Creatief denken, dat roept nogal wat misverstanden op. Jammer, want daarmee doe je jezelf te kort. Hierbij zeven denkbeelden die je beter achter je kunt laten.
1. Creativiteit gaat over knutselen
Dit is het meest gehoorde misverstand, dat ik telkens weer hoor. Ik wil niets negatiefs zeggen over knutselen, want knippen en plakken kunnen zeer creatieve activiteiten zijn.
Matisse maakte met plaksel en schaar fabelachtige kunstwerken.
Maar tegelijkertijd is dit een beperkte invulling van het begrip creativiteit.
Creatief denken gaat vooral over het bedenken van oplossingen.
Dat is voor iedereen van belang die de snelle veranderingen in deze wereld een beetje wil blijven bijbenen. Advocaten hebben bijvoorbeeld wetteksten nodig voor de uitoefening van hun vak. Maar ze zijn veel vaker bezig om inventieve manieren te vinden om een zaak op een bevredigende wijze op te lossen.
Of neem ouders met jonge kinderen. Zij moeten voortdurend jongleren om werk en privéleven op een slimme manier te combineren. Dat doet dag en nacht een beroep op hun creatieve vaardigheden.
Creatief denken betekent dat je soepel een onderwerpen van verschillende kanten kunt beschouwen. Je kunt snel schakelen tussen logisch en intuïtief denken.
Daardoor zijn er ineens veel meer oplossingen mogelijk. Je weet bovendien dat je op het creatieve proces mag vertrouwen: er komt altijd wel iets uit de bus. En dat levert je een ongelooflijk gevoel van vrijheid op.
2. In een maatschappij vol regels en begrenzingen kun je niet creatief denken
Regels leveren inderdaad beperkingen op, waar je je lang niet altijd aan kunt ontworstelen. Maar... juist die beperkingen zijn vaak heel vruchtbaar om creatief te denken. Dat is namelijk het speelveld waarbinnen nieuwe oplossingen gevonden moeten worden.
Heel wat innovaties zijn tot stand gekomen in moeilijke omstandigheden. Die beperkingen leiden namelijk ook tot een noodzaak. Het is een daarom misverstand dat creatief denken alleen maar heel vrij denken is zonder begrenzingen. Structuur en vrijheid zijn allebei belangrijke onderdelen.
3. In een hele reeks beroepen heb je niets aan creativiteit
Een veel voorkomende gedachte is deze: creativiteit is voor mensen met creatieve beroepen, zoals ontwerpers of reclamemensen. Maar als je goed kijkt is er bij ieder soort werk wel iets waar mensen nieuwe dingen moeten bedenken of voor ongebruikelijke oplossingen moeten zorgen.
In vrijwel alle organisaties zijn veranderingen aan de orde van de dag.
Medewerkers moeten nieuwe dingen bedenken voor klanten, concurreren met andere bedrijven of inventieve oplossingen verzinnen met minder budget. De samenleving doet bovendien steeds meer een beroep op mensen die nieuwe wegen kunnen inslaan en flexibiliteit hebben.
En dat zal alleen maar toenemen, want computers hebben de routinetaken allang overgenomen.
Maar het bedenken van nieuwe oplossingen en het zien van nieuwe kansen, dat blijft mensenwerk. Om mee te blijven doen, is creatief denken onontbeerlijk.
4. Je kunt creatief denken niet leren als je niet zo geboren bent
Vaardigheden op het gebied van creatief denken kan iedereen leren, al is het voor de een wat gemakkelijker dan de ander. De ene persoon gaat sneller het experiment aan dan een andere persoon. Sommige technieken zijn direct toepasbaar.
Andere denktechnieken moet je vaker oefenen voordat je ze soepel kunt toepassen. Naar mate je het vaker oefent, wordt het wel makkelijker, trouwens.
5. Als je veel stress voelt, is het onmogelijk om creatief te zijn
Veel mensen hebben inderdaad een moment van rust nodig om ideeën te krijgen. Maar er zijn ook veel mensen die juist druk nodig hebben om te presteren. Juist dankzij creatieve denktechnieken kunnen zij onder hoge druk ideeën leveren! Als je weet dat je rust nodig hebt om op ideeën te komen, kun je bovendien leren om daar bewuster mee om te gaan.
Je zondert je bewust even af en zorgt dat je ontspannen raakt. De prestaties worden daarna vaak ineens veel beter.
Juist als je heel druk in je hoofd bent, is het goed om even een stapje terug te doen.
Als iemand je overlaadt met vragen, zeg je 'dat je de vraag meeneemt'. Na een nachtje slapen kom je terug met het antwoord. Dat levert betere oplossingen op dan wanneer je onmiddellijk je idee geeft.
6. Je moet bij creatief denken per se met een originele oplossing komen
Die gedachte zorgt al bij voorbaat voor een hoge drempel om iets te verzinnen. Maar als je iets handigs verzint wat binnen jouw werkomgeving een oplossing biedt, is dat ook goed.
Het hoeft niet groot en meeslepend te zijn. Vaak is creativiteit vooral een kwestie van handige combinaties maken. Net zoals je met legoblokjes elke keer iets nieuws kunt bouwen.
7. Creatief denken is 'leuk', maar het levert weinig op
Van creatief denken kun je heel blij worden (je krijgt een dopamine-shot), maar er is nog meer. Creatief denken levert zelfvertrouwen op en draagt bij aan je persoonlijke ontwikkeling en groei. Creatief denken heeft ook alles te maken met vrijheid, het maken van eigen keuzes, kansen zien en het denken in mogelijkheden.
Het mooiste is: je kunt zelf kiezen of je creatief wilt zijn, want het is meer een kwestie van dóen dan van aangeboren talent. Wees daarom nooit bang om iets nieuws te proberen.
En hoe gebruik jij je creatieve vermogens?
Wat gebeurt er als jij je creatieve vermogens onbenut laat en daarmee niet het beste deel van jezelf inzet? Welke fabelachtige resultaten loop je daardoor mis?
Je creatieve coming out beleven, dat is ook voor jou weggelegd.