Goed luisteren is een kunst. Iets over jezelf vertellen ook. Dat gaat niet iedereen van nature goed af. Een persoonlijk verhaal.
Via een vrijwilligersorganisatie bezocht ik in mijn studententijd een oudere vrouw die aan eenzaamheid leed. Het was mijn manier om iets positiefs voor een ander te doen.
Met haar was iets vreemds aan de hand: ze was ervan overtuigd dat ze een kloosterzuster was. Ze liep in een zelfgemaakt habijt, had een zelfgebouwde kapel in haar flatje en liet zich aanspreken met haar zelfverzonnen zusternaam.
Hoe dit allemaal in elkaar zat, ontdekte ik trouwens pas stap voor stap.
Vaak gebruikte ze onze gesprekken om al haar ongenoegen over de wereld te spuien. Ook vermoedde ze overal complotten om mensen zoals zij uit de maatschappij te verdrijven.
Met verve speelde ik de rol van luisteraar en stelde veel vragen.
Die rol paste me ook, want ik had geleerd niet over jezelf te vertellen als de ander daar niet naar vroeg. Zij stelde bijna nooit een vraag aan mij.
Maar langzaam maar zeker begonnen de bezoeken me tegen te staan. Ze legde een steeds grotere claim op mij en werd steeds dwingender.
Dat bracht me ook in gewetensnood. Ik kon haar toch niet in de steek laten als er verder niemand naar haar omkeek? Iemand die zo enorm leed onder haar eenzaamheid?
Op een zeker moment liep de druppel over de rand. Ik was ver over mijn grenzen heen gegaan en kon het niet meer opbrengen om haar nog langer te bezoeken.
Mijn mededeling over het afscheid overdonderde haar. Boos probeerde ze me op andere gedachten te brengen.
Ik liet me niet meer overhalen, maar voelde me wel zeer geraakt door een verwijt dat ze me die middag maakte. Ik had nooit iets over mezelf verteld, zei ze, dus hoe had zij zich ooit kunnen interesseren voor mij?
Ik was perplex.
Later realiseerde ik me dat ze van mij altijd alle ruimte had gekregen om het uitsluitend over zichzelf te hebben. Ik had haar nooit van mijn eigen twijfels, zorgen en ergernissen op de hoogte gebracht.
Onze verhouding was al te veel verstoord, dus dat kwam niet meer goed met die bezoekjes aan haar. Waarschijnlijk had ze narcistische trekjes, denk ik achteraf.
Ik heb er wel iets van geleerd, want dat ik in deze situatie was beland zegt ook iets over mezelf.
In allerlei situaties is het wel degelijk belangrijk om iets over jezelf te vertellen en balans aan te brengen. Ook als de ander daar niet naar vraagt. Want als mensen je niet kennen, kunnen ze zich ook niet met je verbinden.
Ieder verhaal, hoe klein ook, is de moeite waard om gedeeld te worden. En juist als je wederzijds verhalen deelt, ontstaat er echt contact en begrip.
