Wat heb je nodig voor de start én voltooiing van een creatief project? Kortweg komt het neer op voldoende zitvlees en... een fiets.
Help, stel je voor dat mijn creatieve project een succes wordt...
Spookt deze zin ook wel eens door je hoofd? Je bent zeker niet de enige die bij de start allerlei beren op de weg ziet. De kans dat je daadwerkelijk begint, is vermoedelijk niet groot.
De ultieme tip om een creatief project (boek, website, event) de wereld in te zetten en dit spook te lijf te gaan is simpel: gewoon beginnen, ook al weet je niet wat het je op gaat leveren: een succes of een fiasco.
In den beginne: een idee plopt op voor een creatief project
Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk.
Daarom vertel ik je wat meer over mijn ervaringen, toen ik vijf jaar geleden een plan bedacht voor een bundeling van een aantal blogs (een boek durfde ik het toen nog niet te noemen, met het oog op het eventuele succes).
Zo'n bundel over de toepassing van storytelling-technieken in teksten leek me reuze handig voor de beroepsgroep waar ik zelf uit voort gekomen ben: de journalistiek. Daar was in die tijd nauwelijks iets bekend over de uitwerking van karakters, het gebruik van plots en de toepassing van spanningsbogen in artikelen.
Had ik enig idee of zij er eigenlijk wel op zaten te wachten? Totaal niet.
Zonder doelgroep-onderzoek, publiciteitsplan of distributiestrategie ging ik aan de slag.
Vlak daarna gingen we op vakantie, maar ik besloot mijn spullen mee te nemen.
Terwijl de kinderen 's avonds op bed lagen, geschiedde het. Op de kalme Zuid-Franse camping voelde ik ineens de volledige rust in mijn hoofd om me op mijn teksten te concentreren. En zo raakte ik in de flow.
Het vliegwiel: je creatieve project krijgt groeistuipen
De samenvoeging van blogartikelen dijde in die zomer uit tot een e-book van meer dan 100 pagina's. Geïnteresseerde lezers vroegen ook om een pocketuitgave.
Zo groeide mijn blogbundel stapsgewijs uit tot een boek.
Journalisten, bladenmakers en de opleidingen voor journalistiek waren nauwelijks geïnteresseerd in het boek. Dat was een tegenvaller.
Maar tekstschrijvers en allerlei andere professionals hadden juist wel interesse. En hoe! Coaches, communicatie-adviseurs, schrijvers van toespraken bij uitvaarten, documentairemakers en leiders van schrijfworkshops ontpopten zich als enthousiaste lezers.
En ook waren enkele hogescholen geïnteresseerd om het boek voor hun communicatie-opleiding te gebruiken. Die reacties gaven me de energie om ermee door te gaan. Stap voor stap ontstond zo een handleiding 'verhalen maken' voor toepassing in speeches, websites, boeken en andere teksten.
Anders dan gepland, maar... zo gaat het meestal.
Dat vereist zitvlees: het vermogen om er stapsgewijs aan verder te werken.
Zonder beweging komt je creatieve project niet van de grond
Het duurde namelijk heel lang voordat ik een goede titel had. Pas op de fiets kreeg ik ineens een ingeving: Toverballen voor het Brein. Deze metafoor gaf opnieuw een belangrijke impuls aan het boek.
Toverballen zijn kleurig en laten al sabbelend telkens een nieuw laagje zien. Die beelden kon ik op allerlei plekken in de teksten koppelen aan nieuwe ideeën. Zo legde ik nieuwe verbanden en schreef ik allerlei nieuwe aanvullingen. De ideeën bubbelden mijn hoofd uit.
Het vervolg: verbeteren en doorontwikkelen
Deze zomer heb ik het hele boek opnieuw herzien. Het boek is nu bestemd voor iedereen die verhaaltechnieken wil toepassen in teksten. Zeker niet alleen journalisten en tekstschrijvers, maar iedereen die - al dan niet beroepsmatig - teksten wil schrijven om de lezer echt te raken.
De belangrijkste leerervaringen rondom een creatief project op een rij
1. Een project geeft focus
Op het moment dat je je in een onderwerp verdiept, zie je nieuwe invalshoeken of niet eerder opgemerkte verbanden. Zo krijg je steeds meer ideeën en groeit het project uit tot iets substantieels.
2. Een frame geeft houvast
Een duidelijke structuur van het boek – in mijn geval de elf eigenschappen van verhalen – is een handig frame: je weet precies waar je vervolgens de (tover-)ballen op moet hangen.
3. Beeldspraak zorgt voor nieuwe verbanden
Een metafoor die het belangrijkste thema van je tekst verbeeldt, geeft een grote nieuwe impuls, omdat je dankzij deze beeldspraak nieuwe verbanden legt.
4. Flexibel denken en stug doorwerken wisselen elkaar af.
Je hebt twee soorten strategieën nodig: los en flexibel denken en stug doorwerken. Die strategieën wisselen elkaar af, afhankelijk van de fase waarin je creatieve project verkeert.
5. Denk in proefversies
Door te denken in proefversies in plaats van in eindresultaten was het gemakkelijker om eraan te werken en de eerdere versies telkens te verbeteren.
6. Gebruik suddertijd
Fietsen, maar ook hardlopen of meditatie stimuleren creatieve invallen. Je creëert daarmee een incubatieperiode waarin je onbewust blijft nadenken over je vraagstuk. Je verzet bovendien je gedachten, waardoor er weer genoeg ruimte is voor een frisse blik op de kwestie.
Ik ben benieuwd!
