Een krachtig einde is bij verhalen minstens zo belangrijk als een goede openingszin. Zeven tips voor een pakkend slotakkoord.
Koks verleiden hun gasten met spannende amuses. Bladenmakers maken veel werk van een aantrekkelijke cover. En schrijvers studeren eindeloos op een welluidende beginzin, die de lezer meteen het verhaal in trekt.
Waarom doen ze dat?
Omdat ze weten dat een goede start de toon zet. Maar als ze geen aandacht besteden aan een krachtig einde, is dat grotendeels vergeefse moeite.
Wat je het laatst zegt of laat zien, blijft het langst hangen in het geheugen, zo blijkt uit psychologisch onderzoek.
Het slot is bepalend voor het effect van je schrijfwerk.
Het slot is cruciaal voor de manier waarop er teruggedacht wordt aan al het voorafgaande. Niets is zo frustrerend als een concert dat als een nachtkaars uitgaat of een film, waarvan je de slotscène niet kunt zien.
Voorbeelden daarvan vind je overal om je heen. Op een congres zet de eerste spreker de toon, maar of de bezoeker daadwerkelijk een goed gevoel overhoudt aan het congres hangt voor een groot deel af van de afsluiting. Een dagvoorzitter die in zijn slotwoord de meest opvallende bevindingen van het congres nog even op een aansprekende manier samenvat is goud waard.
En dat geldt zeker voor de wijze waarop de bezoeker uitgeleide gedaan wordt.
Een slimme evenementen-organisator zorgt daarom voor een persoonlijk afscheid bij de deur, waarin de deelnemer goede reis gewenst wordt. Hij geeft een tas mee met doordachte attenties, naslagmateriaal én een uitnodiging voor het volgende evenement.
In een artikel, column of een waargebeurd verhaal heeft een afsluiting diverse functies.
Het slot geeft de lezer niet alleen het signaal dat het stuk afgelopen is, maar laat het verhaal of de belangrijkste conclusies ook langer in het geheugen van de lezer hangen. Als je dat goed doet, verleng je daarmee de levensduur van je verhaal aanzienlijk.
Zoals ook bij een goede maaltijd het toetje de lekkere nasmaak geeft, zodat je het hele diner later als een perfect etentje herinnert.
Hoe geef je je verhaal een krachtig slot?
Hierbij vind je zeven afsluitingen die zeker blijven hangen:
1. Maak het verhaal rond
Grijp ter afsluiting van je verhaal terug naar de opening. Let erop dat het probleem uit de start van je verhaal uit de wereld geholpen is. Je lezer zal een gevoel van 'compleetheid' ervaren: de belofte aan het begin is ingelost.
2. Laat iets te raden over
Formuleer in de laatste alinea een prikkelende vraag en laat het antwoord achterwege. Of geef een hint hoe het verhaal zich in de toekomst verder ontwikkelt. Daarmee maak je het verhaal dus niet helemaal rond, zoals in tip één. Maar juist door af en toe het verwachtingspatroon te doorbreken, maak je je lezer alert. Door je lezer even aan het denken te zetten over de mogelijke afloop, blijft hij of zij bovendien in gedachten langer met het verhaal bezig.
3. Geef iets extra’s
Beschrijf in je slotdeel een opvallende anekdote die het belangrijkste thema van het verhaal verheldert of juist nog iets extra’s meegeeft. Een extra wending, een laag die het stuk nog meer diepgang geeft, een verrassende toegift.
4. Gebruik een symbool
Eindig met een sprekend detail dat symbool staat voor iets groters. Of gebruik een metafoor, die aansluit bij je verhaal. Op deze manier benadruk je nogmaals het belangrijkste thema.
Voormalig topman Steve Jobs van Apple eindigde zijn legendarische speech voor studenten van Stanford University in 2005 met een anekdote over een spreuk die hij ooit gezien had. De spreuk bleek symbool te staan voor zijn belangrijkste levensmotto: Stay hungry, stay foolish.
5. Lever een onverwachte wending
Trakteer je lezer op iets onverwachts of iets grappigs. Zo'n wending laat het artikel of verhaal langer in het geheugen nagalmen.
6. Schrijf toe naar het slot
Schrijf je slotzin eerst. Veel schrijvers doen dat niet, want die ontdekken al schrijvend waar ze uitkomen. Toch is het een stuk gemakkelijker om de rest van het verhaal te schrijven als je weet wat je eindpunt is. Probeer het eens uit.
7. Varieer op een bekend spreekwoord
Geef een spreekwoord net een andere draai, waardoor je je lezer even verrast.
Zoals deze: een goed einde is het halve werk.
