Wat kun je doen om jezelf creatief te houden? Creëer een weldadig micro-klimaat dat je uitnodigt tot creatief gedrag. En neem een radicaal besluit over je eigen stemmingen.
Laatst hoorde ik een vrouw opgewekt vertellen dat ze van de ene op de andere dag gestopt was met haar ochtendhumeur. Stoppen met chagrijnig zijn, vroeg ik vol verwondering aan haar, kun je daar gewoon een besluit over nemen?
Zeker wel, vertelde ze. Aan de reacties van de mensen om haar heen merkte ze hoeveel negativiteit ze verspreidde. Ze zag hoe besmettelijk het was, dat mopperende gedrag en zelfbeklag. En hoe verschrikkelijk onproductief.
Daarom was ze er radicaal mee gestopt. Alsof ze afscheid genomen had van een nare verslaving.
Ze gaf nu ‘s ochtends haar stemming een positieve zwengel door energieke muziek te beluisteren. Dat werkte. Haar omgeving was ook een stuk vrolijker, waardoor iedereen veel meer energie had gekregen.
We hebben een schakelaar voor moodswings
Kun je ook op andere manieren sturing geven aan jezelf of je omgeving om onbekommerd creatief te zijn? Als je je eigen creatieve micro-klimaat weet te scheppen, ga je je daar namelijk vanzelf naar gedragen. En je omgeving ook.
Het goede nieuws is: jazeker! 
Een van die factoren om te floreren is vrijheid creëren
Dat draait niet alleen om bewegingsvrijheid, maar vooral ook om de vrijheid in je hoofd.
Als je zonder belemmerende gedachten bent, wat zou je dan echt vrij zijn in je leven! En wat voor een geweldige dingen ga je dan doen! Deze bevrijding van oordelen en belemmerende gedachten, daarbij kun je eveneens zelf het stuur in handen nemen.
Stop bijvoorbeeld radicaal met JA MAAR te zeggen. Vervang het doorJA EN en ontdek welke verandering dit teweeg brengt. (Wie toch ‘ja maar’ zegt, pleegt eigenlijk een creatieve moordaanslag. Net als een ochtendhumeur slaan deze woorden alles dood).
Hierbij acht manieren om jouw persoonlijke creatieve omstandigheden te optimaliseren, zodat je als creatieve en vrije persoonlijkheid gaat floreren. Je hoeft zeker niet alles toe te passen om te floreren in jouw eigen creatieve micro-klimaat.
Kies uit wat bij jou past en kom tot bloei.
1. Zoek uitdagingen op
Jezelf uitdagen is een belangrijke manier om jezelf nieuwe prikkels te bezorgen voor een creatief bestaan. Je wordt niet sterker als je alleen maar met de wind meefietst!
- Maak een levenslijst met uitdagende doelen (en hak ze vervolgens op in haalbare tussenstapjes die je concreet in de agenda inplant).
- Kies telkens een andere route naar een vaste bestemming.
- Laat een onbekende toe die onverwacht in jouw leven verschijnt.
- Doe iets dat je nog nooit eerder gedaan hebt en buiten je vakgebied ligt. Ontwerper Marcel Wanders kiest bij voorkeur iets dat zo spannend is, dat hij er 's nachts wakker van ligt. Dat houdt hem scherp.
- Omarm files en verstoringen in het openbaar vervoer als doe-het-zelf-trainingen om nieuwe oplossingen te verzinnen om op tijd ter plekke te komen.
2. Schep je eigen vrijheid
Bedenk wat voor jou het allerbelangrijkste is en waar je iedere dag je bed voor uitkomt. Noem het je intenties of je droomdoelen. Als je die weet, laat je je niet leiden door de waan van de dag, maar doe je iedere dag de goede dingen die echt bij jou passen.
- Ga regelmatig op solo-vakantie of maak een solotrip.
- Ontwerp je eigen signatuur bij je (creatieve) werk en maak het herkenbaar, bijvoorbeeld met een eigen handtekening.
- Neem de ruimte om 's ochtends te beginnen met het schrijven van morning pages of voer andere rituelen uit om je dag te starten.
- Onderzoek je belemmerende gedachten en bevrijd je daarvan.
