Hoe pas je spelend leren toe in je eigen leven? Ik vond zeven manieren om een leven lang te spelen.
Wat was een belangrijk leerzaam moment voor jou?
Voor mij was dat niet een college, een opleiding of een training. Er kwam niet eens een leraar aan te pas, alleen een stel nogal mopperige hoogbejaarden in een verzorgingstehuis.
We zaten ook niet in een officieel trainingszaaltje, er waren geen lesplannen of uitgekiende methodes. Er waren wel kwasten, tubes dikke acrylverf en tafeltjes, die bedekt waren met oude kranten.
En ik? Ik was in deze recreatiezaal zeker niet verzeild geraakt om zelf iets te leren. Nee, ik wilde deze hoogbejaarden een leuke schildermiddag bezorgen, dus ik had me nogal spontaan aangemeld als assistent. Het viel me vervolgens behoorlijk tegen dat de ouderen er weinig zin in leken te hebben.
Achteraf was ik verrast en geroerd, omdat ik besefte hoeveel waardevolle inzichten ik op die middag opgedaan had. Spelen was in dit geval leren. Door niet meteen de vaste route te kiezen, maar je even in het luchtledige van het niet-weten te laten vallen.
Leren betekent ook vaak leren spelen.
Het is misschien zelfs wel de beste manier van leren! Dat smaakt naar meer. Maar hoe doe je dat dan, leren spelen?Ik vond zeven manieren om je nieuwsgierigheid uit te leven en daarbij al spelend nieuwe dingen te leren.
1. Neem iedere week een besluit waar je (een beetje) bang voor bent
Streven, falen en opnieuw proberen: dat zijn de manieren waarop hersenen groeien en nieuwe verbindingen aanmaken. Fouten zijn wegwijzers naar verbetering, omdat je hersenen juist daardoor nieuwe verbindingen aanmaken.Als je daarbij de grenzen opzoekt en jezelf uitdaagt, gaat het nog sneller met die nieuwe hersenverbindingen. Bepaal waar jouw lat ligt en mik dan nog een beetje hoger.
Geef jezelf bijvoorbeeld de opdracht dat je een keer per week een besluit neemt waar je bang voor bent. Stel een onbekende persoon een ongebruikelijke vraag.
Vraag iemand om een gunst. Breek een regel. Ga daten en accepteer elke mogelijke uitkomst: je maakt in ieder geval kennis met een onbekende persoon met mogelijk een andere kijk op de wereld dan jijzelf.
Je leert daarmee (bescheiden) risico’s te nemen en je zwemvijver groter te maken.
2. Accepteer dat frustratie erbij hoort
Dat akelige gevoel van frustratie dat het niet lukt of als het anders loopt dan je verwacht: dat is precies wat je voelt als je hersenen nieuwe verbindingen aanleggen. Zonder obstakels gaat het niet.Dat is niet altijd fijn. Maar als je weet dat frustratie erbij hoort, wordt het al beter aanvaardbaar. Als je hersens of je lijf ongemak ervaren, ben je op de goede weg!
Wees dus mild over die lastige collega, die moeilijke opdrachtgever of dat tegenstribbelende teamlid. Ze prikkelen je hersenen om over nieuwe manieren na te denken om uit de impasse te komen.
Neurowetenschapper Erik Scherder riep laatst in de talkshow van Eva Jinek dat een vervelende collega juist geweldig is voor je hersenen. "De inspanning die je kwijt bent om met die rottige collega om te gaan, zorgt ervoor dat de stofwisseling omhoog gaat.
Er ontstaan meer 'contactpunten' in de hersenen. Zo bouw je een 'cognitieve reserve' op, en blijft je brein gezond."
3. Leren spelen: doe iets kleins
Als je iets nieuws leert, mik dan niet op een grote verbetering maar op kleine stappen, iedere dag een beetje. Liever tien minuten per dag dan een uur per week. Het hoeft niet perse groots en meeslepend te zijn om vooruitgang te boeken.Ook een boek, een film of een diepzinnig en betrokken gesprek kunnen je brein aangenaam beroeren. En ook iets speels, zoals samen gekke geluiden maken, een kampeerplek bouwen of stoepkrijten.
4. Ga creatief klungelen
Klungelen heeft vaak een slechte naam. Het staat voor aanmodderen, lukraak wat doen en teutebellen. Met creatief klungelen bedoel ik iets constructiefs ondernemen, maar wel op een lichte manier. Met nieuwsgierigheid en speelsheid als belangrijkste ingrediënten.Als je dan creatief klungelt, dan werk je met error en trial (en niet zoals gebruikelijk met trial en error). De vergissingen komen eerst: juist door falen, conflicten en vreemde mengsels komen mensen tot nieuwe ontdekkingen. Vervolgens ga je die uitproberen (trial) en optimaliseren.
5. Stel (vreemde) vragen
Vragen stellen, dat is een uitstekende manier om je nieuwsgierigheid te prikkelen en je kennis diepgaand te vergroten. Mensen voelen zich vereerd en soms ook een beetje uitverkoren omdat je naar hun verhaal luistert.Jij leert heel veel en de verteller geniet van je luisterende oor. Houd bijvoorbeeld interviews met je opdrachtgever of klant. Stel open vragen en vraag heel vaak waarom.
Vraag wat zich in hun leven afspeelt en waarom ze bepaalde keuzes maken. Wat is er belangrijk voor hen? Hoe ziet een succeservaring er voor hen uit? Kloppen je veronderstellingen? Welke behoeften heeft je opdrachtgever of klant echt? Wat probeert je opdrachtgever te bereiken?
6. Kijk af
Bestudeer het werk en leven van vernieuwende mensen op terreinen waarin je geïnteresseerd bent. Vraag je af hoe deze mensen anders denken en doen. Wat is toepasbaar voor jouw werk of leven? Wil je iets overnemen? Leerzame boeken waren voor mij onder meer de levensverhalen van Steve Jobs, Charles Darwin en Leonardo da Vinci.Nog een stap verder gaan? Bestudeer dan de (hopelijk wel goed geschreven) biografie van een persoon waar je een uitgesproken hekel aan hebt. Leerzaam!
7. Bedenk je eigen spel
Plezier maken, een muziekinstrument bedenken of andere vormen van spelen liggen vaak aan de basis van uitvindingen. Speelsheid is de oplossing van de natuur om levende wezens onbekende terreinen op te laten gaan en zo te leren.Deze Duitse plattelandsbewoners doen aan 'treintheater'. Ze bedenken allerlei grappige dingen om passerende treinreizigers te vermaken.
Niet omdat het enig nut heeft, maar omdat het leuk is.
Als je speelt, werk je niet doelbewust toe naar een resultaat, maar gaat het helemaal op in het doen. Je geniet gewoon van wat er onderweg gebeurt.
En ondertussen steek je er van alles van op. En dat kan dus ook tot baanbrekende vondsten leiden.
