Zeven kansen op geweldige toevalstreffers

Toevalstreffers, wat is het geheim? Sommige mensen doen voortdurend bijzondere vondsten. Ze zien dingen die jij niet ziet. En ze zijn je steeds een stap voor. Hoe doen ze dat toch? 

Deze mensen weten het toeval in hun leven op een bijzondere effectieve manier te organiseren. En dat kun jij ook leren. Als je tenminste bereid bent ongewone wegen in te slaan.

Het begon met een gesmolten chocoladereep...

Onderzoeker Percy Spencer probeerde in 1946 de radartechnologie te verbeteren. 

Per ongeluk liet hij bij zijn experiment een chocoladereep smelten. Enkele decennia later was zijn uitvinding in bijna ieder huishouden niet meer weg te denken: de magnetron. Hij was niet de enige die via zo'n omweg tot een belangrijke vondst kwam. 

Er zijn talloze voorbeelden van toevalstreffers, die tot beroemde 'uitvindingen' leidden.

  • Columbus was eigenlijk op zoek naar een snellere route naar het Verre Oosten en 'ontdekte' Amerika.
  • De telefoon was aanvankelijk bedoeld als gehoorapparaat.
  • Hendrik Hop liet per ongeluk zijn kopje koffie met suiker en melk een hele nacht vlak bij het vuur staan: de geboorte van het Haagsche Hopje.

Zo zijn er nog veel meer van dit soort aansprekende voorbeelden te vinden (en achteraf is er vaak een mooi verhaal over te vertellen!).  

Een inspirerende expositie met toevalstreffers

Pablo Picasso kwam in Parijs in aanraking met Afrikaanse beeldhouwwerken. Een toevallige kennismaking, die een doorbraak in de ontwikkeling van kunst tot gevolg had. De ene bron rept over Picasso's bezoek aan een tentoonstelling met Afrikaanse kunst in het Trocadéro Museum in Parijs. Daar zag hij de ceremoniële maskers van de Dogonstam. 

Andere bronnen wijzen op twee houten beeldjes, die Picasso zelf aanschafte. De Afrikaanse manier van beeldhouwen vormde in ieder geval één van de inspiratiebronnen voor het schilderij Les Demoiselles d'Avignon, dat hij schilderde in 1906 en 1907. Volgens de overlevering barstte kunstenaar Matisse in lachen uit toen hij het werk zag. 

Dit kunstwerk is nu een van de bekendste werken van Picasso en wordt als het eerste echt kubistische werk beschouwd.

Hoe help je die toevalstreffers een handje? 

Door dingen te doen die je anders nooit doet. En door uiteenlopende elementen met elkaar in verbinding te brengen via een remix. Kruisbestuivingen creëren dus. 

Ik geef je zeven tips om zelf aan de slag te gaan met het scheppen van toevalstreffers.

1. Doe voortdurend onderzoek

Verzamel verhalen, knipsels, ansichtkaarten, folders en andere schijnbare nutteloze dingen, die je op een of andere manier intrigeren. Alles wat je opvalt. 

Denk er niet te veel bij na, verzamel gewoon of maak er een foto van. Na een week bekijk je je verzameling. 

Hebben je vondsten een relatie met elkaar? Is er iets wat bij elkaar hoort of je op nieuwe gedachten brengt?

2. Draag een notitieboek bij je

Denk je wel eens: 'Dat is toevallig?' Vaak raak je de aanleiding voor die gedachte weer kwijt. Jammer. Doe daarom het volgende: elke keer als je denkt: 'dat is toevallig', maak je een notitie in je opschrijfboek. 

Ga na twee weken na welke patronen je ziet. Het zou zomaar kunnen dat de toevalligheden je op een onvermoed idee brengen.

3. Leg verbanden

Neem drie activiteiten waar je vandaag mee bezig bent geweest, bijvoorbeeld koken, kaartjes regelen voor een voorstelling en je bureau opruimen. Schrijf deze woorden op, maak er eventueel een tekeningetje van en koppel ze aan elkaar. Kijk wat jouw fantasie hiermee kan doen.

"If The Flintstones has taught us anything, it's that pelicans can be used to mix cement." Homer Simpson

4. Maak nieuwe combinaties

Ga doelbewust iets samenvoegen. Bedenk bijvoorbeeld gerechten met ingrediënten die op het eerste gezicht totaal niet bij elkaar passen, zoals chocola met oesters. Of voeg elementen uit twee totaal verschillende werelden samen, zodat er een nieuw beroep ontstaat. 

5. Gebruik iets ongerijmds

Verbind enkele eigenaardige elementen met elkaar die helemaal niet bij elkaar horen. Een fietspomp in een sauna bijvoorbeeld. Wat kun je er van maken? 

Het is bijvoorbeeld een spannend uitgangspunt voor een verhaal, een muziekstuk, een collage of een ander creatief werk. Om deze vaardigheid te oefenen prik je drie willekeurige woorden in een woordenboek of tijdschrift. Hoe kun je deze woorden met elkaar verbinden?

6. Stem af op nieuwe zenders

Geef jezelf nieuwe aanknopingspunten, zodat er toevalligheden op je pad komen. 

Zet de radio op een willekeurig station en doe dat ook met de tv. Zet het geluid van het televisietoestel uit. Kijk naar het televisieprogramma, terwijl je naar de radiouitzending luistert.

7. Herschik

Orden je boeken op kleur in plaats van op onderwerp. Zet een aantal boeken op willekeurige plekken neer, zodat je ze bij een zoektocht weer tegenkomt. 

Of herschik ander materiaal, dat voor jou van belang is: aantekeningen, onderdelen van een verzameling, etc. Door de nieuwe schikking zie je nieuwe - vaak onvermoede - verbanden.

En nu jij!

Toeval kun je niet afdwingen. Wel kun je 'toevallige verbindingen' leren zien. Het is een geweldige manier om nieuwe vondsten te doen en tot vernieuwingen te komen: voor je eigen persoonlijke ontwikkeling of voor je werk. 

Wat doe jij vandaag om toevalstreffers een kans te geven en op nieuwe ideeën te komen?