerkrachtig, energiek en blijmoedig mogelijk je werk doen? 

Pieker niet over het precieze verloop van je project, maar concentreer je op het doen van de eerste stap. Verspil geen energie aan doemscenario’s of gesputter, maar vind onderweg uit wat wel en niet kan. Dus steek je teen in het koude water en doe het!

3. Dwalen: geniet van de omweg

Er komt onderweg van alles op je pad, want een project gaat zelden direct van A naar B. De (markt-)omstandigheden wijzigen, mensen bedenken zich of krijgen te maken met een persoonlijke crisis, de toegezegde medewerking komt niet, het budget valt lager uit. 

En vooral gebeurt er van alles met de eigenaar van het oorspronkelijke idee. Ga ervan uit dat iedereen doet wat ie kan. Dit hoort er gewoon bij.

4. Obstakels overwinnen: schakel je superheld in

Afmaken is een kunst op zich. Mensen kunnen toch ineens niet met elkaar door een deur. De prioriteiten veranderen. Het heeft niet zo veel zin om krampachtig vast te houden aan een eerdere positie of afgesproken regel. 

Het is juist handiger om met een andere blik naar een situatie te kijken of een andere rol in te nemen. Dat doe je met speelsheid en luchtigheid. 

Dit is ook het moment om te rade te gaan bij je superheld. Hoe lossen Kuifje, Superman of Nelson Mandela het op? Of wat zou Pippi doen, mijn eigen heldin? Zij zou van een tegenvaller een vrolijk spel maken. 

Vraag je welbewust af hoe je tegenvallers juist inzet om je einddoel te halen. Welke twist kun je eraan geven? Wat is er nu nodig? Geniet van de route die je aflegt en speel met de omwegen die je bewandelt.

5. Arriveren: ga uit van positieve intenties

Het antwoord kan ook zijn dat jij niets aan de omstandigheden kunt veranderen. Dat is eveneens creatief klungelen. 

Als je er niets aan kan doen hoef je je ook geen zorgen te maken. Vertrouw in ieder geval op de positieve intenties van de mensen met wie je samenwerkt. Er zijn maar weinig mensen die er echt lol in hebben om het leven van de ander zo zuur mogelijk te maken.