Creatiestijlen | Beethovenaar of Mozartiaan?

Iedere schrijver heeft zijn eigen set aan rituelen en gewoonten om zichzelf aan het werk te zetten. Schrijven en ander creatief werk vragen namelijk om veel zelfdiscipline. Het helpt om je eigen creatiestijl te kennen.

Schrijf jij wel eens wat? Dan beschik jij misschien ook wel over een eigen set aan rituelen en gewoonten om jezelf aan het werk te zetten. 

Schrijven en ander creatief werk vragen namelijk om veel zelfdiscipline. Het duurt vaak even voordat je in de flow komt. Hoe beter je weet aan welke knoppen je kunt draaien om de inspiratie te laten stromen, hoe vloeiender de woorden op je beeldscherm verschijnen. 

Daarbij kun je het zo als Beethoven doen. Maar je kunt het ook over een hele andere boeg gooien en meer als Mozart te werk gaan. 

Dit onderscheid is afkomstig van psycholoog Ronald T. Kellogg. 

In zijn essay Professional Writing Expertise onderscheidde hij twee manieren van schrijven, waarbij hij de parallel trok met de totaal verschillende werkwijzen van beide componisten. 

Van Beethoven is bekend dat hij uiterst gedisciplineerd te werk ging. Een nieuwe compositie begon hij met een eerste opzet. Hij schreef stukje voor stukje, verbeterde iets en ging dan door. Daarna ging hij door een groot aantal verschillende versies heen. De structuur kreeg vorm terwijl hij eraan werkte. 

De stijl van Mozart lijkt juist ongeregeld en oncontroleerbaar. 

Niks geen stapsgewijze aanpak met talrijke aanpassingen, maar overgave aan het moment. Mozart ging vaak naar buiten en deed waar hij zin in had. Uitstelgedrag, daar leek het ogenschijnlijk op. Hij werkte aan van alles en nog wat, behalve aan muziek. 

Ondertussen gebeurde er in zijn hoofd juist van alles. Op een zeker moment sloot hij zich op in zijn kamer en kwam pas weer tevoorschijn als alle noten op papier stonden. 

Mozart bleek bij de uitwerking de grote structuur van zijn compositie al in zijn hoofd te hebben. In deze grote boom met alle vertakkingen hing hij de muzieknoten op. Herzieningen waren nauwelijks nodig. 

Beide manieren werken ook voor schrijvers. 

Beethovende schrijvers wijzigen hun tekst voortdurend. Ze schuiven en schrappen, totdat de tekst er staat. Mozartianen voeren eerst een denkproces in hun hoofd uit en laten daarna de woorden eruit vloeien. 

Het is handig om te weten welke creatiestijl jij hebt, want dat bespaart je veel ergernis en frustratie over je schrijfproces. Ben je meer een Mozartiaan of toch eerder een Beethovenaar?