Hoe laat je je ideeën stromen? Hoe creëer je een schat aan ideeën waar je uit kunt kiezen? En hoe laat je jouw idee uitspringen boven de rest?
Om hiermee aan de slag te gaan, is het zinvol je eerst te verdiepen in de onderliggende vraag: wat is een idee eigenlijk?
Veel mensen denken dat een idee van buiten komt.
Een geniale ingeving of een plotselinge bezieling.
Om die bijzondere gewaarwording te ontvangen, moet je ‘heel creatief’ zijn of over andere bijzondere eigenschappen beschikken.
“Mensen die op inspiratie wachten, zijn de grootste stakkers die er zijn”, zei Simon Vestdijk ooit.
Dat klopt, want de waarheid is veel simpeler. Inspiratie komt niet van buiten, maar zit al in onszelf. We hebben twee belangrijke vaardigheden nodig om deze bronnen naar boven te laten komen, namelijk deze:
Combineer bestaande dingen tot nieuwe vondsten.
De eerste is het vermogen om oude dingen te combineren tot nieuwe dingen. Het leggen van nieuwe verbanden is een mentale gewoonte, die je onder de knie kunt krijgen.
Door te leren om soepel te associëren, bijvoorbeeld.
Laat ideeën rijpen voor meer innovatiekracht.
De tweede vaardigheid is het vermogen om de tijd te nemen om ideeën te laten rijpen en naar boven te laten komen. Ook dat is een vaardigheid die je gemakkelijk kunt leren.
Hoe kom je nu tot een sterk nieuw idee?
Daarvoor doorloop je de volgende stappen:
1. Verzamel ruwe diamanten
Losse data, ingevingen, voorbeelden: allemaal ruw materiaal waar ideeën uit geboren worden. Die verzamel je door veel lezen, rond te kijken en op andere manieren een actieve interesse te tonen in de wereld om je heen. Verdiep je vooral in mensen: hoe ze leven, wat ze denken en hoe ze zich gedragen. Stel vragen waar ze tegenaan lopen.
Onderzoek hun knelpunten en verborgen verlangens.
Je vult op deze manier als het ware je schatkamer, waar je later ruimhartig uit kunt putten. Daarnaast zoek je ook specifieke informatie over het onderwerp waar jij je mee bezig houdt. Ook praktijkvoorbeelden en ervaringen van anderen zijn enorm waardevol.
2. Houd je verzameling bij
Om je informatie- en ideeënverzameling bijeen te brengen, kun je diverse systemen gebruiken. Een notitieblok is in ieder geval onontbeerlijk.
Zelf gebruik ik ook mijn weblogs als een manier om ideeën te verzamelen en op een gemakkelijke manier terug te vinden. Zoek naar je eigen manier om er een systeem in aan te brengen, zodat je onderwerpen gemakkelijk terug kunt vinden. Gebruik bijvoorbeeld trefwoorden, een eigen indexsysteem of kleuren.
3. Rijg je kralensnoer
Je notities, knipsels en andere verzamelingen vormen je inspiratiebronnen. Maar ook in je geheugen zit een schat aan materiaal opgeslagen: herinneringen, geuren, flarden, associaties en nog veel meer.
Zoek je ideeën voor een concreet vraagstuk? Werk je gegevens door, draai het om en kijk hoe je het samen kunt brengen. Zoek niet direct naar de betekenis, maar kijk er naar vanuit diverse invalshoeken.
Door je materiaal tot je te nemen, ontstaan er waarschijnlijk vanzelf al enkele ‘toevallige verbindingen’. Schrijf alles op, ook als het op het eerste gezicht gekke of vreemde ideeën zijn. Hoe meer je de informatie doorkneedt, hoe beter je het begrijpt, hoe makkelijker het is om verbanden te leggen. En hoe meer ideeën je krijgt.
4. Laat je informatie een tijdje bubbelen
Om het onderbewuste zijn werk te laten doen, is het goed om afstand te nemen van je materiaal of je vraagstuk. Pas als het ’s nachts helemaal donker is, kun je de sterren zien.
Zo is het ook met het onderbewuste: pas als de dominante gedachten uit beeld zijn, komen de onderliggende gedachten bovendrijven. Daarvoor is het wel nodig dat je eerder jezelf uitgebreid verdiept hebt in je vraagstuk. Je krijgt de creatieve ingevingen vooral als je loslaat na een fase van intensieve concentratie. Door de ontspanning in je hoofd laat je je onbewuste toe.
Er zijn veel verschillende manieren om in die toestand te komen, maar het is in ieder geval van groot belang om achter je computer vandaan te komen en compleet wat anders te doen.
Ontdek wat jouw favoriete inspiratiemethode is: ga lezen, luister naar muziek, mediteer of wandel. Doe een computerspelletje.
5. Zoek verder
Als de ideeën komen, lijkt het net alsof ze van nergens komen. Dat is de beroemde AHA-erlebnis: het antwoord schiet je ineens te binnen. "De blokkade breekt ineens in stukken", zei een illustrator eens tegen me.
Als dat niet gebeurt, schrijf dan de beste ideeën op die wél in je opkomen. Zijn dat nog niet echt goede ideeën, dan moet je idee nog verder aangescherpt en vormgegeven worden. Zoek in dat geval meer informatie, praat er met anderen over. En vooral: slaap er nogmaals een nachtje over.
6. Deel je idee en ontwikkel het verder
Laat je idee aan anderen zien om te zien wat zij ervan vinden. Zij kunnen dingen toevoegen en beter maken. Dat kan nieuwe ideeën opleveren, zodat het nog beter wordt. Op basis daarvan ontwikkel je je uiteindelijke concept.
"Het internet kan meer zijn dan alleen maar een pleisterplaats om je afgeronde ideeën te publiceren. Het kan ook een broedmachine zijn voor ideeën die zich nog niet volledig hebben gevormd, een kraamkliniek voor werk in wording waar je nog niet aan begonnen bent."
- Austin Kleon in het boek Steal like an Artist
Wees niet te snel tevreden met je eerste idee
Wees niet te snel tevreden en borduur voort op je eerste ideeën en inbreng van anderen. Want wat succesvolle ideeën onderscheidt van gewone ideeën is dat de bedenkers er (sudder-)tijd en doorzettingsvermogen in steken.
