Natuurlijk is het goed om concrete doelen te stellen als je een plan de wereld in wilt helpen. Maar wist je dat een einddoel ook vaak faalangst in de hand werkt? En dan is de kans groot dat je helemaal niet in beweging komt. Toch is er een effectieve manier om jezelf wel te motiveren: door je nieuwsgierigheid centraal te stellen.
Je staat op het punt om je plan uit te voeren, maar ineens hebben heel veel andere zaken ook je aandacht nodig. Je doet veel dingen tegelijk, je wisselt voortdurend van prioriteit en hebt het gevoel dat je enorm versnipperd bezig bent. Je vindt niet de tijd en de rust om vol voor je plan te gaan.
Kortom, je hebt niet voldoende focus. Terwijl je overal leest dat juist focus zo belangrijk is om echt je doelen te bereiken. Herken je jezelf hierin?
Een doel kan je compleet verlammen
Een concreet doel met een focus geeft je inderdaad richting en houvast.
Maar een doel kan je ook enorm verlammen. Want als je je doel niet haalt – er zijn bijvoorbeeld te weinig aanmeldingen voor jouw bijeenkomst - dan krijg je al snel het gevoel dat het mislukt is. En dat jij compleet gefaald hebt.
En aangezien we niet willen falen (als er iets psychische pijn oplevert, dan is het dat wel), ontstaat er al snel een enorme tegenzin om eraan te beginnen. Het is dan veel gemakkelijker om een ander idee te verzinnen. In ons hoofd zijn we dan toch lekker bezig, wat snel een gevoel van voldoening geeft.
Maar de echte voldoening blijft natuurlijk uit, want je krijgt niets uit je handen. Je trekt een spoor van halfbakken ideeën achter je aan. En je voelt zelf ook wel dat dit niet echt is wat je wilt.
Nieuwe plannen verzinnen is vaak een vorm van uitstelgedrag
Gedragswetenschappers hebben uitgezocht wat hier precies gebeurt. Veel mensen blijken de mist in te gaan als ze een prestatiedoel stellen.
Daarbij staat het eindresultaat centraal. Denk bijvoorbeeld aan het vinden van een nieuw huis, een nieuwe baan of de publicatie van een boek.
Zodra ergens druk op wordt gelegd, neemt het plezier erin af.
Het bereiken van het resultaat wordt steeds belangrijker, het plezier sneeuwt langzaam maar zeker onder. Je bent vooral bezig met de vraag hoe de buitenwereld je zal beoordelen en met wat er van je verwacht wordt. Het is de meest directe weg om je droomplan grandioos te laten mislukken.
Gelukkig is er ook een andere manier: geen prestatiedoelen stellen maar leerdoelen.
Wanneer je je richt op het leren, heb je meer plezier in wat je doet en ga je meer op in wat je doet.
Niet de eindbestemming, maar de weg er naar toe
Daarbij draait het niet om de eindbestemming, maar om de dingen die je daarvoor wilt leren.
Je wilt bijvoorbeeld meer leren over de manier waarop je mensen bij je project kunt betrekken. En vervolgens kies je de leermethode die het beste bij jou past. De een leert goed van observeren, de ander leert beter doordat ie direct iets in de praktijk uitprobeert.
Leren leidt tot meer vertrouwen in jezelf en in wat je kunt. Je voelt minder angst om fouten te maken of afgewezen te worden. Hierdoor ben je makkelijker bereid om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Je hebt minder de neiging om dingen voor je uit te schuiven en je voelt meer plezier.
Consistent verder gaan brengt je bovendien veel verder dan vertrouwen op wilskracht. Door te vertrouwen op de weg ernaar toe is het veel gemakkelijker om een gekozen route te vervolgen.
Dus leerdoelen zijn precies wat je nodig hebt.
Iets leren is veel minder bedreigend dan iets moeten presteren. Je bent flexibeler en vangt tegenslagen makkelijker op. En alsof dit nog niet mooi genoeg is: je prestaties worden ook vaak beter, simpelweg omdat je je vrijer voelt en zo lekker aan het uitproberen bent.
Leerdoelen stellen, hoe doe je dat?
Je past hiervoor een twist toe: formuleer je doel als een onderzoeksvraag in plaats van als een concreet resultaat. Niet: ik wil 10 mensen op de brainstormbijeenkomst. Maar: wat kan ik doen om 10 deelnemers te krijgen?
Daarmee zet je je eigen nieuwsgierigheid in werking. Het doel is onderzoeken wat je het beste kan doen om deze bezoekers te krijgen. Daarmee wordt het een experiment. Je voelt je vrij om het uit te proberen.
Zo ga je wel aan de slag met je plan. Want je bent geen mislukkeling als het niet lukt. Je bent namelijk een stuk dichter bij het antwoord gekomen op je onderzoeksvraag. Linksom of rechtsom ben je dus altijd geslaagd in je missie!
En nu jij
Kijk eens naar jouw eigen doelen. Heb je ze geformuleerd in de vorm van eindresultaten? Herschrijf ze dan en maak er een leerdoel van.
