Eigen Stem | Diva’s en het ontdekken van je eigen stem
Diva’s. Voor sommigen een scheldwoord, voor anderen een geuzennaam. De expositie in de Kunsthal Rotterdam laat nog een andere kant zien: ze staan ook symbool voor het vinden van je eigen stem, het losbreken uit maatschappelijke verwachtingen en het creëren van creatieve vrijheid.
De tentoonstelling DIVA in de Kunsthal laat zien hoe diva’s door de eeuwen heen de grenzen van kunst, gender en macht hebben verlegd. Deze vrouwen vonden hun stem en inspireerden anderen om hetzelfde te doen, al ging die zoektocht gepaard met ongekend veel worstelingen.
Als schrijver van het boek Expeditie Eigen Stem (over het vinden van je eigen stem) ben ik gefascineerd hoe diva’s zichzelf uitdrukken, rauw of flamboyant. Wat daarbij opvalt:
Een beetje diva beperkt zich in deze tijd niet tot één genre of een enkele rol.
Ze creëert haar eigen wereld en durft zichzelf steeds opnieuw uit te vinden. Ze transformeren zich een breuk.
En ze hebben een boodschap voor de wereld, want het draait niet louter om glamour en roem. Artiesten als Madonna, Tina Turner en Björk gebruiken extravagante muziekvideo’s, fabelachtige kostuums en baanbrekende optredens als een oproep om jezelf te zijn, ongeacht de maatschappelijke verwachtingen.
Lady Gaga inspireerde miljoenen met Born This Way, waarin vrijheid en authenticiteit centraal staan, en Lizzo bracht body positivity in het hart van de popcultuur.
Wat opvalt is dat veel diva’s hun eigenheid en extravagantie enorm hebben moeten bevechten. Sommige artiesten moesten zich eerst losmaken van hun managers of bandleden en een solocarrière opbouwen. Maar uiteindelijk weten zij hun eigen originaliteit te vieren..
Maar vergis je niet: diva’s zijn niet alleen krachtige artiesten, maar ook zakenvrouwen.
De status van diva brengt grote spanningen met zich mee tussen je eigen identiteit en wat het publiek van je verwacht. Het imago dat een diva van zichzelf creëert, kan ook haar eigen monster worden.
Ze moeten altijd presteren, opvallen en op een bepaalde manier ook in de pas lopen om in beeld te blijven. In het zicht van de schijnwerpers balanceren ze tussen zelfexpressie, zelfpromotie en zelfdestructie.
Waar ligt de grens tussen jezelf uitdrukken en voldoen aan de eisen van een wereld die steeds meer verwacht? Marilyn Monroe, Witney Houston en Amy Winehouse konden de immense druk in ieder geval niet aan.
Desondanks herinneren diva’s ons eraan hoe belangrijk het is om je eigen stem te vinden en die luid en duidelijk te laten horen. Ze dagen ons uit om buiten de gebaande paden te treden, ons eigen verhaal te vertellen en volledig trouw te blijven aan wie we zijn.
Wat we ook kunnen leren van diva’s is dat het vinden van je eigen stem moed vergt.
Ze nodigen ons uit om onze eigen weg te banen, hoe onconventioneel die ook is. Ze bewijzen dat zelfexpressie niet alleen een creatieve daad is, maar ook een daad van vrijheid en verzet.
Want uiteindelijk is dat de aantrekkingskracht van een diva: de vrijheid om jezelf te zijn, ongeacht wat de rest van de wereld erover zegt.