Voor de achtste keer maak ik aan het einde van het jaar mijn creatieve jaarverslag. Dat doe ik in de dubbele zin van het woord: een verslag van mijn creatieve ontwikkelingen en een jaarlijkse persoonlijke reflectie met een creatieve inslag. Ter inspiratie!
Waar ging 2017 over?
Van te voren weet je nooit waar je aan begint met zo’n jaar, maar in de loop van het jaar dringt het zich ineens toch aan je op. Het woord dat ik ergens halverwege dit jaar aangereikt kreeg was overvloed. Overvloed aan middelen, overvloed aan liefde, overvloed aan geestelijke ruimte: het bracht veel in beweging bij mij. Niet denken in beperkingen, maar denken in mogelijkheden.
Overvloed betekent genieten van het vele waardevols dat er al is. Dat heb ik gedaan. En het betekent ook royaal kennisdelen. Ik heb twee lange artikelen gemaakt waarin ik alles beantwoord wat ik weet over verhalend schrijven en storytelling. Handig voor mensen die in een keer alles bij elkaar willen hebben en voor studenten.
Overvloed betekende voor mij eveneens schrijven zonder de handrem erop. Bij de start van mijn bedrijf had ik met mezelf afgesproken dat één blog per week wel een mooi streven zou zijn. Dit jaar liep de teller door naar 68 blogs. 
Wat was je belangrijkste inzicht?
Denken in overvloed leidt tot ruimte in je hoofd, maar het tegenovergestelde is ook waar. Wie zich beperkt voelt, gaat daar naar leven. Dit jaar las ik het baanbrekende boek Schaarste van Harvard-econoom Sendhil Mullainathan en Princeton-psycholoog Eldar Shafir. Als je schaarste ervaart, zoals gebrek aan tijd, geld of vrienden, krijg je een tunnelvisie: je concentreert je eenzijdig op de schaarste die je ervaart.
Door die stress holt je concentratie achteruit, kun je veel moeilijker plannen en vergeet je de ene na de andere afspraak. Wat kan deze breinkennis betekenen voor mensen met grote schuldproblemen?
Ik hield hierover interviews met onder andere Irene Jonker en Nadja Jungmann, die wetenschappelijk onderzoek doen naar dit fenomeen. Daardoor begreep ik beter waarom mensen met geldproblemen of andere tekorten ook zo vaak problemen op andere terreinen hebben. En dat je mensen die een vorm van schaarste ervaren, niet helpt door hen voortdurend op hun tekortkomingen te wijzen.
Deze interviews maakten deel uit van een serie van twaalf artikelen over wetenschappelijk onderzoek naar vraagstukken op het gebied van armoedebestrijding, sociale ondernemingen en re-integratie, die ik maakte in opdracht van Divosa en VNG.
De serie werd gepubliceerd in het online magazine Trots op je Vak voor teamleiders en managers, die bij gemeenten in het sociale domein actief zijn.
Hoe kreeg creatieve samenwerking dit jaar gestalte?
Dit jaar leerde ik verhalend fotograaf Annelies van ’t Hul kennen. En dat was het begin van een heleboel moois!
Zij maakte prachtige foto’s bij deze serie artikelen over Vakkundig aan het Werk. Ze maakte ook van mij een nieuwe serie portretfoto’s op mijn werkplek Nieuwe Energie, waarbij we elkaar inspireerden. Het waren zulke mooie foto's, dat ik mijn hele website hiermee een make-over gegeven heb.
Welke initiatieven heb je dit jaar ontplooid?
Goede en intensieve banden met familie, vrienden en andere dierbare mensen om me heen en samen het leven vieren, dat vind ik enorm belangrijk. Ik heb daarom dit jaar veel aandacht gegeven aan ontmoetingen in mijn eigen kring.
Zo organiseerde ik een Tantedag, Hemeltaartdag en een Verhalenproeverij. En we aten diverse malen aan lange tafels om de vriendschap te vieren: bij het walking dinner in onze wijk, bij de zomeravonden op het vakantiekasteel in Frankrijk en bij het Diner en Blanc in Gouda.
