Een artikel vol doorgestreepte zinnen . Alsof de juf van de basisschool er met haar brandweerrode pen doorheen gegaan is. Iedereen die wel eens zo’n stuk retour krijgt, weet dat je daar bloednerveus van wordt. Of je nu wilt of niet, je voelt je hierdoor vaak aangevallen. Te kort gedaan.
De heftigste keer dat mij zoiets overkwam was na een interview met een topvorm voor de krant waar ik toen werkte. Ik was blij geweest met het gesprek, want ze had openhartige dingen gezegd over de luchthaven.
Eindelijk iemand die het durft te zeggen, dacht ik nog.
Helaas floten haar communicatiemedewerkers haar terug.
De topvrouw had uitspraken gedaan die ze misschien niet kon waarmaken. Die doorgestreepte zinnen hadden niets met mij te maken, maar alles met het bedrijf. Met hun tekstingrepen wilden ze haar tegen zichzelf beschermen.
En misschien wilden ze ook wel zichzelf indekken.
Na alle moeite die ik had gedaan om deze dame te spreken te krijgen, voelde dit als een enorme domper. Later leerde ik van een collega een effectief trucje om met rode strepen om te gaan.
Honderden interviews met doorgestreepte zinnen en andere opmerkingen heb ik inmiddels deze milde behandeling gegeven.
Opmerkelijk genoeg krijg ik er nooit klachten over.
En dat is: meteen de knop ‘alles accepteren’ aanklikken zonder dat je alle deprimerende correcties hebt doorgenomen. Vervolgens neem je de hele tekst van voren naar achteren door om er weer een goedlopend geheel van te maken. Omdat je alle precieze wijzigingen niet gezien hebt, hoef je je niet persoonlijk geraakt te voelen. Bovendien: het gaat niet om jou, het gaat om de tekst.
Bijna altijd wordt de tekst er uiteindelijk beter van, zo weet ik nu.
Strakker, completer, helderder. Slechts in een enkel geval is dat niet zo. Dan krijg je teksten terug die door de hele wasstraat van een organisatie zijn gegaan. Door al die wasbehandelingen is de tekst flets en dun geworden. Alle kleur is eruit gespoeld. Het is de angst van anderen die opspeelt.
Maar hun angst hoeft niet jouw angst te zijn. Als de inhoud nog steeds stevig genoeg is, maak je er weer iets helders en lekker leesbaars van. En anders accepteer je de tekst niet.
De hoogste maatstaf is de lezer: die moet iets zinnigs voorgeschoteld krijgen.
Na het schrappen van alle gevoelige passages bevatte het interview met de topvrouw trouwens geen pepernoot nieuwswaardigs meer. Het interview is nooit gepubliceerd.
