De stippenkoningin

Ze bestippelde alles, de beroemde Japanse kunstenares Yayoi Kusama. Auto’s, blote mannenlijven, boterhammen. 

The Queen of Polkadots, wordt ze genoemd. Een terechte titel.

In het Stedelijk Museum Schiedam bezocht ik de tentoonstelling over Yayai Kusama, gewijd aan haar Nederlandse jaren (1965-1970). Achter de vrolijke stippels schuilt een wrang verhaal over een getraumatiseerde jeugd en mentale problemen. 

Tegelijkertijd vertelde Kusama een ander verhaal. Ze wilde mensen gelukkig maken met polkadots, schreef ze. De stippen stonden voor haar voor energie, kalmte en eenheid.

Of we nu willen of niet, we zijn allemaal creators van verhalen. 

We kunnen niet anders dan betekenis geven aan kunstwerken, gebeurtenissen of andere dingen die we zien. Je brein is een scenarioschrijver die begrijpelijk probeert te maken wat je waarneemt of beleeft. 

Dat verhaal is nooit een objectieve weergave van de werkelijkheid. We interpreteren immers altijd onze waarnemingen. We kiezen welke elementen we in de schijnwerpers zetten en we bepalen wat we weglaten. Verander je iets – bijvoorbeeld door in- of uit te zoomen - dan verandert het hele verhaal. 

Hoe je dat verhaal vertelt, heeft grote gevolgen. 

Dat verhaal lokt namelijk ook het bijbehorende gedrag uit. Tal van experimenten in de psychologische wetenschappen laten zien hoe onze gedachten over onszelf en anderen sturing geven aan de manier waarop we handelen. Daarmee kun je dus ook sturing geven. 

Het gaat wat ver om jezelf achteraf via je verhaal alsnog een gelukkige jeugd te bezorgen (en Yayoi Kusama kan dat zeker niet) of een doodlopend project toch nog als succesvol te bestempelen. 

Maar je kunt in je verhaal wél momenten naar voren halen dat je moedig was, dat je voor jezelf opkwam of dat je boven jezelf uitsteeg. 

Dit is ook wat ik doe met narratief coachen: je verhaal onderzoeken, uitzoomen of juist inzoomen, kijken wat past en wat niet meer. Stippen, blokjes, sliertjes vermicelli, we jongleren ermee totdat er iets betekenisvols ontstaat. 

We kijken ook naar de toekomst. 

Want je kunt pas veranderen als je ook het verhaal verandert. 

Wat doe jij met jouw verhaal?

Dieper graven? 

Lees dan het boek Jongleren met Vermicelli, creëer en leef je verhaal. Daarin beschrijf ik deze reis naar een beter begrip van je eigen sliertjes 'vermicelli' en je mogelijkheden om daarmee te jongleren.