'Hoe gebruik je verhalen' & andere vragen over storytelling

Wat is storytelling, hoe gebruik je het en waarom werkt het zo krachtig? Een overzicht van de meest gestelde vragen over storytelling en de bijbehorende antwoorden.  

Wat is storytelling?

Kortgezegd is storytelling het toepassen van verhalen om een doel te bereiken. Verhalen zijn namelijk een ideale manier om contact te maken, mensen te raken, te verleiden, zingeving of helderheid te bieden, fans te krijgen of de saamhorigheid te vergroten. Verhalen raken ons, maken concreet, zijn gemakkelijk te delen en geven betekenis. 

Wat is storytelling nog meer?

Veel, want het element telling in storytelling is eigenlijk te beperkt. Want het gaat ook om luisteren, vangen, vormen, leren en verspreiden.

En uiteindelijk gaat het om verbinding: voelen dat we bij elkaar horen, dat we elkaar iets te leren hebben en dat we samen tot mooie resultaten komen. Pas in de volle breedte wordt de kracht van verhalen voelbaar.

Wat is de kracht van storytelling?

Verhalen vormen een effectieve manier om te communiceren, te verbinden en tot resultaten te komen. Bij grafieken of veel feiten en cijfers haken we al snel af. Visueel materiaal is een must geworden om mensen te boeien. 

En vooral: een goed verhaal vertellen, waarvan het hart sneller gaat kloppen. Elk verhaal heeft een structuur en bevat een boodschap, een conflict, personen en een plot. En dat is ook de vorm waarin we informatie in onze hersenen opslaan en delen met anderen.

• Verhalen zijn bijna altijd concreet, bevatten meestal elementen van gevoel en het onverwachte. Daarmee geven verhalen de lezers een context die zij niet uit een abstracte tekst kunnen halen.
• Verhalen prikkelen indirect het denken van de toehoorder of lezer. Dat werkt beter dan het rechtstreeks vertellen van de boodschap.
• Een verhaal betrekt het publiek bij het idee via de beelden en emoties die het verhaal oproept. Het nodigt de toehoorders of lezers uit om mee te doen.
• Er is steeds meer behoefte aan authenticiteit, relevantie en echtheid. Waargebeurde verhalen bieden dat in ruime mate.
• Een verhaal is een feit dat verpakt is in emotie, wordt wel eens gezegd. Alleen emoties brengen ons in beweging.
• Verhalen bieden veel mogelijkheden om nieuwsgierigheid te wekken, bijvoorbeeld door informatie stap voor stap te delen. Mensen houden van puzzelen en het zoeken naar verbanden. Een verhaal houdt daarom de aandacht vast, omdat de lezer wil weten 'hoe het afloopt'.
• Verhalen zijn gemakkelijk te onthouden. Door het verrassende element en de emoties die in veel verhalen zitten, stelt de lezer zich open en let beter op. Losse feiten en cijfers blijven niet hangen; een verhaal kan daarentegen jaren later nog herinnerd worden.
• Verhalen nodigen lezers uit om te reageren en hun eigen verhaal te vertellen. Hoe groter de betrokkenheid, hoe groter de kans dat de boodschap overkomt.

Wat is de opbouw van een verhaal?

Een verhaal bestaat uit vier elementen: een probleem, een zoektocht, het aha-moment en het inzicht. Aan de hand van deze onderdelen kom je die elementen op het spoor:   

Wat maakt een verhaal anders dan een uiteenzetting of opsomming?

In tegenstelling tot een uiteenzetting of opsomming bevat een verhaal een spanningsboog. Elk goed verhaal is namelijk gebouwd rond het principe van de kloof: het verschil tussen verwachting en resultaat. 

Het verschil tussen iets heel graag willen en het zoeken van de manieren om het ook te kunnen. Het bijbehorende verhaal luidt dan: we staan nu hier, al dan niet bij de rand van het ravijn. We moeten dringend iets doen, namelijk naar de andere kant van de kloof. 

