Jaarlijks spreek ik tientallen leiders, bestuurders en politici die in de publieke sector iets van de grond willen krijgen. Het zijn mensen met idealen. Ze houden ervan om concrete dingen te doen. Hun drijfveer: zelf iets doen, niet alleen wat roepen vanaf de zijlijn.
Maar er valt me nog iets op. Hun idealen bestaan niet uit grootse vergezichten. Natuurlijk kennen ze hun doelen, hun why, hun purpose. Maar ze willen vooral op een praktische manier aan de slag. Iets doen en het leuk hebben met elkaar.
Mensen de weg wijzen, praktische hulp bieden, bereikbaar zijn, uitleggen hoe het werkt in het openbaar bestuur en contacten onderhouden, daar gaat het hen vaak om.
Waar komt deze inzet vandaan?
Ik vraag altijd naar verhalen. En ik hoor dan fascinerende beweegredenen. Soms hebben ze van huis uit nooit de kans gekregen en is hun loopbaan de kans om het goed te maken. Een LTS'er klom op tot voorzitter van de Raad van Bestuur. Een andere jongen uit een arbeidersgezin voltooide twee universitaire studies en een lerarenopleiding.
Alle mogelijkheden om zich te ontwikkelen grepen ze met beide handen aan. Hun doel is nu vaak om andere mensen ook die kansen te bieden.
Een ultra-slim meisje maakte een glanzende carrière als politicus, ondanks alle vooroordelen over vrouwen in haar omgeving. Ze deed het op haar eigen degelijke en standvastige manier en ging gewoon haar eigen weg. Ze wordt nu als topbestuurder zo gewaardeerd omdat ze zo toegankelijk is gebleven. Zo doen ze het:
Geheime kracht 1: Jezelf zijn
Ze doen hun best om iedereen erbij te houden. Ze slijpen scherpe kantjes weg en goochelen met humor. Ze steken hun nek uit en zeggen het gewoon als ze iets onbehoorlijk vinden. Ze lopen veel rond in hun eigen stad of dorp om met plaatsgenoten te praten.
Ze halen mensen persoonlijk op in plaats van de secretaresse naar de ontvangstbalie te sturen. Ze serveren zelfgebakken koekjes bij de bestuursvergadering en blijven dicht bij zichzelf. Ze verblijven als bestuurders zeker niet op een aparte verdieping met marmeren vloeren, hoewel ze daar op grond van hun positie recht op hebben.
Want samenwerken, dat draait allemaal om contacten, contacten, contacten. Voel je nooit beter dan de ander, dat is de les die ze vaak in hun jeugd al meegekregen hebben. Dat dragen ze nog steeds actief uit, in woord en daad.
Geheime kracht 2: Uithoudingsvermogen
Om die resultaten te behalen is in de politiek en in de bestuurlijke wereld vaak veel uithoudingsvermogen nodig. Sommige gesprekspartners hebben het zelfs over twintig jaar! Volhouden, dat is dan ook een belangrijke competentie. Ze moeten pijn lijden. Mensen teleurstellen, bijvoorbeeld. En soms harde besluiten nemen.
Maar het uithoudingsvermogen levert hen ook veel op. Ze genieten van het netwerken en dingen voor elkaar krijgen. Ze krijgen de kans om van alles te leren, zoals debatteren. En ze krijgen toegang tot interessante persoonlijkheden, waar ze zelf ook veel van leren.
Geheime kracht 3: Persoonlijke toegankelijkheid
Vooral politici hebben er last van dat ze uitgescholden worden. Ook hierbij geldt weer als leidraad: wees heel nabij. Zorg dat je persoonlijk toegankelijk bent voor mensen. Als de mensen je persoonlijk kennen, heb je als bestuurder veel minder last van hate mail en negatieve reacties op sociale media.
Ze ontplooien daarvoor zelf allerlei activiteiten: spreekuren (ook op de markt, met zitbank en bakfiets) of houden uitgebreide series werkbezoeken (ook zonder actuele aanleiding). Ze gaan vol interesse met mensen in gesprek en dragen daarbij ook actief hun eigen verhaal uit.
Een topbestuurder voelde zich niet te goed om tijdens de boodschappenronde op zaterdag uitgebreid met dorpsgenoten in gesprek te gaan over allerlei knelpunten in hun leven, ook al had ze daar in haar eigen werk niets mee van doen. Ze wist toch altijd wel een tip te geven of mensen met elkaar in contact te brengen.
Een mooie tip was ook deze: deel gewoon je mobiele nummer. Mensen bellen eerder te weinig dan te veel. Waarom ze het op deze manier doen, heeft uiteindelijk toch heel veel met hun diepere drijfveren te maken. Niet te veel praten, maar gewoon doen.
