En toch | Hoe hoogbejaarden hun grenzen verlegden. En ik ook.

Veel verhalen gaan over grenzen verleggen. Zoals het onderstaande verhaal dat ik opdeed in een verzorgingstehuis met tachtig- en negentigjarigen.

"Had ik maar een voorbeeldje meegenomen, want ik kan helemaal niet schilderen", klaagde een hoogbejaarde mevrouw. "En ik weet ook helemaal niet wat ik moet maken."

Een poos geleden was ik in een verzorgingshuis aanwezig om de bewoners een leuke schildermiddag te bezorgen. 

Gezellig, denk je dan.

Maar toen ik deze mevrouw hoorde praten, kreeg ik er een hard hoofd in. Helemaal toen ik hoorde dat de meeste deelnemers nog nooit eerder geschilderd hadden. Het gros zag er enorm tegenop. 

Hoe gingen we met dit stel mopperige bejaarden een mooie middag beleven? 

Gelukkig hadden we een ervaren workshop-leidster ingeschakeld die daar wel raad mee wist: Miep. 

"Pak een brede kwast, een dikke klodder verf en schilder een cirkel", gaf Miep als opdracht. 

De bewoners doopten aarzelend de kwast in de hemelblauwe verf. 

Dat kan ik nog wel, zag ik ze denken. In opperste concentratie draaiden ze een cirkel. 

Mieps volgende opdracht was om met een andere kleur verf een vierkant te schilderen. Gebruik vooral veel verf, spoorde ze nogmaals aan. Daarna volgde een driehoek en een slinger.

Die slinger was voor diverse deelnemers wel een lastig punt, want ze hadden weinig witruimte meer over.

Er dwars overheen dan maar? Ja, daar gingen ze! 

Schilder nu in een nieuwe kleur je naam in grote letters op het doek, zei Miep. Véél verf gebruiken! 

In grote letters zag ik de namen van Dora, Trees en Leo verschijnen. 

"Klaar!", zei Dora opgewekt. "Dit schilderij hang ik op mijn kamer." Het resultaat zag er eigenlijk best mooi uit, knikten ook de anderen tegen elkaar. 

Maar Miep was helemaal nog niet klaar. Ze spoorde iedereen aan om tegenover elkaar te gaan staan met de natte kant van het schilderij naar voren.

"Druk twee schilderijen tegen elkaar aan", zei ze. "Stevig wrijven en pletten maar." 

Sommige bewoners keken aarzelend rond. Deze opdracht klonk wel erg gek. 

Twee begeleidsters namen spontaan het voortouw. Hup, daar kledderden hun doeken vol natte verf tegen elkaar aan. 

Kletsjjj!

Enkele anderen volgden al snel hun voorbeeld, waarna ook de rest van de kudde de doeken tegen elkaar plette.

Er klonk volop gelach en verbaasde uitroepen. Het resultaat van al het geklieder was wild en verbluffend: een bonte mix aan strepen, kleuren en vegen, waar iedereen vrolijk van werd.   

"Dit is Moderne Kunst", zei een meneer, die volgens zijn schilderij Jan heette.

Zijn toon verraadde dat hij gewoonlijk hier geen liefhebber van was. Toen hij zijn eigen werk nog eens aandachtig bestudeerde, trok er een glimlach over zijn gezicht.

Hij had zichzelf verrast.

Verhalen gaan over grenzen verleggen

Ik denk regelmatig aan deze middag terug. Als deze hoogbejaarde bewoners open staan om iets uit te proberen wat van te voren nog nooit in hun hoofd opgekomen is, dan moet dat voor jongere mensen toch alleen maar makkelijker zijn. 

Veel verhalen gaan over grenzen verleggen, in het diepe springen en verder reiken dan je eerst voor mogelijk houdt. Dit verhaal is voor mij daar een prachtvoorbeeld van. 

Daarnaast beleefde ik op deze middag hoe mensen samen enthousiast worden over iets waar ze eerst totaal geen zin in hadden. Dat kwam omdat ze het stap voor stap deden. Iedere stap was ook nog eens super makkelijk uitvoerbaar. 

Ook de twee begeleidsters die het voortouw namen, speelden een belangrijke rol. Voorbeeldgedrag is besmettelijk en misschien zelfs onweerstaanbaar.