Schrijven in de mist

Veel mensen denken dat ze pas kunnen beginnen met schrijven als ze een helder idee hebben. Dat ze eerst precies moeten weten wat ze willen zeggen voordat ze de eerste zin opschrijven. 

Maar dat is niet hoe het werkt. Niet met schrijven, en niet met nieuwe ideeën die je nog niet echt kunt vastpakken. 

Schrijven begint vaak in de mist.

Met losse flarden, een paar woorden, een vage gedachte. En dat voelt ongemakkelijk. Want als alles openligt, hoe begin je dan? 

Als alles mogelijk is, klinkt dat heerlijk, tot je beseft hoe groot die ruimte eigenlijk is. Dan slaat de twijfel toe. 

Dit is het moeras van het midden: de chaotische fase waarin je naar richting zoekt. Iedereen die ooit een grote beslissing heeft moeten nemen (een carrièreswitch, een verhuizing, een nieuw project) kent dit gevoel. Je verzamelt informatie, twijfelt, vergelijkt opties. Soms voel je inspiratie, net zo vaak onzekerheid. 

Schrijven verloopt op dezelfde manier. Het is een heen-en-weer bewegen tussen mogelijkheden. Net zolang tot er langzaam een vorm ontstaat.

Natuurlijk zijn er manieren om structuur aan te brengen. Ik beschreef die eerder in dit stuk. Nuttig en handig, maar ik heb het over de fase daarvoor, waarbij je nog weinig houvast hebt.

Omdat je nog niet precies weet waar het over moet gaan.

Kijk naar Brigitte Kaandorp: zij begint een nieuwe show niet met verhalen, maar met liedjes. Dat is de basis. Pas daarna bedenkt ze wat ze tussendoor vertelt. Achteraf ontdekt ze: o, dit is wat ik wilde zeggen. 

Schrijfster Christien Brinkgreve beschrijft in haar nieuwe boek Beladen huis (aanrader!) hoe ze al schrijvend haar eigen geschiedenis blootlegt. In het begin heeft ze nog geen idee waar het naartoe gaat. Maar door te schrijven daalt ze af in eerdere lagen van haar leven en ontdekt ze de rode draad. 

Creativiteit werkt vaak precies zo. Eerst maak je iets, en pas later zie je de samenhang.

Schrijven brengt helderheid, niet door iets mooier te maken, maar door patronen zichtbaar te maken. Dit geldt niet alleen voor boeken, maar ook voor blogs, social media en andere teksten. 

Je hoeft niet te wachten op een perfect idee. 

Begin gewoon ergens. Schrijf een scène, een herinnering, een losse gedachte. De rode draad verschijnt vanzelf, maar pas achteraf.