Corporate stories hebben in hun huidige vorm hun langste tijd gehad. Wat komt ervoor in de plaats?
De telefoon. Of ik alsjeblieft met een instelling wil komen praten over een corporate story. Ze staan te springen om een eigen samenbindend verhaal te maken. Daarmee willen ze voorkomen dat hun kikkers alle kanten uitspringen.
Oei, denk ik. Er zijn dus nog steeds organisaties die hierin geloven. Het idee voor een corporate story kan best goed zijn, maar in de praktijk wringt er vaak van alles.
Een corporate story geeft zelden ruimte voor aarzelingen, twijfels en dilemma's.
Het lijkt alsof er een stevige en eenduidige koers is, terwijl de mensen in de praktijk alle kanten uit fladderen.
En als er een crisis uitbreekt, is de corporate story zelden opgewassen tegen de exploderende stroom geruchten.
Met de noodzaak om snel in te springen op nieuwe ontwikkelingen, de opkomst van zelfsturende teams en 'zwerfwerkers' met flexibele werktijden is een corporate story lastiger dan ooit. Laat al die Nieuwe Werkers allemaal maar eens samen dezelfde toon zingen.
Tegelijkertijd neemt de behoefte aan houvast juist toe: de roep om een corporate story vloeit vaak voort uit de vraag 'waar de organisatie nu eigenlijk van is'. Storytelling-expert Suzanne Tesselaar legt in haar nieuwe boek Story Atlas de vinger op de zere plek.
De corporate story is vooral een wensverhaal van de top, schrijft zij.
Corporate stories zijn statische verhalen die meestal eenzijdig worden verteld. En daarmee wordt het verhaal nooit iets van de mensen zelf. Vaak moet het verhaal een hoop krakeel bedwingen, waardoor de tekst vlak en ongevaarlijk wordt.
Het verhaal is woord voor woord afgewogen, waardoor je het vaak moeiteloos kunt verwisselen met verhalen van andere organisaties die klantgerichtheid, dienstbaarheid en het 'in eigen kracht zetten' hoog in het vaandel dragen. Jammer!
Ook de verspreiding verloopt moeizaam.
Goede verhalen worden gretig doorverteld, maar bij corporate stories is de verspreiding vaak problematisch. Een teken aan de wand, zou je zeggen. Corporate stories weerspiegelen vaak de juichtaal van het management, wat niet bepaald uitnodigt tot spontane verspreiding.
Het gevolg is dat ook het delen van het verhaal een strak geregisseerde aangelegenheid wordt. Organisaties halen clowns en trapezewerkers uit de kast om het verhaal toch nog enigszins tot leven brengen. Maar een Cirque de Soleil waar iedereen zich gretig laat betoveren wordt het nooit.
Liever leren dan be-leren.
We moeten gewoon onder ogen zien dat de tijden veranderd zijn. Eerst ontwerpen en dan uitvoeren werkt op veel terreinen niet meer. Leren en samen optrekken wel. Dat geldt ook voor de corporate story. Want als het verhaal na maanden van ontwerp, maken en afstemming eindelijk gereed is, is de organisatie alweer verder gestuiterd.
Toch hebben verhalen nog steeds een belangrijke functie. Maar wel anders.
Voor veel mensen zijn ontwikkelingsmogelijkheden en betekenisgeving namelijk de belangrijkste drijfveren om ergens te gaan werken. Professionals willen weten of hun persoonlijke drijfveren wel matchen met de drijfveren van organisatie.
Samen uitvinden waar je van bent.
Maar hoe vind je als medewerker of als organisatie uit waar je precies van bent? Inderdaad. Door te vertellen waar je mee bezig bent en hoe je aanpak is. De kunst is om die verhalen vooral door de mensen zelf te laten vertellen. In netwerkorganisaties bijvoorbeeld, waarbij de rol van de deelnemende professionals vaak nogal wazig is.
De spontane verhalen die hieruit opborrelen, vormen geen mooi afgerond geheel en zijn niet met vertegenwoordigers uit alle geledingen afgestemd. Wel zijn ze herkenbaar, vol emotie en geloofwaardig.
Vertellen is ontdekken.
Terwijl mensen praten en verhalen uitwisselen, creëren ze samen een gezamenlijk beeld. Dat heeft niets meer te maken met het mooi vertellen van een goed in elkaar gezet verhaal om draagvlak te creëren en mensen te motiveren. Het gaat wel over leren en ontdekken door verhalen uit te wisselen. Geen corporate maar living stories.
Koester dus de verhalen over het leven en alles wat er aan obstakels en nieuwe oplossingsmogelijkheden op je pad komt, while it is happening to you. En laat de gladgepolijste constructie achterwege.
Boekgegevens:
Storytelling Atlas. Het landschap van verhalen en veranderen door Suzanne Tesselaar. Boom Uitgevers, 2016. Onder meer verkrijgbaar via Managementboek.nl.
