Goed luisteren is een kunst. Iets over jezelf vertellen ook. Dat gaat niet iedereen van nature goed af. Een persoonlijk verhaal.
Via een vrijwilligersorganisatie bezocht ik in mijn studententijd een oudere vrouw die aan eenzaamheid leed. Maar er was iets vreemds aan de hand, ontdekte ik bij die wekelijkse bezoeken. Ze was ervan overtuigd dat ze een kloosterzuster was en liet zich aanspreken met een zusternaam.
Ze liep in een zelfgenaaid habijt, al had ze met geen enkele kloosterorde iets te maken. Ze hield er conservatief-katholieke denkbeelden op na, die voor mij onnavolgbaar waren.
Vaak gebruikte ze onze gesprekken om al haar ongenoegen over de wereld te spuien, die met diep-gelovigen zoals zij weinig rekening hield.
Ook vermoedde ze complotten om mensen zoals zij uit de maatschappij te verdrijven. Ik liet haar meestal heel veel praten over al haar aanvaringen met de buitenwereld, omdat ik dacht dat ik haar daar het meest mee hielp.
Ik speelde met verve de rol van luisteraar en stelde veel vragen. Die rol paste me ook, want ik had geleerd dat je nooit over jezelf vertelde als de ander daar niet naar vroeg.
En zij stelde bijna nooit een vraag aan mij.
Maar langzaam maar zeker vond ik het steeds minder leuk, omdat ze me steeds vaker claimde om te komen.
De bezoeken begonnen me tegen te staan. Het liefst wilde ik niet meer langskomen, maar dat bracht me in gewetensnood. Ik kon haar toch niet in de steek laten als er verder niemand naar haar omkeek? Iemand die zo enorm leed onder haar eenzaamheid?
Op een zeker moment liep de druppel over de rand. Ik was ver over mijn grenzen heen gegaan en kon het niet meer opbrengen om nog langer haar te bezoeken.
Ze was totaal overdonderd door mijn mededeling dat dit het einde was. Ze probeerde me dwingend op andere gedachten te brengen. Ik liet me niet meer overhalen, maar voelde me wel zeer geraakt door een verwijt dat ze me die middag maakte.
Ik had nooit iets over mezelf verteld, zei ze, dus hoe had zij zich kunnen interesseren voor mij?
Ik was perplex.
Later realiseerde ik me dat ze gelijk had. Ze had van mij alle ruimte gekregen om het altijd over zichzelf te hebben.
En ik had haar nooit van mijn twijfels en ergernissen over onze omgang op de hoogte gebracht.
Mijn afscheid viel haar rauw op het dak. Onze verhouding was te veel verstoord, dus dat kwam niet meer goed met die bezoekjes.
Maar ik heb er wel iets van geleerd. In allerlei situaties is het wel degelijk belangrijk om iets over jezelf te vertellen. Ook als de ander daar niet naar vraagt. Want als mensen je niet kennen, kunnen ze zich ook niet met je verbinden. En ieder verhaal, hoe klein ook, is de moeite waard om gedeeld te worden.
