Als er geen roman meer uit je vingers komt, kun je altijd nog iets schrijven over je writer's block. Renate Dorresteins doet het in haar boek De Blokkade.
Renate Dorrestein belandde enkele jaren geleden na het voltooien van haar succesvolle roman Een hart van steen in een zwart gat. Dat bestreed ze effectief met het schrijven van het boek Het geheim van de schrijver.
Dat boek bevat een schat aan adviezen over het schrijversambacht, ook waardevol voor schrijvers van achtergrondartikelen, interviews, blogs en nog veel meer.
Vorig jaar raakte ze opnieuw in een schrijfcrisis, nu ernstiger dan ooit. Wederom is het resultaat een boek met haar reflectie op het schrijfproces: De Blokkade.
Hoe je je ontworstelt aan een blokkade
De angst voor een writer's block is voor vrijwel iedere schrijver herkenbaar. Meestal zijn enkele handigheidjes voldoende om daar weer uit te komen. Bij de wanhopige toestand waarin Dorrestein is beland helpt dat allemaal niet meer. Ze besluit daarom uit te zoeken waar haar blokkade vandaan komt en daarvan verslag te doen.
"Als schrijver moet je dag in dag uit tegen de klimwand van je eigen twijfels op."
Dat levert een buitengewoon boeiende en persoonlijke zoektocht op. Wat is inspiratie precies? Is het wel waar dat de verhaalideeën haar komen aanwaaien? Wat is de tol van succes? Zijn haar thema's misschien uitgewoond? Of is het de verveling om volgens beproefd recept een verhaal in elkaar zetten, alsof dit het zoveelste IKEA-kastje is?
Haar walging voor het schrijven uit zich zelfs als fysieke onpasselijkheid. Het blijkt een vorm van angst te zijn, maar waarvoor dan?
Boek met ontploffingsgevaar
"Een roman schrijven is voor een groot deel je personages in een situatie met ontploffingsgevaar brengen en dan kijken hoe ze zich daaruit gaan redden."
Al heeft Dorrestein dit keer geen roman onder handen, de auteur gooit zichzelf als hoofdpersonage meteen in een explosieve situatie: als dit zo doorgaat is ze arbeidsongeschikt en brodeloos. Hoe gaat ze zich hieruit redden? Dat maakt het boek uitermate spannend om te lezen. 
Gebeeldhouwde zinnen
Net als haar romans is dit boek behendig geschreven. Dorrestein grossiert in zelfspot en mooi gebeeldhouwde zinnen. Tussendoor krijgen we tal van tips over het schrijversambacht toegespeeld.
"Fictie biedt de lezer een toegangspoort tot emoties die hij of zij liever uit de weg zou willen gaan. Het lezen van fictie geeft ons de kans ingewikkelde of onaangename gevoelens toch te erkennen, want niet wijzelf hoeven niet te lijden en te strijden, dat doen onze personages voor ons. Zogezegd verdund komen hun wederwaardigheden tot ons, als een helend homeopathisch druppeltje."
Hoe je goede onderwerpen op het spoor komt, bijvoorbeeld. En hoe je lichtere vormen van inspiratiegebrek effectief bestrijdt. Ondanks alles blijft Dorrestein haar kennis en kunde graag met andere schrijvers delen, of dat nu fictie of non-fictie is.
Uiteindelijk trekt ze in haar boek een verbijsterende conclusie, namelijk dat haar hele oeuvre uit niets anders dan tussendoortjes bestaat. "Iedere nieuwe titel was een koortsachtige daad van uitstel, was een excuus om niet te hoeven beginnen aan een taak die ik nu al decennia voor me uitschuif omdat ik ervoor terugdeins."
Dat is een alarmerende opmerking.
Als zelfs een productieve auteur als Dorrestein verlamd kan raken door de angst, hoe kwetsbaar zijn minder geroutineerde schrijvers dan? Welke onderliggende gevoelens drukken we zelf weg bij het schrijven van ons werk?
Als Dorrestein daarvoor de moed terugvindt, staat ons nog een belangwekkende roman te wachten, waarin al die weggedrukte angsten een plaats krijgen.
Nu hebben we in ieder geval met De Blokkade een inspirerend boek in handen in de vorm van een klassieke queeste naar het geheim van inspiratie.
Dorrestein verzucht ergens in haar boek dat ze als schrijver goud spint uit stro. Die bijzondere kunst beheerst ze inderdaad, zelfs als ze zichzelf al arbeidsongeschikt heeft verklaard.
Boekgegevens:
Renate Dorrestein, De Blokkade, onthullende zoektocht naar de oorzaken van een writer's block. Uitgeverij Podium, 2013. Het boek is onder meer verkrijgbaar bij Managementboek.
