Er zijn universele verhalen die we altijd willen lezen. Ze raken onmiddellijk een diepere snaar en worden gretig gedeeld met anderen. Ze gaan de wereld over en duiken telkens in nieuwe vormen op. Wat is hun geheim?
Je kent ze vermoedelijk wel: die verhalen die je telkens weer doorvertelt. De verhalen op sociale media die je onmiddellijk raken en die je weer deelt met anderen. Broodje-aap-verhalen die vrijwel onuitroeibaar blijken en elke keer in nieuwe varianten opduiken.
Hoe druk we het ook hebben, voor verhalen die ons laten lachen, huilen of huiveren hebben we altijd tijd. Dat geldt ook voor verhalen die ons amuseren en tegelijkertijd iets leren. Of verhalen die ons bemoedigen om in actie te komen.
Het zijn oerverhalen die we meteen herkennen en resoneren.
Ze bevatten iets verrassends. En ze gaan over universele thema's: diepere waarheden die we allemaal herkennen.
Dit zijn de universele verhalen die we altijd willen lezen:
1. Verhalen die ons leren dat er altijd hoop is
De les in het gros van de sprookjes en Disneyfilms.
2. Verhalen die ons bemoedigen om boven onszelf uit te stijgen
De verhalen doen ons beseffen dat we krachtiger zijn dan we zelf denken. Zoals het oer-Hollandse verhaal over Hansje Brinker, die op een stormachtige middag een klein gaatje in de dijk vindt. Hij aarzelt geen moment en houdt met zijn vingertje het gat dicht. Een avond en een nacht lang verdedigt hij zo stad en land tegen dreigende overstromingen.
3. Verhalen die leren dat de waarheid boven tafel komt
We leren met deze verhalen dat de waarheid overwint, al is dat meestal wel pas na vele omwegen.
4. Verhalen die leren dat het innerlijk belangrijker is dan het uiterlijk
Denk bijvoorbeeld aan de sprookjes met dit thema, zoals het verhaal over het lelijke eendje en Belle en het Beest.
5. Verhalen die laten zien dat dromen uit kunnen komen
Denk aan de verhalen die we delen over ondernemers die iets groots voor ogen hebben.
6. Verhalen die aantonen dat er iets groters is dat we niet kunnen bevatten
De verhalen over goddelijke machten, magische momenten, onwaarschijnlijke toevalstreffers en ondoorgrondelijke wegen van een grotere kracht.
7. Verhalen die tonen dat we mogen zijn zoals we echt zijn
Denk bijvoorbeeld aan de filmpjes van Dove, die op verschillende manieren tonen dat vrouwen het mooist zijn als ze gewoon zichzelf zijn (en daarop vertrouwen).
8. Verhalen die ons bemoedigen om niet op te geven
Nooit. Omdat doorzettingskracht uiteindelijk loont.
9. Verhalen die ons laten zien dat we in wezen hetzelfde zijn
Ze leren ons dat we hetzelfde nastreven. En dat we bij elkaar horen.
10. Verhalen die tonen dat er meer is onder de oppervlakte dan direct zichtbaar is
Deze wijze les is terug te vinden in veel volksverhalen en sprookjes.
11. Verhalen die ons een nieuw gezichtspunt geven op alledaagse dingen
De verhalen met een verrassende twist, zoals dit verhaaltje dat enkele jaren geleden in NRC Handelsblad stond en nog steeds circuleert.
12. Verhalen die ons stimuleren je eigen weg te kiezen
Ze laten zien dat het belangrijk is om je niet van de wijs te laten brengen door de 'gevestigde orde' en je eigen weg te kiezen. Zoals dit verhaal over de ouders van Benjamin, die ontdekken dat hun zoon klassiek autisme heeft.
13. Verhalen die ons doen beseffen dat het leven voorbij vliegt
En dat we de waardevolle momenten moeten koesteren.
14. Verhalen die laten zien dat je kunt winnen als je klein en slim bent
Of dat je met eenvoudige oplossingen heel ver kunt komen, zoals in dit filmpje over de hippo water roller, waarmee watertransport op het Afrikaanse platteland ineens heel eenvoudig wordt.
15. Verhalen die ons een eenheid laten ervaren
Verhalen die vertellen dat iets niet zomaar gebeurt of dat er toch een diepere betekenis schuilgaat achter een reeks onlogisch lijkende gebeurtenissen.
16. Verhalen die ons de weg wijzen
Zoals dit verhaal over de soepsteen dat in allerlei varianten verteld wordt.
Een zwerver heeft honger en vertelt tegen een groep dorpsbewoners dat hij soep kan koken van een speciale steen. Een man geeft hem een pan met water. De zwerver stopt er de soepsteen in en brengt het water aan de kook. Dan zegt de zwerver: “Nu zou er eigenlijk een beetje zout aan toegevoegd moeten worden.” Een vrouw haalt wat zout. “Ik heb ook nog een laurierblaadje”, zegt ze, “zal ik dat er ook in doen?” “Goed idee,” zei de zwerver.
Een stukje vlees zou de soep nog lekkerder maken, vervolgt hij. Een buurvrouw bedenkt zich dat ze nog wat soepvlees voor het avondeten heeft bewaard. Ze haalt het vlees en neemt ook een paar wortels en uien mee uit de tuin. “Wat bonen en een prei zouden er ook goed in smaken”, zegt de zwerver tegen de bewoners. “Die heb ik nog in mijn tuin”, zegt een andere man.
De ene na de andere bewoner voegt lekkere en voedzame ingrediënten toe. Zo ontstaat langzaam maar zeker een heerlijke soep. Iedereen smult ervan. Na het eten is de pan helemaal leeg. Alleen de soepsteen ligt er nog in.
Als de zwerver wil vertrekken, roept een kind dat de soepsteen nog in de pan ligt. “Die mogen jullie houden”, zegt de zwerver. “Daarmee kunnen jullie nog wel duizendmaal soep koken, als je ’t maar precies op dezelfde manier doet.” Dat is een wondersteen, zeggen de kinderen tegen elkaar.
De vreemdeling lacht als hij dat hoort. Buiten het dorp zoekt hij een mooie ronde steen, stopt hem in zijn rugzak en loopt glimlachend verder.
Bewaar deze lijst
Als je zelf op zoek bent naar een onderwerp of een verhaalvorm is het natuurlijk erg handig om de verhalen te kiezen die deze magische aantrekkingskracht op ons uitoefenen.
Bewaar daarom deze lijst en gebruik het als checklist als je op zoek bent naar een goed onderwerp, dat onweerstaanbaar is voor je lezers. En als je aanvullingen hebt, laat het me weten!