- Ga wandelen/fietsen/dansen of kies een andere vorm van beweging. Als het weer niet meewerkt, kun je ook gewoon binnen bewegen. Je brein maakt het niet uit waar je wandelt, áls je maar wandelt.
- Blijf bij je eigen kern. Stel je eigen doelen en stippel aan de hand daarvan je eigen pad uit.
- Kies zelf de mensen met wie je samenwerkt en neem afscheid van mensen die je beperken.
- Werk op een plek waar je vrijheid voelt: een plek in de natuur, een inspirerend koffiehuis of je camper.
- Houd workshops, vergaderingen of coachingsessies op inspirerende plekken (ga bijvoorbeeld naar buiten).
- Deel je eigen gebruiksaanwijzing: de manier waarop mensen je het beste kunnen bereiken, wat je nodig hebt voor een besluit, wat je dagritme is, etc.
3. Maak ruimte om je ideeën te versterken
- Laat je coachen.
- Voer regelmatig reflectiegesprekken.
- Zoek een sparringmaatje voor het uitwisselen en versterken van ideeën.
- Zoek je eigen tribe van gelijkgezinden op (of creëer er een) om elkaar te bemoedigen en te inspireren.
- Ga op talentenjacht met je eigen plezierproject.
4. Creëer dynamiek en levendigheid
Maak van je plezier, vrijheid en levenslust je centrale doelen. Zeg nee tegen de agenda van anderen, ja tegen je eigen doelen. Kies daarbij voor de dingen waarvan jij het gevoel hebt dat die er echt toe doen.
- Zorg voor (je eigen) verrassingen en creëer piekmomenten.
- Ga op kunstenaarsuitje. Bezoek op een doordeweekse dag een museum, maak een flinke wandeling of trakteer jezelf op een bioscoopfilm.
- Gebruik muziek om jezelf in een andere stemming te zetten.
- Kies voor kleurrijke omgevingen, die je in een stimulerende stemming brengen.
- Haal er mensen van buiten bij. Zo’n persoon laat je weer met nieuwe ogen naar je werk kijken. Bij voorkeur is dat iemand die jouw werk niet kent en weinig voorkennis heeft.
- Vervang je zakelijke afspraken door wandelingen. Een lopende gedachtewisseling levert vaak andersoortige gesprekken op en geeft daardoor nieuwe impulsen aan een thema.
- Spreek af in een museum voordat je een brainstorm houdt over een nieuw concept. Dan heb je meteen ook een bijbehorend verhaal :).
5. Doe het met speelsheid en humor
Leren betekent ook vaak spelen. Het is misschien zelfs wel de beste manier van leren.
- Kies een wachtwoord dat je iedere dag herinnert aan speelsheid en humor.
- Verzamel grappige quotes om jezelf te inspireren.
- Draag altijd ballonnen in je jaszak. Je weet nooit wanneer je ze ineens kunt gebruiken!
- Kies een woord en spreek met enkele mensen af dat je afgesproken woord verplicht gebruikt in een dialoog of vergadering.
- Ga de straat op en maak foto's van dingen die je grappig of opmerkelijk vindt.
- Trek zaken door tot in het extreme en rek zo je verbeelding op.
- Geef mensen onverwachte cadeautjes.
- Creëer WAUW-momenten.
- Neem iets lekkers mee, dat past bij het thema van het werkoverleg. Turks fruit. Autodropjes. Studentenhaver.
- Maak originele attenties of postpakketjes.
- Voorzie je factuur van een bijzondere (vrolijke) noot of een onverwacht digitaal cadeautje.
- Gebruik spellen om contact te leggen en dieper te graven, bijvoorbeeld bij interviews, meetings en inspiratiesessies. Denk bijvoorbeeld aan Storycubes of spelvormen om verhalen los te maken.
- Gebruik deze online verhalenmachine.
- Neem tekenpapier, stiften, krijtjes en markers mee naar een overleg of afspraak of zet Lego-blokjes in om iets te visualiseren. Zo benut je niet alleen denkkracht maar ook beeldkracht.
- Vat iets samen op rijm (een limerick, haiku of met een elfje (een elfwoordengedicht).
- Werk aan je doel en vier het als je daar langere tijd mee bezig bent.
