Hoe komt er magie in je verhaal?
Magie in je verhaal, hoe krijg je dat voor elkaar? Enkele onmisbare elementen op een rij.
Muzikant Kimm Boum Bletterman had me al gewaarschuwd: bij eerdere uitvoeringen van haar zelfgeschreven lied hadden de luisteraars de tranen in hun ogen gekregen.
En dat was ook precies wat er bij mij gebeurde toen Kimm bij een huiskamerconcert dit lied uitvoerde over kinderen met autisme. Want binnen schijnt altijd de zon, zong ze.
Kimm had zich bij het schrijven van dit liedje laten inspireren door haar neef Sjoerd, die autisme heeft. Enkele jaren terug vroeg hij haar een liedje te schrijven over hoe hij zijn autisme beleefde. Een kijkje in zijn binnenwereld.
Ik voelde me enorm geraakt, zowel door de ontroerende tekst als door haar meeslepende stem. Luister zelf maar:
Waarin die magie schuilt, dat kun je natuurlijk nooit precies uitleggen.
Toch doe ik een poging. Als er magie in je verhaal zit, krijgen lezers of toehoorders even het gevoel dat ze opstijgen. Ze voelen zich samenvallen met zichzelf. Of ze voelen zich juist onderdeel van een groter geheel. Ook kan er ineens een inzicht ontstaan. Een klik, waardoor mensen anders kijken naar zichzelf en naar de wereld. Verwondering, omdat je iets met nieuwe ogen ziet.
Kimms liedje gaat niet over autisme alleen. Het gaat ook over de herkenning dat iedereen zijn eigen denk- en leefwereld heeft. En dat je nooit weet wat de ander precies voelt van binnen, maar dat je daarvoor wel kunt leren openstaan. Een goed verhaal opent die ogen en geeft ruimte.
Wat zijn dan de ingrediënten voor magie in je verhaal?
Laat jezelf zien en raak daarmee anderen. Vertel daarvoor echte verhalen. En maak iets duidelijk over de essentie.
Vaak betekent dit dat je niet aan de oppervlakte blijft hangen met je verhaal. Vergroot liever een detail uit en maak het voelbaar. Als je een verhaal deelt over een belangrijke levensles, dan kom je bijvoorbeeld niet weg met de uitleg 'dat je je voortaan kwetsbaar opstelt'. Nee, dan vertel je waarom het voor jou razend lastig is om toe te geven dat je je eenzaam voelt.
Tegelijkertijd zet je emotionele zaken niet te groot neer. Grote woorden over grote emoties slaan dood; precies geformuleerde details treffen doel. Als er sprake is van kippenvel, rillingen, glimmende ogen of andere fysieke ervaringen, zit je in ieder geval op het juiste spoor.
Er zit ook magie in je verhaal als je publiek zich bijzonder voelt.
De befaamde filmmaker Agnes Varda en straatkunstenaar JR reisden langs kleine Franse dorpen. Ze maakten portretten van dorpelingen die niet gewend zijn om in de belangstelling te staan.
In hun film Visages Villages zie je hoe de dorpelingen geroerd zijn als ze hun portretten huizenhoog op de muren terugzien. Ze stijgen even boven zichzelf uit en zien zichzelf in een ander licht.
Dat is misschien ook wel het geval bij de kinderen die Kimm filmde voor haar clip. Een oproep op Facebook leverde tal van ouders op die haar thuis wilden ontvangen om opnamen te maken van hun kind (nog net voor de corona-crisis).
Ook maakten enkele ouders zelf filmpjes van hun kind en stuurden die naar Kimm op. Het resultaat is een bijzondere mengeling van beelden die een intiem inkijkje geven in het leven van deze kinderen.
Helemaal echt. Dat is magie.