Hoe maakte je je keuzes?
Ik wil creëren, verdieping zoeken, mijn talenten ontwikkelen en die van anderen. Als ondernemer kan ik vanuit het niets iets nieuws maken, samenwerken en uitdagingen zoeken. Bij alles wat ik doe wil ik gedreven zijn door nieuwsgierigheid, mooie dingen maken en een bijdrage aan een mooiere wereld leveren.
Bij mijn projecten zoek ik een klik met het onderwerp en met de mensen met wie ik samenwerk. Steeds wil ik die bruisende energie voelen: dat gevoel dat er magie kan ontstaan. Een van de manieren waarop ik daar in 2017 vorm aan gaf, was de Zomerpretlijst.
Wat was je spannendste ervaring?
In Hamburg bezocht ik Dialog im Dunkeln, een experience waar je kunt ervaren wat het is om blind te zijn. Twee uur lang dwaalden we door een aardedonkere ruimte, gelukkig wel onder leiding van een trefzekere gids met een visuele beperking.
De eerste zeven minuten kon ik me nog een beetje oriënteren, daarna raakte ik volledig de kluts kwijt. Het was bloedeng om de controle te verliezen en volledig te vertrouwen op andermans oriëntatievermogen. En erg leerzaam over de onschatbare waarde van je ogen...
Hoe deed je inspiratie op?
Inspiratie opdoen is als wildplukken: dwalen en nieuwsgierig zijn wat je onderweg kunt oogsten. Dat doe ik bij het maken van reizen, het bezoeken van congressen en bij het genieten van cultuur.
Dit jaar lukte dat meer dan ooit: stedentrips, tentoonstellingen, films, concerten en theatervoorstellingen. Ik volgde zang- en schilderles, deed mee aan de Kerst-singalong en zong voor het eerst met andere zangeressen a capella wereldmuziek. Dat smaakte naar meer!
Daarnaast haalde ik veel inspiratie uit ontmoetingen met uiteenlopende mensen: film- en tv-makers, coaches, avonturiers, schrijvers, kunstenaars, beleidsambtenaren, politici en wetenschappers.
Ook dronk ik heel wat koppen koffie met inspirerende mensen. Er was dan ook een overvloed aan verhalen dit jaar. Vooral de verhalen waarbij mensen soms op onverwachte manieren hun talenten ontdekten maakten grote indruk.
Wat was de grootste misser?
Opgetogen ging ik begin 2017 naar de nieuwjaarsreceptie van mijn opdrachtgever, waar met feestelijk vertoon het boekwerk gepresenteerd zou worden. De maanden daarvoor had ik, de fotograaf en de rest van het team alles op alles gezet om alle interviews, foto’s en vormgeving op tijd rond te krijgen, zodat het boekwerk op de nieuwjaarsbijeenkomst klaar zou zijn.
Op de bijeenkomst bleek echter dat alle dozen met de boekwerken op het verkeerde adres bezorgd waren. Er was te weinig tijd om de boekjes naar de goede locatie te transporteren. Een kabouter-spillebeen-moment (oeps!) en op het moment suprême een onmiskenbaar geval van schaarste.
De langverwachte lancering van het boekwerk werd zo slechts een korte alinea in de nieuwjaarsspeech van de bestuursvoorzitter.
Wat was je belangrijkste uitdaging?
Het lukte zeker niet altijd, maar ik slaagde erin om van mezelf minder te moeten en meer te laten ontstaan. Moeiteloos werken, leren en spelen, dat is het ideaal waar ik naar streef. Meer daarover lees je in dit artikel over creatief klungelen, dat hieruit voortvloeide.
Hoe je dit in de praktijk doet, is ook een van de thema’s van het plezierproject dat ik mezelf dit jaar cadeau deed: het schrijven van een boek. Deze persoonlijke zoektocht bracht me in contact met interessante mensen, die me van mooie tips en verhalen voorzien.
