Hoe verbind je jouw lezers met jouw boodschap? Lees hier hoe jij méér uit verhalen haalt met beeld, beleving en betekenis.
Let op de trends en je ziet het direct: het vertellen van verhalen (storytelling) heeft de laatste jaren niet alleen een enorme vlucht genomen, maar ook een ander karakter gekregen: interactief, visueel en met meer diepgang. Wie communiceert met zijn doelgroep, in welke vorm dan ook, kan daar niet om heen.
Daarom heb ik een aantal ontwikkelingen binnen storytelling op een rij gezet. Ook laat ik manieren zien waarop je dat zelf toepast.
1. Zeg het met beelden
Meer dan ooit vertellen we verhalen niet meer alleen met woorden, maar vooral met beelden. Hoe prominenter het beeld, hoe meer aandacht het krijgt. Niet zo vreemd, want beelden dragen snel informatie over, roepen direct emoties op en laten zich gemakkelijk delen.
Waar sluit het bij aan?
De cultuur van het delen, de beeldcultuur en de beleveniseconomie. Er komen bovendien in rap tempo allerlei gereedschappen op de markt om die beelden naar eigen hand te zetten, zoals Picmonkey en Visualize.me.
Hoe doe jij het?
Niemand kan nog om prominente beelden heen als je een verhaal wil uitdragen. De vraag is dus: hoe kun jij sterke beelden gebruiken om je boodschap over te brengen? Een essentiële voorwaarde is dat het beeld direct aansluit bij je verhaal, zodat woord en beeld elkaar versterken. Dat geeft optimale plakkracht.
Beeldgebruik wil overigens niet altijd zeggen dat je foto's, films of illustraties nodig hebt. Met woorden heb je in een verhaal geweldige mogelijkheden om het 'plaatje' te schilderen en zo een beroep te doen op de verbeeldingskracht van je publiek.
Uit onderzoek blijkt dat een beeld dat op die manier opgeroepen wordt, bijna net zo krachtig is als een beeld dat we daadwerkelijk zien.
2. Lever een beleving
Mensen willen niet alleen een verhaal vertellen aan anderen, maar ook zelf een verhaal beleven in de vorm van een bijzondere ervaring. Hoe vreemder, beangstigender of uniek die ervaring, hoe meer mensen hun identiteit kunnen laten zien. Daarom vinden mensen het bijvoorbeeld leuk om in een ander land bij bewoners over de vloer te komen, te gaan eten in een verduisterd restaurant of unieke rondleidingen te krijgen.
Waar sluit het bij aan?
Het past binnen trends als gamification, personal branding en de beleveniseconomie.
Voorbeeld?
Het voormalige Theatergezelschap De Appel bouwde zijn voorstellingen niet alleen op uit bestaande verhalen, maar deelde die verhalen ook met sympathisanten via diverse platforms. Als toeschouwer beleefde je de wordingsgeschiedenis van het theaterstuk mee.
Hoe doe jij het?
Beschouw je lezer niet langer als een passieve gebruiker, maar als een deelnemer die zelf een rol speelt in het verhaal. Hij wil aanvullen, de plot een andere wending geven en bovenal het verhaal meebeleven.
Als je journalist bent, betekent dit dat je minder afgeronde artikelen gaat schrijven en ruimte geeft aan andere deelnemers. Vertel daarom verhalen die niet af zijn.
3. Vertel het op verschillende platforms
Een verhaal dat alleen in een krant of op een filmpje verschijnt? Ouderwets, nu er zoveel verschillende platforms zijn om je verhaal over het voetlicht te brengen. Een verhaal kan beginnen op Facebook of een app, een vervolg krijgen op YouTube of Layar, terwijl het eindresultaat te zien is op billboards. Of je bekijkt een film in de bioscoop die verder gaat via televisieseries, spelletjes, een pretpark en de verkoop van speelgoedbeesten.
Transmediale storytelling heet dat. Juist de rijkdom van uiteenlopende verhalen maakt het interessant om het te volgen. Het daagt gebruikers uit om nieuwe versies te maken en het verhaal te adopteren.
Waar sluit het bij aan?
De cultuur van Do It Yourself en cultuur van het delen, maar ook de zapcultuur en de globalisering. Dankzij de nieuwe technische mogelijkheden van smartphones en internet krijgen gebruikers eindeloze mogelijkheden om verhalen te volgen en te verspreiden.
