Wat is het moment dat je kiest om impact te hebben en daarmee op te staan als leider?
Dit keer wil ik het even niet hebben over het nieuws dat ons allemaal in de ban houdt, maar over een bijzondere boottocht in 2003.
Op een voorjaarsdag met net zo'n mooi zonnig weer als nu. Op die dag parkeerde ik mijn auto langs een breed kanaal in een van de waterrijke polders boven Amsterdam.
Aan de overkant stond de man met wie ik afgesproken had voor een interview.
Hij stond op een belangrijk kruispunt in zijn leven.
Vanaf de andere zijde zwaaide hij als teken dat ie me gezien had en stapte in zijn roeiboot om me op te halen. De woonboot waar hij met zijn toenmalige vrouw en twee jonge kinderen woonde, was alleen over het water bereikbaar.
De man op deze afgelegen plek was Diederik Samsom.
De wereld kende hem al als de krullenbol van Greenpeace: hyperintelligent, een makkelijke prater, principieel. Hij had recent bekend gemaakt dat hij de politiek inging.Tot mijn verbazing niet voor een uitgesproken groene partij, maar voor de PvdA. Deze partij had hem meteen een hoge plek op de kandidatenlijst gegeven voor de verkiezingen van de Tweede Kamer.
Ik kende Diederik Samsom al via mijn werk in Den Haag, waar ik parlementair verslaggever was. We hadden elkaar vaak gesproken bij de Raad van State, waar hij namens Greenpeace vocht tegen de ondeugdelijke opslag van het kernafval van de kerncentrale in Petten.
Daar had ik van dichtbij gezien hoe hij zich verzette tegen de afbraak van het milieu, met alles wat hij in zich had.
En nu zou hij de politiek ingaan, waarbij hij onvermijdelijke compromissen moest gaan sluiten?
Daar was ik razend benieuwd naar.
Ons interview vond plaats in de roeiboot, varend door een Hollands decor met rietstengels, drassige weilanden en waterhoentjes. Terwijl Samsom aan de riemen trok en ik mijn schrijfblok volschreef, vertelde hij over zijn politieke ambities.Die reikten veel verder dan ik dacht. Het ging hem niet alleen om de radicale keuze voor duurzame energie, zijn bekende stokpaardje, maar ook over de aanpak van dictaturen, vluchtelingenstromen en andere problemen op wereldschaal.
Ik herinner me vooral dat hij tijdens die boottocht uitgebreid vertelde over de gruwelen van de dictatuur in Myanmar, die hem ontzettend geschokt hadden. Het verraste me hoeveel achtergronden hij hiervan kende.
Zijn drijfveer: invloed krijgen om dingen echt te veranderen. Hij had daarom heel bewust gekozen voor de PvdA en niet voor een kleinere groene partij, vertelde hij eerlijk. Hij wilde een partij met brede invloed, zodat hij iets voor elkaar kon krijgen.
Fast forward naar 2020.
Dankzij zijn partijgenoot Frans Timmermans zit Samsom nu in Brussel.Daar is hij het meesterbrein achter de Europese Green Deal. Volgens deze afspraken is er uiterlijk in 2050 een klimaatneutraal Europa. Via de EU wordt er de komende tien jaar 1.000 miljard euro geïnvesteerd in de verduurzaming van de samenleving. Van Greenpeace naar Green Deal, de letters zijn bijna hetzelfde, maar het verschil in impact is enorm groot.
De voormalige milieuactivist heeft een brede invloedsbedding gevonden in Brussel. Hier kan hij bijdragen aan vergaande hervormingen.
We horen er op dit moment weinig over omdat alle aandacht uitgaat naar de Corona-crisis, maar de omslag naar een duurzamere samenleving moet ondertussen natuurlijk ook gewoon doorgaan.
Bij de herinnering aan deze gebeurtenis moest ik denken aan de slotregel in het gedicht Phoenix van Hendrik Marsman:
Het nest is goed, maar het heelal is ruimer.
Wat moet je doen, kiezen voor het veilige nest of voor het grote onbekende heelal? Waardoor laat je je drijven: door vrijheid, veiligheid, voorspelbaarheid, verandering of vernieuwing? Of kun je meerdere dingen kiezen?Hoe ben jij van betekenis?
Leiderschap is een verhaal hebben en je waarden kennen. Zijn innerlijke kompas lijkt Samsom de juiste richting op te hebben gestuurd.
