Zo krijg je zeker niets voor elkaar

Plannen zijn er doorgaans genoeg. Maar hoe krijg je bij anderen het vuurtje aangewakkerd, zodat ze met je mee doen? Dat is een vraag die mij al lange tijd bezighoudt. En nu begint mij iets te dagen dankzij een verhaal...

Wie op een of andere manier te maken heeft met jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning of werk & inkomen weet dat er het afgelopen jaar enorm veel veranderd is bij gemeenten. Iedere gemeente moet drastisch anders gaan werken. Omdat er minder geld is. 

Maar vooral ook omdat de visie op 'wat er echt werkt' flink veranderd is. En ook van de inwoners van deze gemeenten, wij allemaal dus, wordt verwacht dat we ons anders opstellen: we moeten allereerst onze eigen oplossingen vinden.

Een keuze hebben we daar eigenlijk niet bij.

We worden gestuurd. Maar als er één ding niet werkt bij veranderingen, dan is het wel dat een ander jou iets oplegt. We willen misschien wel veranderen, maar zeker niet veranderd worden. En gedram willen we al helemaal niet.

Het vuur sloeg niet over.

Als verhalenmaker help ik organisaties om de verhalen hierover te vangen en te verspreiden. En zo hoorde ik een mooi verhaal van Nynke Dölle. Zij is teamleider bij een gemeente, die volop bezig is om de veranderingen rond participatie door te voeren. 

De consulenten in haar team dienen klanten voortaan aan te sporen tot zelfredzaamheid. Een totaal andere benadering, want voorheen waren de consulenten vooral bezig om zelf oplossingen te bedenken voor de klanten. 

Als teamleider ging Nynke in volle vaart van start. Ze legde uit, organiseerde kennisbijeenkomsten en maakte lijstjes voor haar team. Maar het vuurtje leek niet over te slaan naar haar consulenten. 

Erger nog, alle resterende energie in haar team leek weg te lekken. De consulenten kwamen nauwelijks in beweging.

Het belabberdst waren de vergaderingen.

Nynke regisseerde de bijeenkomsten, bepaalde de agenda en verwachtte dan een actieve inbreng. Maar de consulenten hadden weinig te melden, zaten met hun papieren te rommelen en haakten voortijdig af. 

Op een dag realiseerde Nynke zich dat ze haar consulenten eigenlijk geen eigen verantwoordelijkheid gaf, terwijl de gemeente dat nu wel van de burgers verwacht. Hoe kun je van een ander vragen om eigen oplossingen te vinden, als je zelf als consulent die ruimte helemaal niet hebt? 

Ze besloot geen vergaderingen meer te organiseren of leerpunten voor te kauwen.

 Als een consulent behoefte had aan overleg, kon die vanaf nu zelf het initiatief nemen. Ze besloot de verhalen te gaan verzamelen. Een van haar vragen was 'Wat heb je nodig?'. 

Dezelfde vraag die consulenten ook aan hun klanten stellen om ze zelf in beweging te laten komen...! 

Toen gebeurde er ineens iets. De consulenten realiseerden zich bij het delen van de verhalen dat ze zelf het heft in handen moesten nemen als ze er iets van wilden maken. En dat deden ze.

Loslaten bleek de sleutel tot de verandering.

Inmiddels zijn de consulenten erg enthousiast over de nieuwe aanpak en vertellen er graag aan anderen over. Voorheen klaagden ze vaak dat ze het erg druk hadden. 

Nu doen ze zeker niet minder werk dan eerst, maar het voelt niet meer als 'te druk'. Want ze hebben er plezier in, vooral omdat ze met eigen ogen mooie resultaten zien. Hun klanten nemen het initiatief in eigen handen als ze daarvoor de mogelijkheden aangereikt krijgen. En ze bloeien op. 

Nynke liet mij met dit verhaal ook iets belangrijks zien. 

Een verandering begint bij het geven van je eigen voorbeeld. 

Je bent zelf de inspiratiebron voor anderen. Ook al heb je dat lang niet altijd in de gaten. Laat zien wat er mogelijk is en dwing niemand tot overnemen. Ga vooral niet krampachtig zenden 'hoe het moet'. 

Maar laat het los. Vraag om wat er wel kan en wat mensen nodig hebben. En zie wat er gebeurt.  

Verder lezen:

Het volledige interview met Nynke Dölle lees je hier: Oude patronen loslaten