Het verpletterende succes van een tragisch liedje

Krachtige verhalen blijven in je hoofd hangen. Ze verliezen soms de oorspronkelijke betekenis, maar kunnen wel weer op een nieuwe manier hun werk doen. Een voorbeeld daarvan is het nummer Busje Komt Zo van de formatie Höllenboer.

Hoe irritanter een muziekje, hoe meer het in je hoofd blijft hangen. 

Zo’n oorwurm was Busje Komt Zo van de cabaretformatie Höllenboer, dat in 1995 volkomen onverwacht een enorme hit werd. Het deuntje denderde in de hitparade zelfs de uitzinnig populaire hits van Michael Jackson voorbij.

Busje Komt Zo is een maf liedje dat in tien minuten in elkaar geflanst was. Een simpel refreintje, irritant veel herhaling en een uiterst eenvoudige melodielijn op een akoestische gitaar. 

Saaier kon het bijna niet.

Het nummer gaat over twee heroïneverslaafden die eindeloos wachten op een methadonbusje. Helaas arriveert het busje nooit, met alle tragische gevolgen van dien.

Zo'n tekst lijkt erg misplaatst in een populair deuntje. 

Maar daar was dit verhaal wel mee begonnen. Zanger Gerard Oosterlaar wilde namelijk op ludieke wijze een geplande bezuiniging in de verslavingszorg aan de orde stellen. Hij was daar zelf verpleegkundige en maakte zich grote zorgen over het voornemen om methadonposten te vervangen door rondrijdende busjes. 

Onbedoeld werd het satirische nummer een knallende hit.

Juist omdat het liedje zo onovertroffen simpel was, werd het hilarisch.

Het onverwachte succes dankte het bizarre liedje vermoedelijk ook aan de tragiek van het wachten op iets dat er misschien nooit komt. Het wachten op het busje werd een metafoor voor iets groters. 

De kreet Busje Komt Zo kon overal opgeplakt worden. Zo kon het moeiteloos in talrijke andere toepassingen zijn werk doen.

Dankzij deze plakkracht verspreidde het liedje zich als een grobbebol.

Het treurige lot van de verslaafden, daar had eigenlijk niemand het meer over. Zeker niet in de feestzalen, sportkantines en voetbalstadions waar het nummer luidkeels meegebruld werd.

Zo is het ook met verhalen: in een nieuwe context krijgen ze een andere lading. 

Mede daardoor blijven we verhalen eindeloos herhalen, vervormen en doorvertellen.  

Dat geldt ook voor verhalen die je over jezelf vertelt. 

Ergens in je verleden is misschien een bepaald verhaal over jezelf ontstaan. Je denkt bijvoorbeeld dat je helemaal niet past in de omgeving waarin je nu werkt of leeft.

Dat verhaal hoeft helemaal niet waar te zijn en kan ondertussen vrolijk zijn eigen leven leiden. 

De oorspronkelijke betekenis van het verhaal is verloren gegaan. 

Je kunt ook nieuwe verhalen aan jezelf vertellen, die de oude verhalen overschrijven. Net zoals je de harde schijf van een computer overschrijft met een geüpdate versie. 

En als die verhalen ook nog voorzien worden van beelden, muziek of andere geluiden, dan zijn de nieuwe verhalen extra krachtig. Ze hechten zich zelfs nog beter vast in je geheugen dan het oude liedje. 

Er kan dus een volgend voertuig met verhalen arriveren, dat zich in je brein nestelt en dat je beter dient.

Dat je als een vis in het juiste water zwemt bijvoorbeeld. Of dat je als een traag groeiende boom bent, die niet zo snel wegwaait.

Of dat je een busje bent dat altijd op tijd komt. Met het juiste verhaal.