Componisten in de vroege renaissance verwerkten vaak vaste kleine thema’s in hun muziekstukken, waaraan de kenners meteen de maker konden herkennen. Het waren hun muzikale handtekeningen.
Ook schilders verwerkten hun namen in hun schilderijen.
Een voorbeeld daarvan is Pieter de Ring, een 17-eeuwse schilder van stillevens. Hij werd beroemd met zijn pronkstukken vol overdadige hoeveelheden fruit, zeevruchten en muziekinstrumenten. Bij deze overvloedigheden blonk altijd een ring.
Waren alleen creatieve scheppers uit vervlogen tijden hiermee bezig?
Zeker niet!
Ook hedendaagse kunstenaars en ontwerpers zoeken naar manieren om hun werk te markeren.
Ootje Oxenaar, de ontwerper van de vroegere Nederlandse bankbiljetten, verwerkte gegevens uit zijn privéleven in het gedrukte geld. Zo verwerkte Oxenaar onder andere het konijn van z’n vrouw en zijn naam Ootje in de bankbiljetten. In de krullen van Spinoza op het 1000-gulden-biljet verstopte hij zelfs heimelijk de afdruk van zijn middelvinger.
"On the 1000 guilder note, it became a 'sport' for me to put things in the notes that nobody wanted there! I was very proud to have my fingerprint in this note – and it’s my middle finger! It was too late when they found out and though the director saw it he said he wouldn’t stop the whole production." Interview met Ootje Oxenaar op Creative Review
Grappen met kleur en geluid
Ook muziek leent zich er prima voor. Componist Stephen Emmer zet een persoonlijke stempel op zijn werk met geluid. In een interview vertelde hij eens dat hij in iedere tune een grapje of een geluid verwerkt van een alledaags ding in plaats van een 'officieel' instrument.
Zo stopte hij eens een hoge frequentie in een tune van een programma, die alleen voor honden waarneembaar was.
Honden sloegen aan bij het horen van dat geluid, terwijl hun baasjes niet snapten waarom de hond zo opgewonden raakte. Koks hebben mogelijkheden om met smaken, geuren en texturen te werken.
Of met kleur.
Marjolein Wintjes en Eric Meursing van de Culinaire Werkplaats in Amsterdam verwerkten in ieder gerecht een zwart ingrediënt, zoals olijven of zwarte linzen.
Makers van computerprogramma's, films, games stoppen verborgen boodschappen, grafische grapjes, geluidseffecten of ongebruikelijke veranderingen in hun programmatuur, die onverwachts op het beeldscherm verschijnen.
Deze grapjes worden easter eggs genoemd. In de Disney Films zijn allerlei scènes gevonden waarin (vaak heimelijk) beeltenissen van Mickey Mouse opduiken. Voor kijkers is het vervolgens een sport om deze verborgen grapjes op te sporen.
Hoe ziet jouw creatieve handtekening eruit?
Zo zijn er talrijke kunstenaars en ontwerpers in allerlei genres die hun eigen ‘handtekening’ achterlaten in hun werk.
Als je zelf creatief werk maakt - in wat voor vorm dan ook - kun je je eigen handtekening creëren of een grapje in je werk verwerken. Het maakt je werk persoonlijk en opmerkelijk.
- Verwerk als schrijver een woordgrapje of woordspeling in je stukken. Een woord waarin je (achter-)naam terugkomt bijvoorbeeld.
- Gebruik als kok een vast ingrediënt in al je gerechten of geef elk gerecht een eigen twist, bijvoorbeeld door een Hollands gerecht steevast te voorzien van een oosterse specerij.
- Geef een detail van je ontwerp altijd een vaste kleur.
- Gebruik een vast beeldelement in je ontwerpen.
- Of verwerk iets persoonlijks in je ontwerp. Een eigen jeugdfoto bijvoorbeeld.
Er zijn nog veel meer vormen te bedenken om je eigen handtekening te plaatsen. Wat doe jij om je creatieve werk te markeren?
