Creatief jaarverslag 2020: wensen

Voor de elfde keer werp ik een blik in de achteruitkijkspiegel via mijn creatieve jaarverslag. Dit verslag over 2020 maakte ik aan de hand van de wensen die ik vorig jaar de lucht in slingerde. Lees wat er gebeurde met die wensen. En natuurlijk ook met de onverwachte wendingen.

#What happenend? Hoe het verder ging met mijn wensen

Met je verhaal creëer je je eigen realiteit, roep ik regelmatig. Dat vraagt ook om zorgvuldigheid bij het formuleren van je wensen. Voor je het weet komen ze nog uit ook! Dit jaarlijkse verslag is een mooie aanleiding om terug te blikken welk leven die wensen zijn gaan leiden. 

Het ritueel van het noteren van mijn gedachten dwingt me heel precies te zijn. Het verbindt de kruimels op het afgelegde pad en laat de onverwachte wendingen zien. Dat bezorgt me nieuwe inzichten en geeft richting voor de toekomst. Een terugblik op een jaar vol salto's, maar ook op kabbelend water met onvermoede diepten. Hier mijn Wensen & Wendingen:

#Wens 1: Columns voor Verhaalvrienden

Wishful thinking is creatiekracht inzetten. Daarvoor spoel ik even terug naar het slot van het vorige jaarverslag. Want daar formuleerde ik mijn wensen in de vorm van een reeks opdrachten die ik graag in mijn mailbox wilde ontvangen. Zo wilde ik wel ergens columnist worden.  Helaas heb ik geen mails met die strekking ontvangen. Jammer, zou je kunnen zeggen. 

Maar precies een jaar geleden startte ik wel met het versturen van drie Verhaalvriendenmails per week. Deze stukjes hebben vaak een columnachtig karakter, dus... ik heb mijn eigen werkelijkheid gecreëerd :) Het voornemen voor drie blogs per week voelde toen trouwens als een pittige uitdaging. Toch was het makkelijker dan ik had gedacht. 

Onderwerpen genoeg. Ook vond ik al snel een goed schrijfritme, dat ik het hele jaar trouw heb gevolgd. Al met al werd ik er erg gelukkig van!  

#Wens 2: Visie-ontwikkelen met verhalen

Nog zo'n wens voor 2020: "We weten als organisatie niet meer ‘waar we van zijn’ en hoe we dat uitdragen. Wil jij met onze mensen praten, verhalen vangen en dat aan ons teruggeven?"  Van een van mijn opdrachtgevers kreeg ik de vrije hand om te formuleren waar de zelfsturende professional eigenlijk voor stond aan gehand van eerder verzamelde verhalen en onderzoeken. 

Ook voerde ik gesprekken om de visie op die zelfsturende professional scherper te krijgen, want er bleken nogal verschillende beelden over te leven. Uiteindelijk nam organisatie deze visievorming weer over. En dat was ook goed. Een hele interessante ervaring.

#Wens 3: Narratieve coaching en interviews

Een ander doel: minder lange trajecten en meer coachingsessies en persoonlijke begeleiding bij verhalen. In de vorm van een inbox-wens: Klanten met narratieve methoden begeleiden bij de vragen waar ze tegenaan lopen in hun leven en werk.  Ook dat is goed gelukt. Ik heb dit jaar geen (online) magazines of boekjes ontwikkeld en stuurde geen teams van redacteuren en vormgevers meer aan. 

Ik ben dus mijn bedrijf op een andere leest gaan schoeien. Met een nieuwe focus: als verhalencoach begeleidde ik dit jaar 20 mensen bij hun persoonlijke verhaal en hun schrijfwerk. Ik maakte daarnaast interviewseries, zoals over innovatieve startups, de aansluiting tussen het voortgezet en het hoger onderwijs en de ontwikkeling van vakmanschap in het sociale domein. 

Daarvoor hield ik meer dan 45 interviews, onder meer met docenten, ondernemers, schuldhulpverleners, programmaleiders en onderzoekers. Dwars door het beeldscherm heen waren het vaak persoonlijker gesprekken dan voorheen. 

Ook maakte ik verhalen over urban sports en esports, voor mij volkomen nieuwe terreinen. De jongste interviewkandidaat was ook de meest beroemde: Keet Oldenbeuving, Europees kampioen skateboarden. Daarnaast ontwikkelde ik diverse verhalen voor teams en organisaties. Zij begrepen daardoor weer beter waar ze eigenlijk van waren, zodat ze een helder kompas hadden voor hun ontwikkeling. 

#Wens 4 en 5: Reflectieverhalen na de crisis

Wil jij onze verhalenmaker-in-residence worden in onze organisatie? Je mag overal vrij rondkijken en met mensen praten, en dan daarover verhalen schrijven. Daar zijn we echt enorm benieuwd naar. (#Wens 4) Door de coronamaatregelen is het nauwelijks mogelijk om vrij in organisaties rond te banjeren, maar ik kreeg toch een vraag die hier dicht bij in de buurt kwam. 