Gemakkelijk gaat dat uiteraard niet. Wie veranderingen wil doorvoeren, ontmoet allerlei vormen van tegenslag. Mensen hebben er geen zin in. Ze zien de noodzaak niet. Of ze hebben geen idee waar de verandering toe leidt. Voor het verhaal is die tegenslag alleen maar gunstig. 

Zonder weerstand is er namelijk geen spanningsboog en dus ook geen verhaal.

Hoe passen storytelling en bloggen bij elkaar?

Als schrijver van een blog heb je diverse mogelijkheden om storytelling toe te passen. Een blog is een verhaal als de blogger zijn lezers meeneemt in een zoektocht. 

Als er aan het einde van het stuk iets veranderd is ten opzichte van het begin, dan heb je een verhaal. Er kan iets met jou veranderd zijn (je hebt bijvoorbeeld een nieuw inzicht gekregen), maar ook de lezer kan een nieuw inzicht hebben gekregen. 

Een andere manier om verhalen toe te passen in een blog is het vertellen van het verhaal van een gebruiker, klant of iemand anders die jij helpt. Dat verhaal vertelt over het probleem waar hij tegenaan liep, waar hij mee worstelde, en hoe hij tot een oplossing is gekomen. 

Ben je een uitvinder van iets nieuws, probeer je een bedrijf op te zetten of ben je op een andere manier een activiteit aan het ontplooien? Vertel dan hoe jouw eigen worsteling tot inzichten heeft geleid die jouw leven veranderd hebben en waarmee jij nu anderen helpt. 

Hoe schrijf je een persoonlijk verhaal?

Gebruik daarvoor deze tips:   

Hoe vind je geschikte verhalen?

Bedenk wat de veranderingen zijn waar je publiek mee te kampen heeft. Wat willen je mensen bereiken? Waar liggen ze van wakker? Welke belangrijke keuze moeten ze maken? Welke obstakels komen ze tegen? 

Kies aan de hand van deze vragen de verhalen die aansluiten bij de behoeften van je publiek: verhalen die als bruggenbouwers kunnen dienen tussen het publiek en de doelen waarvoor storytelling ingezet wordt. 

Daarvoor ga je op zoek naar verhalen in de organisatie. Het kan ook een persoonlijk verhaal zijn: een eigen keuze die je ooit gemaakt hebt en de weg die je hebt afgelegd om je doel te bereiken. Dat verhaal dient helemaal relevant te zijn en de emoties te bevatten waar je publiek op aanhaakt. 

De sleutel om goede verhalen te vinden is luisteren. Ga op zoek naar oorspronkelijke en mooie verhalen die een bepaalde werkwijze illustreren, de noodzaak van een verandering in beeld brengen of het verhaal van een eindgebruiker voor het voetlicht brengen.

Hoe kun je als professional of ondernemer je eigen verhaal inzetten?

Een waardevolle manier is om je eigen back story op te diepen en te vertellen. 

In fictieverhalen onthult de back story de voorgeschiedenis van de hoofdpersoon met alle wensen, drijfveren en angsten die hem beïnvloeden bij zijn huidige leven. Het verklaart hoe Superman of andere superhelden in games, strips of spektakelfilms aan hun bovenaardse krachten komen. 

Het maakt duidelijk waar zij hun ongelooflijke doorzettingsvermogen aan te danken hebben, maar ook waar de zwakke plek van Achilles zit. En dat is vaak cruciale informatie om het verhaal echt te snappen. 

Om jou als bevlogen professional beter te begrijpen – en te weten waar je voor vecht of waar je idealen vandaan komen – is het handig om eveneens je eigen back story te vertellen. 

Meestal in losse delen, soms helemaal. Dat draait altijd om de vraag: waarom doe je wat je doet en niet anders? Wat onderscheidt jou van de rest? Wat maakt jou bijzonder?

Is storytelling moeilijk om zelf te doen?

Storytelling - de toepassing van verhalen in brede zin van het woord - is vooral een kwestie van doen, niet van ingewikkelde werkwijzen. Het begint met het eenvoudige inzicht dat overal mogelijkheden zijn om verhalen te verzamelen, te gebruiken en toe te passen. 

Sta open voor verhalen die er overal om je heen al zijn. Vang ze op en zet ze in.