Overal om me heen zie ik het gebeuren: mensen die ooit een heilig vuur voelden om iets moois neer te zetten, raken uitgeput in hun werkkring. Hoe ouder ze worden, hoe meer ze richting het onvermijdelijke pensioen worden gedirigeerd. Na jaren hard werken zouden ze eindelijk ‘rust’ verdienen.
Maar wat als dit verhaal over het pensioenparadijs juist het probleem is?
Die zee aan vrije tijd pakt voor velen in de praktijk anders uit.
Het is eerder stilstand of zelfs achteruitgang.
Na hun pensioen belanden mensen vaak aan de zijlijn en voelen ze zich overbodig, wat kan leiden tot een serieuze afname van hun gezondheid. Niet door hun leeftijd, maar door het gebrek aan doel, richting en betrokkenheid bij de wereld en mensen om hen heen.
Ik vind het frustrerend om te zien hoe mensen boven de zestig vastlopen in een systeem dat hen slechts één uitweg biedt: pensioen. Dit verouderde idee remt niet alleen onze creativiteit, maar beperkt ook de arbeidsmarkt die juist deze ervaren werknemers goed kan gebruiken.
Pensioen suggereert dat we op een bepaald moment ‘klaar’ zijn.
Dat leidt tot het idee dat het bereiken van een oudere leeftijd automatisch leidt tot afbouwen, inleveren en terugtrekken.
Deze mindset doet mensen tekort en is een achterhaald model voor een samenleving waarin we juist steeds langer leven.
Het misleidende pensioenparadijs Intussen worden vijftigers en zestigers nog steeds verleid om voortijdig te stoppen, aangemoedigd door de valse belofte van een leven in het ‘luilekkerland’, vol golfbanen, kerstmarkten en wijnproeverijen.
Eindelijk ‘genieten’, zeggen ze dan, met de camper op avontuur en vooral geen geraniums.
De harde werkelijkheid is een andere.
Zonder levensdoelen en dagelijkse structuur zien we dat mensen sneller vereenzamen en zelfs vroegtijdig overlijden.
Het leidt bovendien tot een verlies aan zingeving. Sommige mensen nemen uit pure wanhoop een bijbaan als postbesteller om weer structuur aan hun dag te geven.
Harvard-onderzoek laat zien dat mensen die actief blijven en iets voor anderen doen juist langer en gelukkiger leven. Mensen die op hoge leeftijd zich inzetten voor anderen, variërend van een pannetje soep brengen tot het versturen van kaartjes, leven zelfs langer dan ouderen die alleen maar hulp ontvangen.
De traditionele drietrap van opleiding, werk en dan ‘rust’ past simpelweg niet meer bij de tijd waarin we leven.
Een dynamische mix van ontspanning, werk en opleiding in alle fasen van het leven is veel zinvoller. In plaats van ouderen naar de zijlijn te verbannen, creëren we liever een cultuur waarin iedereen zich kan blijven ontwikkelen, ongeacht hun leeftijd.
Dat betekent een fundamenteel andere mentaliteit, waarin ouder worden gelijk staat aan bijdragen en nieuwe zingeving vinden. Denk aan sociale projecten, creatieve ontplooiing en opleidingen die mensen blijven uitdagen.
Mensen die optreden als mentor of doorwerkende pensionado’s illustreren hoe actieve betrokkenheid kan leiden tot een langdurig vervullend leven.
Het is hoog tijd om achterhaalde verhalen over ouder worden te herschrijven.
Voor de huidige ouderen en de volgende generaties.
Het bereiken van de pensioenleeftijd is niet de eindbestemming; de laatste levensfase kan een periode vol nieuwe wendingen en groeimogelijkheden zijn. Laten we bloeiplannen maken in plaats van pensioenplannen, zodat mensen actief blijven op hun eigen voorwaarden.
Ik bouw zelf mee aan de woongemeenschap VuurSteen, zodat we voor langere tijd betekenisvol zijn voor onze naaste omgeving en daarbuiten. Zo ontwikkelen we een nieuw verhaal voor de toekomst: niet verpieteren achter onze eigen voordeur, maar naar elkaar omkijken en samen van betekenis blijven.
Dat betekent investeren in wat ons inspireert en uitdaagt.
Zodat we niet alleen ouder worden, maar ook wijzer, liefdevoller en completer.
Met het juiste verhaal is geen enkele levensfase een eindpunt, maar slechts een nieuw hoofdstuk.