Die vraag combineerde bovendien met deze wens: Wil jij ons na een crisis helpen om te reflecteren en met onze (leer-)ervaringen tot een nieuw verhaal te komen? (#Wens 5) Op dit moment haal ik de verhalen op in een zorgorganisatie die door corona in de frontlinie stond en toch de ruimte nam om innovatieve dingen uit te proberen. Ik schreef er al eerder dit blogartikel over.

#Wens 6: Trends over storytelling in organisaties

En dan was er nog deze inbox-wens: Schrijf maandelijks een treffend verhaal over mensen, werk en de trends in onze branche, zodat wij daar iets van leren en met andere ogen naar ons werk kijken. 

Deze opdracht kreeg ik niet aangereikt van anderen, maar ik voerde het wel uit. Dit jaar schreef ik namelijk twee trendoverzichten over mijn eigen vak. Een daarvan werd ook gepubliceerd op het podium Frankwatching.

• Storytelling trends 2020 - deel 1: Hoe meer online, hoe belangrijker de menselijke factor
• Storytelling trends 2020 - deel 2: Lossere communicatiestijl, verhalen met rafelrandjes, meervoudige perspectieven

#Wending 1: Liefde in Tijden van Corona

De wereldwijde pandemie had ik een jaar geleden natuurlijk niet voorzien. Corona werd een veel terugkerend onderwerp in mijn eigen artikelen. Welke betekenis geven we daaraan? Wat is het verhaal waar we met zijn allen in zitten? Als narrator-in-chief schreef ik 15 afleveringen van de serie Liefde in Tijden van Corona.  Ik sloot mij spontaan aan bij het team dat de Facebookpagina Love in the Time of Corona vulde. Ook deelde ik opdrachten om creatief te blijven denken.

#Wending 2: Summer School en andere programma's

Net zoals zoveel anderen maakte ik dit jaar een grote sprong naar online werken: een flinke plons in het 'aquarium' in de vorm van videobellen en online trainingen. Geen wens die op mijn 'inboxlijstje' stond, maar wel een plan dat op de achtergrond sudderde. 

Het betekende een persoonlijke doorbraak: ik lanceerde mijn online academie en draaide diverse programma's, zoals de Summerschool voor Verwondering. Online trainingen geven bleek veel leuker, effectiever en waardevoller dan gedacht. En de verbinding ging dwars door de schermen heen. 

Mijn aanpak: start before you are ready. Want de programma's moesten meestal nog gevuld worden terwijl de eerste deelnemers zich al aangemeld hadden. Het gaf me een kick om direct uit te proberen wat ik in mijn hoofd had en flexibel in te spelen op de wensen van de deelnemers. Na deze onverhoedse duik verlang ik naar nog meer diepgang. Mijn nieuwe aandachtspunt: vervolgaanbod ontwikkelen en langer met de deelnemers aan de slag.

#Wending 3: Wandeltochten, koffie-to-go, nieuwe werkplek

Covid bevroor het sociale leven: feestjes, reizen, borrels, kooroptredens en diners gingen niet door. Mijn cursus portrettekenen werd afgelast, een verhalenproject bij een grote opdrachtgever liep vast, drie geplande reizen werden geannuleerd. Het was nieuw om zoveel thuis te zijn, maar tegelijkertijd bracht dat veel leven in onze eigen huisbrouwerij. 

Een hele onverwachte wending: ik stopte na elf jaar met mijn werkplek in Leiden. Wel een mooie aanleiding om mijn werkverdieping in eigen huis gezelliger te maken met een nieuw verfje, schilderijen en veel planten. Voortaan werd het picknicken, fietsen en vooral wandelen: nog nooit zoveel wandeltochten gemaakt als dit jaar, in steeds wisselend gezelschap. Genieten van stilte én van diepgaande gesprekken. 

Tijdens de eerste lockdown haalden we vaak koffie bij de lokale koffietentjes: een hoogtepunt in deze onwerkelijke periode. Om inspiratie op te doen en mezelf te ontspannen deed ik mee aan online yoga en creatieve workshops. Ik maakte illustraties en verrichtte culinaire experimenten in de keuken. Samen taarten bakken ging trouwens ook online, via de jaarlijkse Hemeltaartdag. 

Thuiswerken gaf een enorme boost aan mijn productiviteit én aan mijn consumptie van boeken, podcasts en films. Iedere week begon ik aan het lezen van een nieuw boek, uiteindelijk bijna 40 in totaal. Dit jaar bekeek ik 30 films en 9 series. 

Verder bezocht ik dit jaar 22 exposities en musea. Minder dan anders, maar nog tamelijk veel voor dit coronajaar.

