Ooit schreef ik dat machines de creatieve vermogens van mensen niet konden overnemen. Nou, ik zat er flink naast.
Er zijn al heel wat machines met verbeeldingskracht, van fotoprogramma’s tot keyboards en gedichtensoftware. Bedien een knop en ze vullen de rest zelf in.
En daar blijft het niet bij.
We hebben digitale mensverschijningen die als assistent optreden. Machines kunnen op basis van synthetische muziek bijbehorende video’s creëren, gewoon op basis van nulletjes en eentjes.
Overleden artiesten kunnen via digitale kloning gewoon tegen ons praten of hun muziek vertolken. In een eigentijdser jasje natuurlijk. Geholpen door kunstmatig intelligente software is de opmars van machines die erop los fantaseren nauwelijks meer te stuiten.
Kunstmatig én creatief, het is niet langer een tegenstelling.
Volgens tech-trendwatcher Jarno Duursma kunnen machines namelijk ook uitstekend ingezet worden om creatieve opties te genereren die het menselijke brein niet eens kan bedenken. Je kunt bijvoorbeeld zo'n machine een onuitputtelijke hoeveelheid ideeën voor startups of innovatieve producten laten genereren. Daar zitten ridicule ideeën bij, maar ook gouden vondsten. De scheidslijn tussen wat je zelf bedenkt en wat de robot doet wordt daarmee steeds dunner.
Ook het schrijven van teksten kun je steeds meer aan machines overlaten.
Op basis van een bestaande tekst kan de machine in een flits aparte teksten voor social media genereren. En als je halverwege een zelfverzonnen tekst niet meer weet hoe je verder moet, vraag je de robot om er een mooi puntje aan te zuigen. De vraag is natuurlijk: wat blijft er dan wel over voor het menselijke brein?
We willen toch niet dat een machine ons het vermogen ontneemt om creatief te zijn? Of nog erger: dat wij met de armzalige kruimels blijven zitten waar de machine zich te goed voor voelt?
Het antwoord is omarmen en de synthetische technieken in je voordeel gebruiken. Zoals we nu ook al doen. Dankzij Photoshop worden er onechte beelden gecreëerd, maar ook fabelachtige kunstwerken die we voorheen niet bij elkaar konden fantaseren. En dankzij elektronische muziek zijn er nu composities die voorheen ondenkbaar waren. Digitale middelen maken het onvoorstelbare mogelijk.
En tegelijkertijd vraagt het om alertheid.
Want kunstmatige intelligentie is bezig om onze communicatie volledig te veranderen. Het vereist (nog meer) mediawijsheid om de manipulatieve kanten ervan te herkennen, in te tomen en te ontmaskeren.
Maar er is nog meer. Want het vraagt ook om een flexibele geest om nieuwe mogelijkheden te ontdekken die voorheen ondenkbaar waren. En dat is ook creatief vermogen dat aan mensen toebedeeld is.
Hoe ga jij daar mee om?
Laat je het allemaal gebeuren? Of is dit het moment om in actie te komen en je brein weer eens te activeren, zodat je lekker 'bij de tijd' blijft? Kun jij ook je verbeeldingskracht verder oprekken, zodat je je kunt meten met creërende machines?