Dat leidde onder meer tot deze serie over werkgelukszoekers. Ook was er dit jaar een nieuwe activiteit die mijn comfortzone flink oprekte: het maken van portrettekeningen. Vreselijk spannend, maar wel een verrijkende ervaring die naar meer smaakt. 
Wat heb je geleerd?
Dankzij de cursus fotobewerking die ik dit jaar volgde, kreeg ik meer middelen in handen om mijn eigen beelden te creëren. Ik maak op mijn trips veel foto’s die ik vervolgens bewerk, onder meer met Canva en Snapseed. Mijn beelden kon ik kwijt op mijn Facebookpagina en sinds enkele maanden ook op Instagram.
Ik koos Facebook als mijn belangrijkste platform om contacten te leggen met anderen. Ik ging dagelijks publiceren en vaak ook meerdere malen per dag.
Afgelopen zomer startte ik via dit platform ook de Summerschool voor Creatief Denken. Ik had er lol in en beschikte over royale hoeveelheden materiaal om te delen. Toch twijfelde ik vaak aan deze werkwijze, want het vergt ook veel tijd en aandacht.
Het antwoord daarop heb ik nog niet gevonden. Wel werd me weer duidelijk dat persoonlijke en kwetsbare verhalen enorm resoneren op sociale media. Veruit de meeste reacties kreeg mijn verhaal op 8 oktober, waarin ik mijn ouders herdacht, die 10 en 11 jaar geleden overleden zijn: wat zij mij meegegeven hebben en waarvoor ik dankbaar ben.
Welke creatie maakte je het meest blij?
Ik mocht dit jaar voor het eerst een filmscenario maken. Dat deed ik op uitnodiging van videomaker Eric Peeters voor de Kredietbank Limburg. Bij de research voor deze film spraken we met drie mensen die de moed hadden om openlijk te vertellen over hun financiële schulden.
Hun aangrijpende verhalen illustreerden dat je volkomen verlamd raakt als de stress over schulden je boven het hoofd groeit, maar ook dat je weer ruimte voelt als je weer licht ziet aan het einde van de tunnel. 
In welke richting heb je je ontwikkeld?
Ik heb dit jaar mijn mentorprogramma ontwikkeld en de e-course Op Pad naar je Schat. Hiermee heb ik stappen gezet in mijn rol als creatieve gids.
Met de opleiding Appreciative Inquiry bij het Instituut voor Interventiekunde leerde ik liefdevolle en waarderende vragen te stellen: de overvloed aan liefde en kwaliteiten die al aanwezig is naar boven halen en in het licht zetten. Nog meer overvloed.
Diverse opdrachtgevers heb ik geholpen met hun persoonlijke verhaal. Het is prachtig om mensen te helpen aan opgefrist zelfvertrouwen en een krachtig verhaal, zodat ze daardoor nieuwe opdrachten krijgen. Daar ben ik dankbaar voor!
Terugblikken en vooruitkijken
Ons leven is vaak zo hectisch, waardoor we nauwelijks tijd nemen om te reflecteren. Wat denken, voelen en willen we eigenlijk? Wat willen we echt? Het maken van dit verslag heeft me daarbij weer nieuwe inzichten gegeven over waarde. Een hele reeks projecten, conferenties en activiteiten laat ik hierbij nog onvermeld, maar volledigheid is niet het doel van dit stuk.
Met enorm veel voldoening kijk ik terug op het afgelopen jaar. Dat dit mogelijk was, komt grotendeels dankzij de samenwerking, met jou of met jullie.
k ben dan ook enorm trots op mijn opdrachtgevers, deelnemers en de mooie mensen met wie ik samenwerk. Ik wil je graag bedanken voor het lezen van mijn blogs en voor de samenwerking het afgelopen jaar.
We hebben verhalen als zaadjes in de grond gestopt, water gegeven en zien opgroeien. Ik hoop dat ze bloesem gaan dragen, hun zaden verspreiden en mensen blijven inspireren.
Een heel mooi jaar gewenst, iedere dag opnieuw!
