Roodkapje en het knuffelimago van verhalen

De reputatie komt te voet, maar gaat soms met de sprint van een sprookjeswolf. Die les zit stevig in mijn oren geknoopt nadat ik een vette inschattingsfout had gemaakt bij de keuze van een verhaal.

De hoofdredacteur van een magazine vroeg mij eens om een artikel te schrijven over de nieuwe wet die consumenten beter moest beschermen tegen malafide praktijken van financiële dienstverleners. 

Alleen: dit soort artikelen wordt al gauw moeilijk verteerbaar. Als geen hond het leest, kun je het net zo goed niet publiceren. Vandaar dat ik de uitdrukkelijke opdracht kreeg om een originele vorm te bedenken.  

Sprookje als ideale kapstok... of toch niet

Ik bedacht een analogie: het sprookje van Roodkapje bood in mijn ogen de ideale kapstok om de aanleiding voor deze wet uit de doeken te doen. Het beeld was voor mij zo helder als glas: Roodkapje was de argeloze consument die onder valse voorwendselen het bos in werd geleid.

Reputatie is kostbaar

Er was wél een probleempje: in de wolf kon iedere lezer tien jaar geleden moeiteloos de bank herkennen die slinkse woekerpolissen afsloot. Mijn opdrachtgever kreeg bijna een hartstilstand toen hij mijn bewerking las. Dit zou de gevoelige reputatie van zijn organisatie enorme schade berokkenen, want deze organisatie diende boven alle partijen te staan. 

No way dat deze versie gepubliceerd zou worden.

Wanneer zet je geen storytelling in?

Ik dacht weer terug aan deze gebeurtenis toen ik laatst op een presentatie over storytelling deze vraag voorgelegd kreeg: wanneer zet je eigenlijk géén storytelling in? Het antwoord na bovengenoemde gebeurtenis laat zich raden: je vertelt geen verhalen wanneer ze niet gelegen komen. 

Want voor verhalen geldt altijd: zet het juiste verhaal in voor de juiste publiek op het juiste moment in de juiste omgeving. 

Verhalen zijn er voor interactie, verbinding en samenwerking. Wanneer jouw publiek alleen behoefte heeft aan hele feitelijke informatie - instructies bijvoorbeeld - , dan zijn verhalen niet op hun plaats.    

Ken je publiek

Dat verrast je misschien, want verhalen lijken gasten die altijd welkom zijn. Ze hebben een knuffelimago. Maar vergis je niet: verhalen kunnen ook keihard binnenkomen of enorm rauw op iemands dak vallen. 

Lezers of luisteraars die er niet voor open staan, gevoelig zijn voor reputatieverlies of na het werken met verhalen met de ruwe werkelijkheid geconfronteerd worden, bewijs je geen dienst met verhalen die dat alles onderuit schoffelen. 

Kijk daarom elke keer heel specifiek naar je publiek en de context.

Iedere keer moet je lezer denken: dit gaat over mij, mijn groep, mijn wereld. Wees relevant en vertel het verhaal waarop de mensen zitten te wachten. Het gaat niet om het bereiken van veel publiek, wel om het juiste publiek en de juiste omgeving, waar jouw verhaal precies past. 

Gebruik dus je verhalen met zorg en liefde.