6. Zoek het debat
Mensen met andere meningen en afwijkende visies kunnen je ontregelen. Ze laten je ook anders kijken en denken. In de achteruitkijkspiegel zijn dat juist de mensen die de meeste indruk hebben gemaakt en iets teweeg hebben gebracht.
- Beproef en onderzoek je idee door het te testen en uit te proberen.
- Zorg voor intervisie.
- Maak moeilijke dingen bespreekbaar.
- Ga om de tafel zitten om een conflict uit te spreken in plaats van een app te gebruiken.
- Houd netwerkgesprekken rond een thema dat jou intrigeert en zoek daarbij het debat op. Doe daar op jouw eigen manier verslag van, bijvoorbeeld in een serie blog-artikelen of met vlogs.
7. Fouten maken mag
Je leert daarmee (bescheiden) risico’s te nemen en je zwemvijver groter te maken. Met falen en weer opstaan word je wijzer.
- Leer makkelijker om te gaan met het maken van fouten, bijvoorbeeld via improvisatietheater of beeldhouwen.
- Reflecteer. Denk na wat je de afgelopen periode tot stand hebt gebracht. Probeer aan te geven wat voor jou lekker gaat en wat niet.
- Beloon fouten. Falen is een succes als we ervan leren, zei Gustave Flaubert.
- Verhelder de positieve kanten van een mislukking.
- Kijk iedere week terug naar je belangrijkste missers. Daardoor leer je gemakkelijker om fouten te maken. Het is niet gemakkelijk om echt te falen, want onze hersenen verbinden een faalervaring direct met een rotgevoel. Door je er wekelijks mee bezig te houden, leer je er gemakkelijker mee om te gaan. Heb je geen missers gemaakt? Dan heb je wellicht niet genoeg risico's genomen.
- Deel al je mislukkingen en gemiste kansen. Wetenschapper Johannes Hausofer maakte zijn CV of Failures.
- Geef jezelf de opdracht dat je een keer per week een besluit neemt waar je bang voor bent. Stel een onbekende persoon een ongebruikelijke vraag. Vraag iemand om een gunst. Breek een regel.
- Neem de ruimte om te experimenteren en daadwerkelijk iets te doen, ook al ben je niet goed voorbereid. Doen en dingen zelf uitproberen leveren je in ieder geval nieuwe ervaringen op. Alles wat groot is, is ooit klein begonnen.
- Maak bij de ontwikkeling van iets nieuws (bijvoorbeeld een nieuw product) zoveel mogelijk fouten en het liefst zo snel mogelijk. Des te groter zijn jouw mogelijkheden om er van te leren en snel tot aanpassingen te komen. En dat geeft je sowieso een voorsprong.
- Focus op mogelijkheden, niet op de onmogelijkheden. Denk in ‘ja, en…’ in plaats van ‘ja maar’.
- Ga klungelen. Dat betekent iets constructiefs ondernemen, maar wel op een lichte manier. Met nieuwsgierigheid en speelsheid als belangrijkste ingrediënten.
8. Creëer tijd om op ideeën te komen
- Ga reizen of stap op andere manieren regelmatig uit de waan van de dag.
- Jouw ideeëntijd is ook werktijd. Sta jezelf lege (en ondertussen heel productieve) tijd toe.
- Houd minireflecties.
- Brainstorm in stilte met jezelf.
- Bekijk kinderboeken of plaatjesboeken.
- Sluit je af van afleiding via sociale media.
- Laat je ideeën opbubbelen in de sauna.
Kun jij tokkelen op je eigen stemmingsbord? Kun jij jouw creatieve klimaat positief beïnvloeden, zodat jij floreert en in een flow de mooiste dingen in de wereld zet? Laat me dat weten, ik ben nieuwsgierig!
Bronnen:
- Goran Ekvall noteerde tien voorwaarden voor een creatief klimaat in organisaties.
- Erik op ten Berg vertaalde deze voorwaarden naar persoonlijke voorwaarden voor een creatief klimaat op het event Out of Office Inspiration, waar we met deelnemers er verder over brainstormden.
- Het Instituut voor Briljante Mislukkingen deelt manieren om te leren van fouten.
