Wat betekent de Reis van de Held?

De Reis van de Held is een van de meest gebruikte formules voor de toepassing van storytelling. Je vindt hem allereerst terug in de wereld van volksverhalen, fictie en entertainment: bijna alle Hollywoodfilms volgen dit stramien. De Reis van de Held wordt ook breed toegepast voor commerciële doeleinden en niet te vergeten voor persoonlijke ontwikkeling.

De Reis van de Held is ontwikkeld door de Amerikaanse mythe- en religiekenner Joseph Campbell. Hij deed uitgebreid onderzoek naar verhalen, mythen en sagen die wereldwijd al duizenden jaren worden (door)verteld.

Daarbij ontdekte hij vaste patronen, die hij de monomythe noemt. Het zijn allemaal archetypische verhalen over een (eveneens archetypische) held, die van de bekende wereld naar de onbekende wereld reist en weer terug. Dat noemen we de hero's journey, oftewel de Reis van de Held.

Veel verhalen uit de volkscultuur, literatuur of de filmwereld beschrijven zo’n reis, zoals deze voorbeelden:

  • Roodkapje trekt door een donker bos, waar ze op de proef wordt gesteld door de grote boze wolf.
  • Frodo verlaat in In de Ban van de Ring zijn vriendelijke geboortestreek De Gouw om naar Mordor te reizen.
  • Elisabeth Gilbert reist in haar boek Eat, Prey, Love door Italië, India en Bali, waar ze nieuwe inzichten opdoet.



De vaste stappen in de Reis van de Held

In veel verhalen zijn dezelfde onderdelen zichtbaar.

  • De scheiding (de held verlaat zijn gewone wereld)
  • De inwijding (het avontuur met de crisis)
  • De terugkeer (de held keert weer terug naar de gewone wereld, maar is onderweg veranderd)

Een held krijgt vanuit zijn vertrouwde omgeving vaak een oproep om een grens over te stappen naar een onbekende of bovennatuurlijke wereld. Meestal heeft hij daar helemaal geen zin in, maar zijn verlangen of de noodzaak om in beweging te komen is groter. Hij waagt een sprong in het diepe.

De weg is vol hindernissen, maar uit onverwachte hoek komt vaak hulp voor de held. De middelen waarmee de held zijn tegenslagen kan overwinnen zijn vaak verrassend dichtbij en eenvoudig. Daarna kan hij weer terugkeren naar de oorspronkelijke wereld, maar ook de terugreis gaat niet zonder slag of stoot. 

Aan het eind van de weg wordt de held vaak beloond voor zijn inspanningen. Daarna kan hij terugkeren naar zijn oorspronkelijke plek, vele ervaringen en inzichten rijker.

Verder zijn er telkens dezelfde archetypen die in verhalen opduiken, zoals de held en de mentor. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om reisverhalen door fantasiewerelden of naar onbekende verten of door het eigen innerlijke universum.

Al met al is de reis een van de meest gebruikte verhaalvormen. Zo’n reis verheldert de persoonlijke inzet van de hoofdrolspeler (de held), waardoor hij direct herkenbaar wordt voor het publiek. De speurtocht ontsluiert bovendien iets van een diepere waarheid.

De Reis van de Held en persoonlijke ontwikkeling

Op de illustratie hieronder zie je de Reis van de Held, zoals die toegepast kan worden op een persoonlijke ontwikkelingsreis.

Bij personal storytelling draait het om individuele verhalen en hun betekenis, zodat er inzicht ontstaat, inspiratie opborrelt of lessen worden geleerd. Verhalen maken vaak het onzichtbare zichtbaar of leggen onvermoede verbanden.

Bron:

Toverballen voor het Brein - Sigrid van Iersel (2018)