Persoonlijk schrijven is niet alleen schrijven over je eigen leven, maar ook je eigen stem gebruiken.
Of het nu Youp van 't Hek is of Aaf: een goede columnist herken je meteen aan zijn eigen toon.
Schmierend en zuur bij de een, klunzig of hilarisch bij de ander. De toon is bijna net zo'n belangrijk handelsmerk als de onderwerpen waar ze over schrijven.
De een biedt cayennepeper, de andere juist citroen.
Als je persoonlijk wilt schrijven - in columns, blogs of journalistieke artikelen - moet je als verteller je stem laten klinken.
Dat betekent dat je jezelf laat zien, met jouw Unique Storypoint. Alleen dan ben je herkenbaar en toegankelijk.
Maar hoe doe je dat dan, schrijven met je eigen stem?
De meest indrukwekkende woorden die ik daarover gehoord heb, zijn afkomstig van Lane DeGregory, een journaliste bij de grootste krant van Florida: Tampa Bay Times.
Lane schrijft bij voorkeur verhalen over mensen aan de onderkant van de samenleving en won in 2009 de Pulitzer Prize voor haar verhaal over een zwaar verwaarloosd meisje.
Ze heeft daarvoor een bijzonder talent ontwikkeld om persoonlijke verhalen op te diepen. Verhalen die ze op een eigen manier aan haar lezers vertelt: niet objectiverend, maar inlevend. Ze geeft kleur en smaak aan de mensen die ze portretteert.
Excuses om je eigen stem te verhullen
Veel schrijvers verschuilen zich achter onpersoonlijk taalgebruik. Jammer, vindt Lane. Journalisten verhullen zich achter news speak en de toon van objectiviteit.
Andere schrijvers kunnen er ook wat van: notaschrijvers verschuilen zich achter omslachtige nietszeggendheid, zakelijke bloggers achter overdreven verkoopenthousiasme.
Daar hebben ze allerlei excuses voor.
Gebrek aan tijd is er zo een, maar ook een gebrek aan zelfvertrouwen. Je denkt dat je 'objectief' moet zijn, hoewel echte objectiviteit helemaal niet bestaat. Of je voelt je veiliger als je afstandelijke woorden gebruikt.
Jammer, want daarmee mis je de kans om een verbinding aan te gaan met je lezer. Met je eigen stem laat je zien dat je een mens bent, net als ieder ander.
Hoe vind je je eigen stem?
Lane adviseerde om naar de stemmen in je eigen hoofd te luisteren:
- Trek je terug en zoek de stilte.
- Observeer je eigen gedachten en geef er woorden aan.
- Noteer twijfels, zijpaadjes, probeersels.
- Probeer diverse invalshoeken uit en maak later een keuze.
Een stem kun je niet uitvinden.
Je kunt ook niet iemands anders stem imiteren. Het ontwikkelen van een sterke eigen stem vraagt daarom om zelfonderzoek. Wie ben ik? Waarom schrijf ik? Wat wil ik overbrengen?
Luister naar je eigen geluid
Je eigen stem lijkt sterk op de manier waarop je praat. Lees daarom je eigen verhalen hardop voor, zodat je hoort hoe jij verhalen vertelt.
Klopt het? Klinkt het echt? Zou ik het op die manier ook aan een bekende vertellen?
Schuif aan bij interviewkandidaten aan de keukentafel om verhalen op te diepen, adviseert ze. Ga samen met de hond wandelen. Doe iets waarbij je gemakkelijk het vertrouwen wint.
Ik vind Lane DeGregory hartveroverend, want ze spreekt ontwapenend en oprecht. Veel vanille, geen cayennepeper of citroen. Geen wonder dat haar gesprekspartners haar veel vertellen hebben.
