Een grillige loopbaan, hoe vertel je dan je verhaal?

Een grillige loopbaan met een opeenstapeling van baantjes, banen en dwaalsporen. Zo ervaren nogal wat mensen hun professionele leven. Hoe krijg je bij een chaotisch carrièreverloop toch grip op je eigen verhaal?

ik begeleid ondernemers bij het vinden en vertellen hun eigen verhaal. Dat zijn vaak mensen met veel enthousiasme en nog meer ideeën. Ze hebben vaak een popcornhoofd, omdat die ideeën maar naar boven blijven schieten.

Opvallend genoeg zijn het ook mensen die de grip op hun eigen verhaal zijn kwijtgeraakt, en heel graag de heldere rode draad weer willen zien.

Als je nergens je draai vindt

Een van deze mensen is Josine. 

Het begon al in haar studietijd: zij deed drie verschillende opleidingen, maar vond nergens haar draai. 

Enthousiast begon ze aan haar eerste baan, in de volle verwachting dat ze hier goed zou 'landen'. Ze maakte een hoop vlieguren, maar ze had totaal niet het gevoel dat ze in deze organisatie tot haar recht kwam. 

Daarna volgden nog diverse ommezwaaien, die haar evenmin brachten waar ze zo dringend naar op zoek was. 

Ze heeft zichzelf al vijf keer opnieuw uitgevonden als therapeut, adviseur, trainer, verkoper en workshopleider. En daar kan nog wel een zesde keer bij, zegt ze tegen me. 

Ze wil nu haar eigen opleidingsdagen organiseren, helemaal naar haar eigen inzichten. 

Maar hoe legt zij aan iemand anders uit hoe al haar ervaringen samenkomen in wat ze nu is? Hoe is haar grillige carrièrepad te vangen in een logisch geheel? Hoe noemt ze zichzelf eigenlijk? 

Logische route of grillige loopbaan?

Allereerst iets over dat grillige pad, zoals Josine haar loopbaan ervaart. Ze vindt al die overstappen verwarrend. En al helemaal niet goed uit te leggen aan een ander. 

Maar het idee dat je een logische route aflegt in je loopbaan (of het idee dat je dit zou moeten), leeft vooral in haar eigen hoofd. En misschien ook wel in het jouwe. 

Het stamt waarschijnlijk uit de periode dat een werkgever een carrièrepad uitstippelde voor zijn medewerkers. Je vervulde een functie met een vaste omschrijving of je had een rol als vakman of -vrouw. 

Van daaruit groeide je verder. 

Tegenwoordig moet je voortdurend je eigen pad vinden in een wereld vol veranderingen: vooruit, zijwaarts, met een dwaalspoor en weer overstappen naar een nieuw pad. 

Het lijkt eerder op een verzameling klimrekken dan op een loopbaanladder. We zijn vaak hybride professionals geworden met een gemengd bedrijf. Het bewandelen van dwaalsporen is een vast onderdeel van de reis.

Wat je doet, dat is ook steeds vaker wie je bent.

Je eigen persoonlijkheid is een onderdeel van je vakmanschap. Of je bijvoorbeeld mensen meekrijgt of de manier waarop je het doet: jij bent zelf degene die het verschil maakt. 

Daarvoor is het belangrijk dat je jezelf goed kent en weet hoe je bij anderen aansluit. Als professional moet je weten hoe je het meest effectief bent en hoe je mensen enthousiast krijgt. 

Dan dien je je eigen drijfveren te kennen, en als dat van toepassing is, ook van je organisatie of je team. Wouter Hart noemt dat de bedoeling, Simon Sinek heeft het over de why. 

Het gaat allemaal over jouw waarden, jouw leidende principes en daarmee jouw bestaansrecht als professional. Hoe doe je dat dan? Met een verhaal, waarin je de samenhang zoekt tussen alle verschillende elementen.

> Connect the dots

“You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards. So you have to trust that the dots will somehow connect in your future. You have to trust in something — your gut, destiny, life, karma, whatever. This approach has never let me down, and it has made all the difference in my life.”

Dat zei Steve Jobs in zijn memorabele  Stanford Commencement Speech in 2005. Wie zijn rode draad wil vinden, moet achterom kijken. Want die lijnen tussen de verschillende banen, opleidingen, functies en wat al niet meer, die zie je misschien niet in één oogopslag. 

Maar ze zijn er vaak wel degelijk. 

Zoom daarom uit om het hele beeld te zien. Kijk in de achteruitkijkspiegel wat de rode draad is tussen al jouw activiteiten. En zoom daarna weer in om details te vinden die voor jou cruciaal zijn. Want met die details vertel je een aansprekend verhaal.

> Kies jouw kernboodschap

Als je die rode draad te pakken hebt, kun je ook de kernboodschap formuleren die jij wilt uitdragen in alles wat je doet. Jouw missie, gebaseerd op jouw waarden en de wijze waarop jij de wereld ziet. 

Het is de basis voor al je teksten, beelden, filmpjes en andere uitingen. Het is ook deze kernboodschap die anderen kunnen doorvertellen als ze het over jouw activiteiten hebben. Of over jouw missie. 

Misschien vertelt jouw loopbaan vol ongebruikelijke keuzes, vreemde toevalligheden en afwijkende carrièrestappen niet alleen dat jouw loopbaan een mengelmoes is. Maar ook dat je meerdere interesses in jezelf verenigt. 

En dat juist deze mengelmoes je een brede blik én een groot repertoire aan kennis en vaardigheden hebben opgeleverd. Dan valt er ook een ander (en zeer interessant) verhaal over te vertellen.

> Gebruik de rode draad als leidraad

Het duurt vaak enige tijd voordat je die rode draad te pakken hebt, zeker als je in diverse werkvelden actief bent geweest. Maar hij is wel te vinden! Voor Josine was het de moeite waard om daarmee aan de slag te gaan. Want zij ontdekte haar drijfveer die haar telkens in beweging brengt. In haar geval is dat: zichzelf met anderen verbinden, juist door helemaal zichzelf te zijn. 

Ze heeft ontdekt dat ze geen koffer vol methodes nodig heeft om mensen bij een verandering te betrekken, zoals ze altijd dacht. Nog meer opleidingen en loopbaanswitches bleken haar niet de antwoorden te geven op haar vragen wat ze nou echt wilde en wat haar verhaal was. 

Juist door haar eigen onbevangenheid, ervaringen en echtheid kan ze anderen inspireren en in beweging brengen. Die kern, die is er dus al.

Herkenbaar voor jou? En ben je benieuwd hoe dat voor jou kan uitpakken?

Ga aan de slag om je eigen rode draad te vinden. 

Vervolgens groeit deze rode draad met jou mee: hij wordt steeds langer en vormt wellicht nieuwe slingers. Het is een leidraad voor jouw verdere ontwikkeling.