Nauwelijks auto's op de weg, geen vliegtuigen, lege terrassen, gesloten winkels, vogels die weer hoorbaar zijn. Welkom in de corona-wereld die we alleen van de kinderserie Tita Tovenaar kenden. Als tovenaarsdochter Tica met haar handen klapte, stond alles stil.
Maar niets is minder waar. Achter veel huiskamerramen en kantoorgevels wordt harder gewerkt dan ooit. Docenten werken in virtuele classrooms alsof ze dat altijd al deden.
Er zijn Google Hangout koffiemomenten, FaceTime-lunches, Skype-standups en Zoom-borrels om steeds met elkaar in contact te staan.
De overheid regelde in ultrakorte tijd een vangnet voor ondernemers alsof er nooit een stroperige bureaucratie bestaan heeft.
Deze lente barst de inventiviteit los
Binnen enkele dagen waren winkels voorzien van plexiglas schermen bij de kassa’s om mensen te beschermen. Alle krachten worden samengebald om vaccins te vinden, mondkapjes in te zamelen, het aantal corona-testen op te schalen en gigantische hallen in te richten met IC-bedden.
Razendsnel ploppen er digitale platforms op voor overtollig voedsel en bloemen of voor andere initiatieven. Via Red je Boeketje kun je voor 15 euro een bosje bloemen bestellen, dat bij een oudere in het verzorgingshuis bezorgd wordt. Hoe mooi.
Die creativiteit krijgt verrassende vormen.
Bierbrouwer Bavaria haalt de komende weken het overtollige kelderbier op bij de horeca-ondernemers. Ze gebruiken dit bier om er desinfecterende middelen van te maken. Deze desinfectiemiddelen worden vervolgens gratis afgeleverd bij ziekenhuizen, huisartsenpraktijken en verzorgingshuizen die het nu goed kunnen gebruiken.
En op een heel ander niveau: hoe verschrikkelijk is het als je als kersverse ouders je nieuwe spruit niet aan de wereld kunt laten zien?
Mijn creatieve oud-kantoorgenoot Brenda Zaal vond het hartverscheurend. Ze bedacht onder meer de raamvisites, waarvoor zij speciale borden ontwerpt. Door het raam kan er toch nog een beetje een kraambezoek plaatsvinden.
Wat een interessante proeftuin voor creativiteit.
In tijden van oorlog en crisis komen vaak grote doorbraken tot stand. Denk aan internet (de Amerikanen ontwikkelden voorloper ARPANET in de Koude Oorlog), maandverband (vanuit bloedstelpend materiaal voor soldaten in de Eerste Wereldoorlog) en plastische chirurgie (eveneens vanuit de Eerste Wereldoorlog).
Maar ook aan het Chinese bedrijf Ali Baba, dat in 2003 een nieuwe webwinkel lanceerde. Dat deden de medewerkers vanaf huis, want China zat midden in de uitbraak van het SARS-virus. Nu is Ali Baba een gigantisch online imperium en ironisch genoeg ook een symbool van destructieve globalisering.
Een bekende wetmatigheid is nu overal zichtbaar.
En dat is deze: beperkingen motiveren mensen enorm om in actie te komen. We zijn als mens het meest creatief als het er om spant en als er schaarse middelen zijn. Die urgentie wordt nu door iedereen gevoeld, waardoor er snel knopen worden doorgehakt. Geen slome besluitvorming of ondergronds verzet, maar handelen.
Kleine dingen ontstaan uit orde,grote dingen ontstaan uit chaos, schreef de Bulgaarse auteur Lubomir Levtchev ooit.
In noodsituaties kan er veel meer dan gedacht. Alsof we een Tica hebben, die met haar creatieve toverkracht alles weer in beweging zet.
Onder extreme druk kun je niet alleen verlamd raken, maar worden taaie dingen ook vloeibaar.