#Toppers: het jaar in 12 hoogtepunten

1. Boek: ‘ t Hooge Nest van Roxane van Iperen
2. Films: Parasite en My Octopus Teacher
3. Expositie: Extra Large Wandkleden in de Kunsthal Rotterdam
4. Tool: Padlet
5. Stad: Verona
6. Koffiehuis: Het Pompke in Scheveningen
7. Restaurant: Brasserie Rebecca in De Waal
8. Coronagerecht: Pizza Spinaci met gorgonzola, rode peper en pijnboompitten
9. Stadswandeling: Singelpark Leiden
10. Voorstelling: Een Klein Leven door ITA Amsterdam
11. Podcast: Over Spreken Gesproken Podcast van Glenn Vergoossen
12. Support: de focusgroep onder leiding van Machella Boot

#Blijvertje: storytelling in beweging

Een van mijn terugkerende doelstellingen is de ontwikkeling van storytelling als vakgebied: voor organisaties én voor de verrijking van je eigen leven en werk. Dit jaar zette ik me daarbij op de volgende manieren in:

• Via mijn website deelde ik talrijke tips en voorbeeldverhalen, onder meer toegankelijk via de Kennisbank Storytelling.
• Onder meer voor de website van Managementboek.nl schreef ik enkele besprekingen over boeken rondom storytelling en communicatie.
• Ik gaf een gastcollege, diverse workshops en een masterclass over de toepassing van storytelling. Ook was ik een van de gastsprekers bij een online netwerkbijeenkomst over Storytelling & storylistening.
• Dit jaar begeleidde ik tien studenten via vragensessies en feedback op hun storytellingproducten.
• Ook dit jaar was ik weer betrokken bij het Storytelling Gilde, die storytellingspecialisten in Nederland verenigt op het gebied van storytelling in en voor organisaties. Ook was ik als gecommiteerde actief bij de Storytelling Academy.
• Begin 2020 verzorgde ik het storytellinggedeelte bij de MOOC Waarderend veranderen van Meerkat.
• Ik maakte drie nieuwe ebooks: Bereid je Signatuurverhaal,  Simpele verhaalideeën en Verhalenvirus, het Coronajaar van storytellingspecialisten.
• Ik ontwikkelde een Verhaalwijzer voor mijn coachklanten en een quiz over archetypen: welk verhaal leef jij?
• Ik schreef twee al eerder genoemde artikelen over trends in storytelling, die onder meer gepubliceerd werden op het platform Frankwatching. Daarnaast schreef ik voor Frankwatching ook een artikel over het schrijven van je signatuurverhaal, dat 8000 views trok.
• Er verschenen diverse artikelen over mijn boek Jongleren met Vermicelli, onder meer in Flow Magazine, Schrijven en Tekstblad.
• Carin Tiggeloven nam een podcastaflevering met mij op, Chungmei Cheng van Orchid of Life deed een video-interview met mij. Dit interview is te zien via onderstaande opname.

#Leren: mijn leerervaringen in 7 punten

De pandemie bracht de grootste digitale trainingscursus in de geschiedenis van de mensheid teweeg. Ik leerde razendsnel bij over online marketing, faciliteren en digitale tools. Ook het maken van eigen online trainingen vond ik super leerzaam en interessant. 

Ik volgde zelf een groot aantal trainingen, zoals Design Thinking, Storytelling for Influence van Ideo en de jaaropleiding Kunstgeschiedenis. Daarnaast deed ik mee aan het creatieve event Out of Office Inspiration op Texel en volgde twee stevige trainingen op het gebied van (online) coachingsvaardigheden. Alles bij elkaar waren het maar liefst 35 cursussen, workshops, lezingen en andere activiteiten. 

Mijn leerervaringen in een notendop:

1. Wees toegewijd en zet door, ook als het kwetsbaar voelt.
2. Doe het als een jaguar vanuit kracht en soepelheid.
3. Werk vanuit je natuurlijke flow en doe het zo makkelijk mogelijk.
4. Zet positieve bekrachtiging centraal: door te benadrukken wat goed gaat leer je veel meer.
5. Geniet van wat er is: er is al zoveel moois.
6. Noem het een avontuur en experimenteer. Dat haalt de druk eraf.
7. Leid een ontwerpend leven: start before you are ready.

#Wat is er nu te wensen: vooruitblik naar 2021

Voor komend jaar ga ik weer een wensenlijst formuleren. Ik kijk in ieder geval uit naar nieuwe en bestaande klanten die ik ga coachen bij de ontwikkeling van hun verhalen. Ik start binnenkort met de Winterschool voor Verwondering. En ik ga een nieuw online programma ontwikkelen op het gebied van storytelling. Klaar voor nieuwe salto's.

#Dankjewel!

Het was niet alleen een vreemd maar ook uniek jaar, waarbij ik enorm veel voldoening voel over wat ik samen met anderen tot stand heb gebracht. Waanzinnig trots ben ik daarover. Ik wil je graag bedanken voor het lezen van mijn blogs en voor de samenwerking, als we het afgelopen jaar samen iets ondernamen. Aan het eind komt alles goed. En als het nog niet goed is, is het gewoon nog niet het einde.