En toch | Zonder twijfel geen zoektocht naar nieuwe wegen

Eigenlijk verwachtte ik dat ik me na mijn studie direct kon melden bij het Arbeidsbureau als de 800.000-zoveelste werkloze. Maar zo liep het niet.

Volgens sociologen behoorden jongeren zoals ik tot de generatie Nix: de verloren generatie.  Begin jaren tachtig was de werkloosheid namelijk ongekend hoog. 10,7 procent van de beroepsbevolking zat thuis. 

In die neerslachtige sfeer begon ik aan mijn studie Nederlandse taal- en letterkunde. Met een studie letteren kwam je echt niet aan de bak, zo werd overal verkondigd. Dus ik dacht dat ik nóóit een fatsoenlijke baan zou krijgen. En zeker niet in mijn droomvak: de journalistiek. 

Was ik onzeker? 

Ja, het sombere toekomstperspectief drukte zwaar op mij.

Werd ik lamlendig?

Toch niet. 

Ik deed tijdens mijn studie van alles om mij toch te kwalificeren voor de arbeidsmarkt, zoals stages en extra vakken bij andere studies. Ik deed bovendien vrijwilligerswerk op diverse redacties van studentenbladen en andere tijdschriften. 

Maar het belangrijkste obstakel zat in mijzelf. Ik vond het ontzettend moeilijk om iemand aan te spreken. 

In de gangen van het collegezalencomplex zag ik een gewichtige hoogleraar lopen. Hij had voor een enkeling een stage beschikbaar op de kunstredactie van Dagblad De Gelderlander. Daar zou ik vast niet voor in aanmerking komen, verwachtte ik. Te veel liefhebbers. 

Het was nu of nooit, dus ik schoot hem toch aan. 

Een schot in de roos: er was net een plek beschikbaar en hij schoof mij direct bij de krant naar voren als de nieuwe kandidaat. Ik was in de zevende hemel. 

De kunstredactie bood me vervolgens alle kansen om veel te schrijven, te interviewen en recensies te maken. Een warm bad, waar ik mij helemaal in mijn element voelde. 

Ik reisde zelfs op eigen initiatief naar Parijs om mijn favoriete schrijver Hella Haasse te interviewen. Het artikel verscheen bijna paginagroot in de zaterdagkrant. 

Later bleek deze stage van cruciaal belang om aangenomen te worden bij mijn eerste werkgever, het Noordhollands Dagblad. Dat was het begin van mijn loopbaan in de journalistiek.

Maak jij je zorgen over de toekomst?

We zijn nu enkele decennia verder. Misschien dreig je je baan of opdrachtgevers te verliezen. Of je ziet de baan uitgekleed worden waar je ooit met liefde voor gekozen hebt. Vertrouwde beroepen verdwijnen of veranderen ingrijpend van karakter, zoals ook met de journalistiek gebeurd is. 

Alle redenen om je zorgen te maken en te gaan twijfelen. Zit je wel op de juiste koers?

Illustraties: Sabine Verkoren

Twijfel over de routebeschrijving

Die twijfel doet me denken aan een wandeling door het bos, waarbij je een routebeschrijving volgt. Je bent goed voorbereid van start gegaan. Van te voren heb je de route nauwkeurig bestudeerd. 

Maar onderweg twijfel je ineens of je wel op de goede weg bent. Dan pas ga je goed om je heen kijken. Je ziet bordjes, namen, planten en wegen die je voorheen niet zijn opgevallen. 

Juist door deze twijfel word je ineens gevoeliger voor nieuwe waarnemingen. Je reageert alerter. Je neemt je omgeving beter waar en ziet mogelijkheden om tot nieuwe oplossingen te komen. Je let ineens op de zonnestand, die aanwijzingen kan bevatten over de richting van je route. 

Je wordt eigenlijk heel creatief.  En je durft ineens voortvarend te handelen.

Hoe gaat het verder?

Er zal altijd onzekerheid zijn over het verdere verloop van je werk. Je hebt tegelijkertijd ook altijd middelen om een nieuwe weg te vinden, ook als je denkt dat je op een doodlopende weg bent beland. 

Alertheid is wel een vereiste. 

Daarin kun je jezelf trainen. Door jezelf in nieuwe situaties te brengen. Door regelmatig te dwalen zonder hulpstukken bijvoorbeeld. 

Ik heb mezelf jarenlang verteld dat het doembeeld van eeuwige werkloosheid mij tijdens die studiejaren parten heeft gespeeld. En hoe jammer dat was, want die angst was achteraf gezien helemaal niet nodig geweest.

Nu zie ik dat er ook een ander verhaal te vertellen is. 

Door de twijfel over mijn toekomstperspectief was ik extra alert op kansen en zette ik zelfs mijn bedeesdheid opzij om die belangrijke stage te bemachtigen. Ik regelde bovendien dat ik naar Parijs kon om een topschrijfster te interviewen. 

Op jacht naar mijn eerste baan sprong ik in het diepe. Want voor mijn allereerste baan verhuisde ik vanuit Nijmegen naar de kop van Noord-Holland. Daar kreeg ik opnieuw alle kansen.

Zonder die knagende twijfel had ik dat allemaal nooit gedaan. En hoe doe jij dat?