Vaak lijkt het onbegrijpelijk waar een idee vandaan komt. Of zit er toch een patroon in?
Onlangs hoorde ik een verhaal over een 80-jarige bewoonster van een verpleegtehuis die berucht was bij het personeel.
Als ze om 8 uur gewekt werd, kreeg haar verzorger een scheldkanonnade. Ondanks haar verzwakte lichaam wist ze venijnig te knijpen. Als ze haar zin niet kreeg, greep ze bij de wastafel naar bruikbare projectielen.
De zorgmedewerkers voelden zich klem gezet. Zeep iemand maar eens in als je verrot gescholden wordt of als je weer een shampoo-fles naar je hoofd geslingerd krijgt. Maar de mevrouw had dementie, dus haar agressieve gedrag was haar moeilijk aan te rekenen.
Of kon het ook anders?
Eerst Radio 4
De zorgmedewerkers kregen een training om beter om te gaan met agressie van ouderen met dementie. De eerste stap was het uitwisselen van hun onderlinge ervaringen met deze mevrouw.
"Ik heb nooit moeite met mevrouw A", zei een collega bij die gelegenheid. "Ik zet altijd eerst Radio 4 aan voordat ik haar 's morgens wek."
Dat was voor haar andere collega's een eye opener. Er was blijkbaar een manier om het gedrag van mevrouw te sturen.
Agressiviteit komt zelden uit de lucht vallen, leerden ze op deze training. Vaak raken mensen met dementie eerst ergens door geprikkeld. Dus als je die 'aangrijpingspunten' kent, kun je daarmee rekening houden en escalatie voorkomen.
Observeren wat er precies gebeurt
De zorgmedewerkers begonnen met een nauwkeurige observatie. Ze maakten een tijdlijn en noteerden wanneer mevrouw A. precies boos werd. Vroeg in de ochtend zagen ze een duidelijke agressiepiek. Door deze mevrouw voortaan een half uur later uit bed te halen, daalde het aantal incidenten drastisch.
Dit verhaal kreeg ik te horen van communicatietrainer Lucia Looijestijn, die deze cursussen verzorgt in verpleeginstellingen. Ze prikkelde mij ook, want het deed me denken aan het ontwikkelen van ideeën. Als je woede kunt managen, kun je dan ook inspiratie managen?
Inspiratie kent een opbouw
Momenten waarop je ideeën krijgt, lijken op het eerste gezicht eveneens willekeurig. Alsof het een grillig proces is, waar je geen vat op hebt. Tegelijkertijd weten we ook dat een enkele inval een kettingreactie kan veroorzaken in je hoofd.
Bij nader inzien zit er wel degelijk een patroon in het krijgen van ideeën. Misschien kent dit proces eveneens een sluimerende opbouw, met een ideeën-explosie als resultaat. Alsof er ergens een lontje aangestoken wordt.
Wat zijn jouw aangrijpingspunten?
Vandaar mijn stelling: hoe beter je weet wat je eigen 'aangrijpingspunten' zijn voor het krijgen van ideeën, hoe beter je dat kunt sturen. En hoe minder je met je handen in het haar zit, omdat je niets weet te verzinnen... Daarvoor ga je bij jezelf deze dingen na:
- Waardoor raak jij precies geprikkeld?
- Op welke momenten van de dag ben je het creatiefst?
- Zoek je de stilte op of vul je juist je geest met veel indrukken?
Of misschien is het net als bij mevrouw A. wel het aanzetten van Radio 4...
