Innovatie | Prikkel ideeënbedenkers met een goed verhaal

Sigrid van Iersel

Vind je dat je collega's meer waardevolle ideeën kunnen leveren? Prikkel ze met een goed verhaal.

Staat je organisatie aan de vooravond van ingrijpende veranderingen? Heb je innovatiekracht nodig om op de toekomstige uitdagingen in te spelen? 

Borrelen al die ideeën niet vanzelf naar boven?  

Een beloning voor het beste idee, zegt het MT dan al snel. Dat blijkt echter riskant te zijn. 

Uit psychologisch onderzoek blijkt juist dat een beloning de aantrekkingskracht van een aangename activiteit kan verminderen. Erger nog: het werkt vaak averechts op iemands motivatie om iets nieuws te bedenken. 

We zijn namelijk geen profit maximisers maar purpose maximisers, zoals Daniël Pink schrijft in zijn boek Drive. 

Alleen bij simpele taken raken we gemotiveerd door een geldbedrag of andere beloning. Als we ons ergens voor inzetten voor iets groters of breders, doen we dat eerder vanuit een diep gevoelde behoefte om nieuwe dingen te leren of iets in de wereld te zetten. 

We willen een bijdrage te leveren aan iets zinvols.

Dat geldt ook voor ideeënmakers (m/v). Zij leveren deze ideeën omdat ze daar lol in hebben of omdat ze een hoger doel voor ogen hebben. Ze voelen zich verbonden met de missie van de organisatie en zien mogelijkheden om daar een bijdrage aan te leveren. 

Zo’n idee ontwikkelen ze vaak in hun vrije tijd, gewoon omdat ze het belangrijk vinden. Hoe prikkel je dan wel je collega's, medewerkers of partners om meer ideeën te leveren? Dat doe je door beter in te spelen op wat mensen echt in beweging brengt.

1. Sta voor een hoger doel

Werk wordt aantrekkelijker wanneer we voelen dat het tot iets belangrijks leidt. Maak dat expliciet: welk hoger doel dient de opdracht? Wat maakt dit werk betekenisvol? 

"Als medewerkers de opdracht krijgen om naar hun werk te komen en hun werk te doen, zal dat alles zijn wat ze doen", schrijft Simon Sinek in zijn boek Begin met het waarom. "Maar als ze er voortdurend aan herinnerd worden waarom het bedrijf is opgericht en de opdracht meekrijgen om altijd naar manieren te zoeken om dat doel tot leven te brengen, zullen ze meer doen dan hun werk."

2. Vertel waarom

Verhalen inspireren mensen en zetten de verbeeldingskracht in gang. Giet het hogere doel daarom in de vorm van een verhaal. Maak duidelijk waarom nieuwe ideeën belangrijk zijn voor de organisatie of voor de branche.

3. Laat het 'hoe' over aan de professional

Bied focus, maar geef ook vrijheid. Het begint allemaal met de mogelijkheden om zelf initiatieven te nemen. Vertel je mensen welke resultaten er verwacht worden, maar laat het ‘hoe’ over aan de professional. Zoals Albert Einstein zei: "Alles wat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kan werken in vrijheid."

4. Geef ruimte aan het experiment

In een goed creatief klimaat mag je experimenteren. Neem mensen en hun ideeën altijd serieus. Creëer een veilige haven, waar iedereen ideeën kan opperen zonder negatieve gevolgen voor salaris, functie of status. 

Leidt het idee tot een mislukking? Dan waardeer je de poging en het lef om iets nieuws te ondernemen. Ze onthullen waardevolle informatie over de knelpunten in je organisatie. Slaagt het experiment en levert het iets waardevols op? Vier het succes en draag het uit!

5. Uit je waardering op een persoonlijke manier

Heeft iemand bijzondere ideeën geleverd voor de organisatie? Weeg het mee bij de waardering. Een medewerker die meedenkt met de organisatie laat namelijk bijzondere betrokkenheid zien die veel verder gaat dan het gewone werk. 

Spreek ook je waardering uit aan mensen die meedenken met de ideeënbedenker en het idee een stap verder hebben geholpen.

6. Geef snel aan wat er met het idee gebeurt

Is het een kansrijk idee voor de toekomst, maar niet voor de korte termijn? Moet het idee nog verder ontwikkeld worden? 

Dat kan natuurlijk, maar laat het de bedenker wel zo snel mogelijk weten. Niets is zo vervelend voor de ideeënleverancier als het gevoel dat zijn idee in een zwart gat is verdwenen. 

Ideeënbedenkers die snelle feedback krijgen dat een idee niet goed genoeg is, zijn bovendien gemotiveerd om nieuwe ideeën aan te dragen, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van Dick Deichmann. Hun volgende ideeën worden beter als ze snappen waarom het vorige idee nog niet goed genoeg was.

7. Maak het zichtbaar

Maak in je organisatie openlijk zichtbaar wie een waardevol idee geleverd heeft, bijvoorbeeld in het personeelsmagazine, de gezamenlijke kennisdatabank en natuurlijk bij de presentatie van het uitgewerkte idee. Dat geeft niet alleen een impuls aan de daadwerkelijke uitvoering van het idee, maar is ook stimulerend voor andere medewerkers die met ideeën in hun hoofd rondlopen. Laat zien wat er in jouw team allemaal mag en kan.

8. Schakel de bedenker in bij de uitvoering

Betrek de ideeënbedenker bij de uitvoering, zodat hij zelf het idee verder helpt. De bedenker is zelf de grootste supporter van het idee. Als dat niet kan, geef in ieder geval informatie over de voortgang en de behandeling van het idee.

9. Bewaar ideeën

Richt een database in om ideeën te bewaren en te volgen. Ook voor ideeën die op dit moment niet bruikbaar zijn. Die kunnen een andere persoon op nieuwe ideeën brengen. Regel dat de database voor iedereen toegankelijk is en breng oude ideeën regelmatig opnieuw onder de aandacht.

10. Draag de innovatieverhalen uit

Verzamel de ontstaansverhalen rondom innovatieve vondsten. Hoe is iemand tot zijn idee gekomen? Wat kwam hij tegen op zijn weg om het uit te voeren? 

Presenteer de 'creatieve oogst' regelmatig in een speciale uitgave of wandtentoonstelling. Vaak zijn deze verhalen buitengewoon aanstekelijk voor anderen om te lezen of te horen en daarop verder te bouwen. 

Voor de bedenker van een idee is er geen mooiere beloning denkbaar dan dat zijn idee serieus genomen wordt en dat de organisatie er daadwerkelijk mee aan de slag gaat. Als je zo met nieuwe ideeën omgaat, voelen mensen zich uitgedaagd. En zo bedenken ze nog veel meer goede ideeën.   

  

Bronnen:

  • Idea Management. Perspectives from Leadership, Learning and Network theory, proefschrift van Dirk Deichman, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2012
  • Begin met het waarom. De Gouden Cirkel van ondernemen door Simon Sinek. Uitgeverij Business Contact, 2012
  • Drive door Daniel H. Pink, Business Contact, 2010
  • Je hok uit! 30 praktische adviezen voor een creatiever team door Jeff Gaspersz, Pearson Education, 2005