Hoe doe jij het?
Benut de kracht van diverse kanalen: een film heeft andere eigenschappen dan een tekst. Zet telkens een stap en geef je lezers een kans om deel te nemen in (en onderdeel te worden van) het verhaal.
4. Voeg betekenis toe
In de transmediale wereld volgen de verschillende boodschappen elkaar snel op. We springen van de ene indruk na de andere waardoor onze aandacht versnippert. Dat vraagt om een tegenbeweging. En die is er, in de vorm van slow storytelling: aandacht voor de tijdloze verhalen, die mensen altijd en eeuwig weten te boeien.
Waar sluit het bij aan?
De trends tot personalisatie, het delen van emoties, diverse slow-trends.
Voorbeeld?
Journalist (en tweevoudig winnaar van de Pulitzer Prize) Paul Salopek loopt in zeven jaar door 39 landen en doet daarvan verslag in National Geographic. Door zijn tempo te vertragen hoopt hij verhalen op te diepen die ertoe doen. Less information, more meaning, is zijn motto.
Hoe doe jij het?
Ga in je eigen directe omgeving op zoek naar verhalen die ertoe doen en bericht erover. Kijk hoe deze persoonlijke verhalen passen binnen wereldwijde ontwikkelingen en leg verbindingen.
5. Lever meer helderheid
Mensen zijn beter geïnformeerd dan ooit en zoeken voortdurend naar informatie. Ze bepalen zelf wel wat relevant is en wat niet. Lezers verwachten van bedrijven en organisaties relevante informatie, openheid en oplossingen; geen verkooppraatjes. We willen het ‘eerlijke verhaal': duidelijkheid en transparantie. Storytelling is daar onlosmakelijk mee verbonden. Een aantrekkelijk verhaal bouwt immers sterke relaties met je bezoekers, kan op veel platforms ingezet worden en laat bezoekers vaker terugkomen.
Waar sluit het bij aan?
De behoefte aan transparantie, versterkt door de vertrouwenscrisis in het gezag (zoals in de wetenschap, de rechterlijke macht, de politiek, etc.). Gekochte aandacht, bijvoorbeeld in de vorm van reclamecampagnes, heeft nauwelijks impact meer. Dat zie je ook in de snelle opkomst van contentmarketing: met het delen van achtergrondverhalen, tips en informatie proberen organisaties aandacht te krijgen, vertrouwen te winnen. Daarmee hopen ze vervolgens veranderingen door te voeren, draagvlak te verwerven en klanten of deelnemers te krijgen.
Voorbeeld?
De gemeente Den Haag heeft bij infrastructuurprojecten enkele grote debâcles achter de rug, zoals verzakkingen, lekkages en forse financiële overschrijdingen bij de aanleg van de tramtunnel. Dit jaar start de gemeente opnieuw met een project met soortgelijke risico's: de aanleg van een ondergrondse parkeergarage in een veengebied bij de Noordwal/Veenkade. Hoe krijgt de gemeente het vertrouwen van omwonenden dat het dit keer wel goed gaat?
De gemeente investeert in draagvlak met uitvoerige communicatie-activiteiten, zoals animaties en filmpjes. Daarbij wordt onder meer de geschiedenis van de Noordwal belicht en de verbinding gelegd naar de toekomstige aankleding van de gracht.
Hoe doe jij het?
Vertel je bezoeker iets bijzonders, iets grappigs, iets opmerkelijks of iets verrassends. Alleen op die manier krijg je aandacht en vertrouwen. Luister en geef antwoord, want het draait om conversatie. Betrek je lezers bij het verhaal en geef voldoende diepgang.
Conclusie over verhalen toepassen in deze tijd
Verhalen spelen dus een belangrijke (zo niet cruciale) rol bij de meest uiteenlopende vormen van communicatie. Het is onzin om storytelling een hype noemen (en al helemaal niet omdat het vertellen van verhalen al sinds de oertijd in onze genen zit).
Wel zet storytelling een grote stempel op het hele tijdperk waarin we nu leven, waarin beleving, emoties en het delen van ervaringen belangrijker is dan ooit. Maak er gebruik van.
