'Herinnering is als een hond die gaat liggen waar hij wil', schreef Cees Nooteboom ooit in zijn roman Rituelen. Toch kun je die herinneringen best een zetje geven, zodat ze een eindje verderop gaan liggen.
Ken je die zwart-wit-foto's uit de jaren zestig? Van die kleine vierkantjes met kartelrandjes? Je ziet er eigenlijk nauwelijks wat op. Op de berg die ik voor me had liggen, ging het ook nog eens om foto's die vanuit de verte waren genomen.
Na de dood van mijn beide ouders, bijna 15 jaar geleden, wist ik niet goed wat ik met hun nagelaten foto's moest doen. Uiteindelijk besloten we om de meest interessante exemplaren in te scannen en de mooiste foto's bij elkaar te zetten in een herinneringsboek.
Ik had niet in de gaten dat ik een groot cadeau voor mijn neus had liggen.
Bij dat inscannen gebeurde iets wonderlijks.
Toen de foto's schermvullend op de computer verschenen, zag ik ineens bijzondere details die nooit opgemerkt waren. Deze plaatjes bleken ragscherp te zijn. De fototoestellen van toen waren blijkbaar van een verrassend goede kwaliteit. Wat me het meest trof waren de blije gezichten van mijn ouders.
Vooral op die ene dierbare foto waarop ze heel erg verliefd naar elkaar kijken. Ik kon zelfs de twinkeling in hun ogen zien.
Via deze foto’s - en exemplaren uit hun latere leven - zag ik ineens dat ze samen allerlei mooie dingen hadden beleefd en veel ondernomen hadden. Ik zag dat hun leven voor het overgrote deel heel goed was geweest.
Dat hielp, want ik liep nog zwaarmoedig rond met de indringende beelden van hun ziekbed. Recente beelden die scherp in mijn geheugen gebrand waren.
Maar nu zag ik hun leven in een veel breder perspectief.
Niets heeft een betekenis van zichzelf, zeggen antropologen. Het krijgt pas betekenis als iemand het een betekenis geeft. Voor mij gold dat het grotere geheel ineens waarde kreeg door het inzoomen op details.
Een herinnering is een verhaal dat we onszelf vertellen.
Het zijn fragmenten van gebeurtenissen die we aan elkaar verbinden. En door ze op een nieuwe manier aan elkaar te knopen, krijgen ze ineens een andere zeggingskracht. In the end we all become stories, zei schrijver Margaret Atwood.
Welk verhaal, dat is aan jou.
