Verhalen vertellen is een krachtig middel. Op LinkedIn, in je blog, in je presentatie. Maar hoe maak je er een verhaal van dat mensen eindeloos fascineert?
Bijna alle regisseurs in Hollywood doen het; ze gebruiken vaste stappen om het filmverhaal te vertellen en daarmee de kijkers bij de les te houden. Die vaste stappen kun je ook gebruiken als je zelf iets te vertellen hebt.
Lees hier 7 belangrijke ingrediënten, die in bijna elke Hollywoodfilm opgediend worden:
1. Gebruik een verhalende opbouw.
Met een verhalende opbouw geven we al 10.000-en jaren onze (leer-)ervaringen door. En dat is niet voor niets, want onze hersenen pikken in deze vorm de informatie feilloos op.
Voorbeelden van een verhalende opbouw zijn de STER-formule (Situatie, Tegenslag, Emotie, Resultaat), het Sprookjesformat of de De Reis van de Held.
Hoe je het Sprookjesformat toepast:
- Er was eens... | x jaar geleden…
- Elke dag... (zo zag het alledaagse leven eruit.)
- En daarom...
- Maar zo wilde ik/hij/zij het niet, was het niet goed of ‘toen gebeurde...’
- Maar toen... (De oplossing komt ten tonele.)
- Happy end
2. Breng je held in moeilijkheden
De held is de hoofdpersoon in jouw verhaal. Ze worden pas interessant als ze de controle verliezen of in moeilijkheden komen.
Aansprekende helden beginnen daarin vaak als underdog, hebben een loeigrote blinde vlek of streven de verkeerde doelen na (succes, macht, wraak).
Hoe je dit toepast:
Laat je held verzeilen in een conflict of tegen obstakels aanlopen. Laat ze niet alleen die obstakels overwinnen, maar vooral hun eigen angsten tackelen of hun zwakke plek onder ogen zien. Uiteindelijk worden ze meer zichzelf en een completer mens.
3. Val met de deur in huis
Alfred Hitchcock definieerde een goed verhaal als ‘het leven waar alle saaie stukken uitgeknipt zijn’. Vermijd daarom lange aanlopen. Begin liever direct met iets intrigerends om je publiek direct te boeien.
Hoe je dit toepast:
Vertel eerst het meest opwindende deel van het verhaal, bijvoorbeeld iets bizars of onverwachts.
- Zie de intro van je verhaal als de trailer van een film: toon alleen zaken die je lezer nieuwsgierig maken.
- Bouw spanning op door niet meteen alles prijs te geven. Houd sommige details of ontknopingen tot later in het verhaal vast, zodat je lezers steeds nieuwsgierig blijven naar wat er gaat gebeuren.
- Weef de benodigde achtergrondinformatie (de backstory) door het verhaal heen.
4. Richt je verhaal op één cruciaal moment
Dat is het moment waarop de kansen keren: het scharniermoment. Dit moment leidt tot een transformatie: de held beleeft een levensveranderende ervaring, vergaart wijsheid of krijgt een helder inzicht.
Hoe je dit toepast:
- Je beschrijft hoe de held van het verhaal een lastige periode doormaakt en wat er vervolgens veranderde: hoe het begon, wat er toen gebeurde, waar je dan belandde en waar je nu bent.
- Laat je held in ieder geval groeien: je hoofdpersoon maakt een duidelijke ontwikkeling door.
5. Houd de aandacht vast.
Hoe langer je verhaal, hoe meer je daarvoor uit de kast haalt. Zo niet, dan ligt je lezer binnen de kortste keren te snurken.
Hoe je dit toepast:
- Voordat je de wending in je verhaal bereikt, vertraag je het tempo.
- Laat ieder woord tellen en bouw de spanning op met langere alinea’s en meer details.
- Less is more: laat alles weg wat niet bijdraagt aan het scharniermoment.
6. Maak het erger.
Natuurlijk gunt je publiek je held al het succes, de overwinning of de ideale huwelijkspartner. Maar een verhaal neemt je publiek pas op sleeptouw op het moment dat de held uitgedaagd wordt tot een gewaagde sprong. Als er niets op het spel staat, boeit het verhaal niet.
Hoe je dit toepast:
- Confronteer je held met uitdagingen en tegenslagen. Wanneer je publiek denkt dat je held volledig met zijn rug tegen de muur staat, doe er dan als schrijver of verteller tóch nog een schepje bovenop.
- Maak je verhaal interactief door vragen te stellen aan je lezers, bijvoorbeeld over hoe zij vergelijkbare situaties hebben ervaren. Wat zouden doen in de schoenen van de hoofdpersoon?
7. Laat je personages vechten voor iets groots
Maak het verhaal de moeite waard door iets op het spel te zetten. Door een goed verhaal voelen we ons als kijkers of lezers bekrachtigd, zodat we ook zelf in actie durven komen.
Hoe je dit toepast:
- Kies voor grote thema’s als liefde, trouw en doorzettingsvermogen: de inzet mag torenhoog zijn.
- Toon de emoties van je hoofdpersonen, zodat je verhaal levendig wordt.
- Laat je lezers iets nieuws leren over zichzelf, zodat ze er zelf iets mee kunnen.
Door deze tips toe te passen, versterk je niet alleen de kracht van je verhaal, maar vergroot je ook de kans dat het mensen lang bijblijft en inspireert.
Succes met het vertellen van jouw verhaal!
PS. Welk ingrediënt spreekt jou het meest aan?
